VVD zegt nee
VVD wil niet in nieuwe regering: slimme zet of onverantwoordelijke actie?
27 november 2023 · 12:53
Update: 27 november 2023 · 16:54
In gesprek met
Ton Elias
VVD-prominent
"Ik vind dit een onverantwoordelijke zet. Het lijkt op een hele vroege verantwoordelijkheidsvakantie van de VVD."
Henk Vermeer
Oprichter en Kamerlid BBB
"Dit is puur machtsdenken. Ik denk dat de VVD nu laat zien dat er niks is veranderd bij de partij."
Paul Slettenhaar
VVD-lid en aanvoerder van Klassiek Liberaal
"Het is vooral belangrijk dat de VVD haar doelen realiseert. Als dat ook op een duurzame manier in een gedoogconstructie kan, is dat voor ons prima."
Mauk Bresser
voorzitter van de JOVD
"Het liefst willen wij dat de VVD gewoon meeregeert, met een aantal belangrijke breekpunten op tafel."
In het kort
Nog voordat de formatie goed en wel is begonnen, laat de VVD al weten niet mee te willen doen aan een nieuwe regering. Is dat een logische zet, nu de partij veel zetels in rook op zag gaan? Of moet de VVD juist nu verantwoordelijkheid nemen?
Wat denk jij?
Vind jij het terecht dat de VVD zich nu al terugtrekt?
Dit is de situatie
VVD doet niet mee
Twee dagen na de Tweede Kamerverkiezingen, nog voordat de verkenner aan de slag kon gaan, gaf de VVD afgelopen vrijdag te kennen niet deel te nemen aan een nieuw kabinet. Na een regeringsperiode van dertien jaar en nu het verlies van tien zetels, past de partij een andere rol, aldus VVD-leider Dilan Yesilgöz.
Dit maakt het voor de PVV ineens een stuk moeilijker om een kabinet te vormen, na de monsterzege van de partij afgelopen week. Voor een rechtse meerderheid wordt er namelijk gekeken naar de PVV, NSC, BBB én VVD. Zonder de VVD gaat dit niet lukken.
Wel is de VVD bereid een ‘kabinet van winnaars’ eventueel te steunen in de vorm van een gedoogconstructie, aldus Yesilgöz.
Wat is een gedoogconstructie?
Dit is de discussie
Moet de VVD deelnemen aan nieuwe regering?
Dat de VVD regeringsdeelname op voorhand uitsluit, laat zien dat er niks is veranderd bij de partij, vindt Henk Vermeer, oprichter en Kamerlid van de BBB.
"Je kunt niet tijdens de hele campagne zeggen: 'ik sta naast jou', en op het moment dat de verkiezingen voorbij zijn zeggen: 'ik sta aan onze kant'. Of de hele campagne zeggen: we moeten niet terugkijken, en nu moeten we opeens wat anders gaan doen. Ik denk dat de VVD nu laat zien dat er niks is veranderd bij de partij. Er is alleen een leiderschapswissel geweest, verder verandert er niets. Dit is puur machtsdenken. Ze spelen 'hard ball' door te zeggen: jullie komen maar naar ons toe kruipen, want jullie hebben ons nodig."
Binnen de achterban van de VVD wordt verschillend gereageerd op het vlotte besluit van Dilan Yesilgöz om niet mee te reageren en hooguit een gedoogconstructie voor zich te zien.
Zo vindt voormalig VVD-Kamerlid Ton Elias het een onverstandige zet, vertelt hij in de talkshow Op1 (EO/WNL). Hij noemt meerdere redenen waarom hij vindt dat de VVD wél mee zou moeten regeren.
"Ik vind het een onverstandige zet. Laat de verkenner nou eerst zijn werk doen en ga dan pas allerlei dingen vinden. Dit lijkt op een hele vroege verantwoordelijkheidsvakantie. Ook vind ik dat je de VVD-kiezers die voor een groot deel naar Wilders zijn gegaan, niet zo makkelijk voorbij kan lopen. Daarnaast is het ook nog eens zo dat de andere drie partijen die genoemd worden, nog nieuw zijn en weinig bestuurlijke ervaring in hebben te brengen."
Ook heeft Elias principiële bezwaren bij het op voorhand uitsluiten van regeringsdeelname door de VVD, vertelt hij:
"Er is ook een principiële kant aan de zaak: de democratie. Ik hoef het niet voor Wilders op te nemen, maar er hebben wel 2,5 miljoen mensen op hem gestemd en dus komt het hem toe om een kabinet te formeren. Iedereen weet dat de VVD nodig is om de andere drie partijen aan een meerderheid te helpen en een volwaardig kabinet te vormen. Er zijn veel zetels verloren, maar dat betekent niet dat je onder de tafel moet gaan zitten tot anderen het probleem oplossen."
Of het nou met regeringsdeelname is of een gedoogconstructie: het is vooral belangrijk dat de VVD haar doelen realiseert, vindt Paul Slettenhaar. Hij is VVD-lid en aanvoerder van de groep Klassiek Liberaal, de conservatieve rechtervleugel van de partij. Het liefst ziet deze groep dat de VVD gewoon meeregeert, maar daar loopt het voor hen zeker niet op stuk.
"Als je 96 zetels op rechts hebt, moet je zorgen dat er rechts beleid gevoerd moet worden. Zeker omdat de regering is gevallen op asielmigratie. Dat kun je nu regelen. Ik vind het belangrijk dat je je doelen realiseert. Als Dilan Yesilgöz kan uitleggen hoe dat in een gedoogconstructie gaat werken, is dat ook prima. Dan hoor ik dat graag. Als het maar leidt tot beleid waar VVD-kiezers voor gekozen hebben."
Daarbij is het vooral belangrijk dat er een kabinet komt dat stevig in de schoenen staat, vindt hij.
"Het gaat er ook om of het een duurzame oplossing voor Nederland is. Er zijn grote problemen die opgelost kunnen worden door een rechts kabinet. Als er dan wordt gekozen voor gedogen met een serieuze, duurzame strategie erachter, kan dat voor ons ook. Zorg dan dat het stabiel is en dat het leidt tot het oplossen van problemen."
Ook voor de JOVD, de jongerentak van de VVD, is het prima als de partij ook nu mee zou regeren. Wel hebben ze daar een aantal eisen bij, vertelt voorzitter Mauk Bresser.
"Wat ons betreft wordt Wilders geen premier na al zijn uitspraken van de afgelopen twintig jaar. Wel vinden we het prima als de partij er eentje levert. De VVD mag van ons ook in het kabinet zitten, maar dat betekent wel dat je een aantal breekpunten moet neerleggen. Voor ons is dat: geen Nexit, blijvende steun aan Oekraïne en blijf maatregelen voor het klimaat nemen. Er zijn naast migratie te veel thema’s die nu niet stil mogen komen te liggen."
Wat denk jij?
Welke coalitie heeft jouw voorkeur?
Meer weten?
Kijk Op1
Wil je de hele uitzending met onder andere Ton Elias, Paul Slettenhaar en Mauk Bresser terugkijken? Dat kan op NPO Start of hier!
