Heeft straattaal een negatieve invloed op de Nederlandse taal?

Nederlands, straattaal en emoji's

Weet jij wat doekoe en osso betekent? Of zeg je ‘gewoon’ geld en huis? Onze taal wordt steeds meer beïnvloed door straattaal, tieners groeien op met YouTube-Engels en op sociale media wordt nauwelijks nog gebruik gemaakt van volzinnen. Dialecten lijken langzaam lijken uit te sterven en onze taal is in verandering, maar ook ons taalniveau.

Vooral onder jongeren vindt er een grote verandering plaats. Een kwart van de 15-jarigen haalt het minimale niveau niet meer bij het lezen van de Nederlandse taal. En uit onderzoek van de Onderwijsinspectie blijkt dat de helft van alle groep 8-leerlingen het leesniveau niet heeft om een simpele reclamefolder te begrijpen.

Komt de verandering van de Nederlandse taal echt alleen door de toename van straattaal en social media? Nee, het onderwijs in Nederland speelt een hele grote rol. De kwaliteit van het onderwijs is verslechterd, er wordt steeds minder Nederlands gestudeerd en ook op de universiteiten wordt steeds minder Nederlands gesproken. Ruim 70% van de studenten krijgt hun vakken deels of helemaal in het Engels. 

Is Nederlandse taal is aan het verdwijnen?

Sommige mensen vinden de verandering van de Nederlandse taal achteruitgang, terwijl anderen zeggen dat de taalfout van nu de taalparel van de toekomst is. Verandert onze taal meer en sneller dan vroeger? En moeten we ons zorgen maken, of hoeft dat niet?

Volgens Marc van Oostendorp, hoogleraar Nederlands en taalliefhebber, verandert iedere taal, dat is altijd al zo geweest. Dat vertelt hij in Dit is de Kwestie (EO). Hij maakt zich niet zoveel zorgen om de taal zelf, maar wel om het taalniveau van je jongeren. Voor een dagelijks gesprek zijn ze in prima staat, maar als het meer diepgang nodig heeft, wordt het lastig. 

000

scherm sluiten

000

Marc van Oostendorp

Hoogleraar Nederlands

"Jongeren worstelen met hogere niveaus van taal. Bijvoorbeeld met het lezen van een boek, het produceren van een wat langere tekst of een wat ingewikkelder betoog met argumenten.”

000

000

scherm sluiten

000

“Ook vind ik dat studenten goed zijn in het geven van presentaties. Maar er zijn bepaalde gedachten en gevoelens die zo complex zijn, dat ze een boek nodig hebben. Als je dat niet meer kan, verlies je echt iets."

000

Mihai Puscoiu is producer van wereldhits en heeft onder andere Waves van Mr. Probz geproduceerd. Ook is hij eigenaar van een maatschappelijk recordlabel waar hij ex-gevangenen en psychiatrische patiënten helpt hun leven weer op de rit te krijgen door middel van muziek maken.

In hun muziek gebruiken ze een mix van straattaal, Nederlands en Engels. En dat is een verrijking, ze maken op een unieke manier van taal, waardoor het echt een kunstvorm wordt, vindt Puscoiu.

000

scherm sluiten

000

Mihai

Producer en eigenaar van maatschappelijk recordlabel

“Door straattaal te gebruiken zijn de muzikanten innovatiever, spelen ze meer met woorden en maken ze er echt een kunstvorm van."

000

Tweede Kamerlid Harm Beertema (PVV) was 30 jaar docent Nederlands in Rotterdam zuid. Hij vindt dat het spelen met taal juist gelijk staat aan spelen met vuur. Het niveau van de Nederlandse taal neemt met een rap tempo af, vindt hij, en dat komt vooral omdat alle jongeren veel straattaal spreken. Dat gebeurt overal, niet alleen op straat in de grote steden, maar ook in kleine dorpen, in heel welvarende wijken en zelfs in het onderwijs. 

Ook strijdt hij tegen de verengelsing van onze universiteiten. Steeds meer studies worden veelal in het Engels aangeboden, wat zou zorgen voor verslechtering van de Nederlandse taal. 

000

scherm sluiten

000

Harm Beertema

Tweede Kamerlid (PVV)

"Vooral jongerentaal wordt enorm geïnfecteerd door de straattaal. Ik vind dat heel fout, omdat het ook een taal is die geassocieerd wordt met geweld en makkelijk geld verdienen. Dat is niet de richting waar we onze jongeren naartoe willen hebben."

000

000

scherm sluiten

000

"Het academisch Nederlands staat enorm onder druk. Je krijgt het Nederlands niet meer aangeboden. Ook zie je in werkcolleges dat studenten uit Engeland enorm domineren omdat ze in hun moedertaal spreken."

000

Moeten we weer meer Nederlands spreken?

De Nederlandse taal moet beter beschermd worden, vindt ruim 70 procent van de mensen. Zo wil een ruime meerderheid van de Nederlanders (63,3%) dat opleidingen weer standaard in het Nederlands worden gegeven. De helft van de hoger opgeleiden (52,8%) is het hiermee eens. Dat is opvallend, omdat veel hbo- en academische opleidingen tegenwoordig in het Engels worden gegeven. Onder lager opgeleiden wil maar liefst 75% van de mensen dat de moedertaal weer uitgangspunt wordt. Dat blijkt uit onderzoek van Dit is de Kwestie (EO). Het onderzoek werd uitgevoerd door DataIM onder een representatieve groep van 1.500 Nederlanders.

Het zijn vaker ouderen die moeite hebben met de verengelsing van hogescholen en universiteiten: 78,1% van de 65-plussers vindt dat Nederlands weer de norm moet worden in het onderwijs. Voor jongeren is dit minder vaak: 40,4%.

Voor de tegenstanders van deze ontwikkeling is er goed nieuws: onderwijsminister Robbert Dijkgraaf werkt aan een wetsvoorstel waarin wordt vastgelegd dat Nederlands de hoofdtaal is op universiteiten en hogescholen en dat andere talen een uitzondering vormen. Op die manier hoopt de minister ook dat internationale studenten Nederlands leren, waardoor zij na hun studie blijven plakken en hier komen werken.

Verdwijnen de dialecten dan ook?

Onze Nederlandse taal is voortgekomen uit talloze dialecten. Honderd jaar terug werd er eigenlijk nog maar nauwelijks Nederlands gesproken. Ook niet in Hattem, een stadje aan de IJssel waar Margje opgroeide. Daar spreekt en denkt de 91-jarige mevrouw Kroes uit het plaatselijke verpleeghuis in het Attems.