Vogelgriep rukt op: moet jij je zorgen maken? 'Ontzettend gevaarlijk'

Dit is de situatie

Vogelgriep verspreid razendsnel

In Nederland worden elk jaar 500 miljoen kippen en andere vogels gehouden (en geslacht) op ongeveer 4500 bedrijven. In de Gelderse Vallei liggen die bedrijven heel dicht op elkaar: binnen 10 kilometer liggen zo'n 182 bedrijven. Dat maakt het makkelijker voor het virus om rond te gaan.

Sinds oktober geldt er een landelijke ophokplicht. Dat betekent dat het verplicht is om alle kippen binnen te houden in een afgesloten ruimte, zoals een stal of schuur, om verspreiding van het virus te voorkomen.

Inmiddels zijn 25 bedrijven geruimd met samen een miljoen dieren. Dat ruimen gebeurt met CO2-gas in de stal, waarna de dieren handmatig worden opgeruimd.

Deskundigen waarschuwen dat er veel misgaat in de sector: bij een steekproef bleek dat zes van de zeven bedrijven de veiligheidsregels niet goed naleeft. Het kabinet en pluimveesector zetten hun hoop op vaccinatie van kuikens. Een eerste proef loopt al.

Kan jij zelf besmet raken?

De kans dat een gewone Nederlander ziek wordt van vogelgriep is heel klein. Toch maken experts zich zorgen, omdat het huidige virus zou kunnen muteren. Volgens wetenschappers is het nog maar één mutatie verwijderd van makkelijke overdracht op mensen.

Dat klinkt heftig, maar het belangrijkste om te weten is: op dit moment lopen mensen vrijwel geen direct risico. Eerdere besmettingen bij mensen kwamen vooral voor bij intensief contact met zieke dieren, zoals in de pluimveesector.

Loopt je hond of kat risico op vogelgriep?

Voor het eerst zijn in Nederland katten overleden aan vogelgriep: acht kittens uit één nest. Waarschijnlijk nam de moederkat een dode vogel mee naar binnen.

Het advies voor huisdiereigenaren: houd je hond of kat weg bij wilde vogels. Dus laat je kat niet naar buiten als je in een waterrijk gebied woont, en laat je hond niet snuffelen aan dode vogels.

Let bij katten en honden op symptomen zoals koorts, benauwdheid, sloomheid, oogontsteking of vreemde neurologische verschijnselen zoals trillen of in cirkels lopen. Bel dan altijd de dierenarts.

Moet je oppassen voor vogelgriep in de natuur?

Nog nooit zijn zo veel zieke wilde vogels gevonden als nu. Experts adviseren om geen zieke of dode vogels met blote handen aan te raken. Het virus komt via trekvogels Nederland binnen en circuleert daardoor het hele jaar door.

Dit is de discussie

Wat kunnen we doen tegen vogelgriep?

De vogelgriep grijpt hard om zich heen in onze pluimveebedrijven. Wat kunnen we doen om dat virus tegen te gaan? Bart-Jan Oplaat (Nederlandse Vakbond Pluimveehouders) zit middenin de uitbraak, vertelt hij bij Dit is de dag (EO).

000

scherm sluiten

000

Bart-Jan Oplaat

Nederlandse Vakbond Pluimveehouders

"Het is geen normaal jaar. Met de watervogels gaat het virus de hele wereld rond, en wij zitten daar middenin. De uitbraak zal nu wel langzaam uitdoven, want de trekvogels gaan binnenkort overwinteren."

000

Volgens sociologe Louise Vet gaan al twintig jaar adviezen rond om vogelgriep te beperken. Ze heeft niet het gevoel dat er wordt geluisterd.

000

scherm sluiten

000

Louise Vet

Hoogleraar sociologie

"Het is ongelooflijk onverantwoord. De dieren leven zó dicht op elkaar in Nederland, dat is ontzettend gevaarlijk. Sinds 1997 zijn wereldwijd duizend mensen besmet geweest met vogelgriep. Daarvan ging de helft dood. Wat als er een kleine mutatie komt en het gaat van mens tot mens? Het is alarmerend."

000

Toch ziet Oplaat het optimistischer in. Met vijf kippen per Nederlander, vindt hij het er relatief weinig.

000

scherm sluiten

000

Bart-Jan Oplaat

Nederlandse Vakbond Pluimveehouders

"In landen met een veel lagere dichtheid, zijn veel meer uitbraken. Dus dat heeft er niks mee te maken. In Nederland ondernemen we snel actie. Als je vandaag een ziek dier hebt, bel je de veearts en is de volgende dag bekend of het vogelgriep is. Dan wordt het de andere dag geruimd."

000

In Nederland loopt een eerste proef met het vaccineren van kuikens. Volgens Oplaat zit er potentie in die oplossing, maar dan moeten de regels wel veranderen.

000

scherm sluiten

000

Bart-Jan Oplaat

Nederlandse Vakbond Pluimveehouderij

"De proef is veelbelovend, maar we lopen tegen een boel regelgeving aan. Producten mogen niet de grens over met vaccinatie. Dus je mag geen eieren leveren aan een koekjesfabrikant in Duitsland. Wat is dan beter? Alles wat je wegjaagt aan boeren, gaat ergens anders ter wereld gehouden worden. Dan krijg je daar de uitbraken."

000

Ook bij het installeren van lasers tegen wilde ganzen, loopt Oplaat tegen vergunningen aan. Dat snapt sociologe Louise Vet wel. Laat die vogels met rust, vindt ze.

000

scherm sluiten

000

Louise Vet

Hoogleraar sociologie

"Het is al erg genoeg dat al die wilde vogels doodgaan. Laten we de levende vogels dan even met rust? We zijn te gast in het landschap met ook andere organismen. Het is niet alleen van ons. De dode vogels komen door de intensieve pluimveehouderijen. Ik vind het echt rampzalig en onverantwoord om te denken dat we hier geen pandemie van zouden kunnen krijgen."

000

Meer weten?

Luister naar Dit is de dag

In Dit is de dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Hoe kan een kind met een drugsverslaving geboren worden?

  Hoe kan een kind met een drugsverslaving geboren worden?

• 'Wil je overstappen of niet, broer?' Mensen ergeren zich kapot aan verkopers aan de deur

  'Wil je overstappen of niet, broer?' Mensen ergeren zich kapot aan verkopers aan de deur