Is de zorg voor jonge transgenders onveilig in Nederland?
24 april 2024 · 11:09| Leestijd: 3 min
Update: 9 augustus 2024 · 15:49
In dit artikel aan het woord
"De conclusie van het rapport is helder: er is te weinig bewijs."
"Niet behandelen is nog veel slechter dan wel behandelen."
In het kort
Als je het gevoel hebt dat je in het verkeerde lichaam geboren bent, kan je vanaf 11-jarige leeftijd puberteitsremmers krijgen. Hormonen vanaf je vijftiende. Een nieuw Brits rapport is kritisch op die aanpak. Is die wel veilig? Een gesprek in Dit is de Dag (EO).
Wat denk jij?
Ken jij iemand die transgender is?
Aantal reacties: 0
'Dutch approach': transgenderzorg in Nederland
In 1959 werd in Nederland voor het eerste een operatie uitgevoerd om iemands geslacht te veranderen. Sindsdien neemt het aantal personen dat zich als transgender meldt sterk toe: de afgelopen tien jaar vertwintigvoudigde het aantal meldingen. Het is dus belangrijk om geschikte zorg te verlenen aan die jonge transgenders.
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de juiste methodes. Vijftien jaar geleden experimenteerden Nederlandse wetenschappers met puberteitsremmers. Door die te gebruiken vanaf jonge leeftijd, wordt de pubertijd geremd. Dat wint tijd voor het kind om te besluiten of het wel of geen geslachtsoperatie wil krijgen.
Veel andere landen namen deze methode over. In het buitenland noemen ze deze aanpak daarom 'the Dutch approach'. Toch kozen Finland, Zweden en Engeland er de afgelopen jaren voor om hun zorg voor jonge transgenders strenger te maken. Een rapport bekritiseert de Nederlandse aanpak en waarschuwt dat een medische behandeling geen oplossing is voor (psychische) problemen.
Welke kritiek is er op transgenderzorg in Nederland?
In het rapport, dat werd geschreven door kinderarts Hilary Cass, worden veel zorgen beschreven over 'the Dutch approach'.
- Het Nederlandse onderzoek is 15 jaar oud. Bovendien is het verricht zonder controlegroep. Ook kregen de deelnemers psychische hulp, die invloed kan hebben gehad op uitkomsten.
- Het onderzoek is verricht op een andere doelgroep. Toen kwamen de meeste meldingen van psychisch stabiele jongeren, die van jongs af aan last hadden van genderdysforie. Nu komen de meeste meldingen van meisjes met depressieve klachten, een angststoornis en autisme, waarbij de genderdysforie aan het eind van de puberteit kwam.
- De puberteitsremmers verbeteren niet de mentale problemen. Wel kunnen er (negatieve) effecten optreden op botdichtheid, hart, hersenontwikkeling en kritisch denkvermogen.
Moet de zorg voor jonge transgenders veranderen?
Na de stevige kritiek op 'the Dutch approach' besloten dus meerdere landen hun zorg voor jonge transgenders aan te passen. Zou dat in Nederland ook moeten gebeuren? Volgens Jilles Smids, gastonderzoeker medische ethiek aan de Erasmus Universiteit, is de kritiek in het rapport duidelijk. Dat zegt hij in Dit is de Dag (EO):
"De conclusie van het rapport is helder. Ze is echt teleurgesteld dat er na al die jaren geen beter wetenschappelijk bewijs verzameld is. (...) Alle landen die systematische reviews hebben uitgevoerd, komen tot dezelfde conclusie: er is te weinig bewijs. Die landen hebben dus ook hun richtlijnen aangepast en zijn veel voorzichtiger en terughoudender geworden."
Lisa van Ginneken is oud-Kamerlid voor D66. Ze was het eerste transgender Kamerlid in Nederland. Ze voegt een nuance toe aan de kritiek: níet behandelen kan soms een slechtere optie zijn.
"Stel je voor dat je met een zorgvraag in het ziekenhuis komt. Dan wil je toch gewoon de allerbeste behandeling naar de kennis van dat moment? (...) Jongeren die met deze vragen worstelen hebben last van depressie. De suïcidecijfers zijn heel hoog. Er is veel trauma, veel schooluitval. Niet behandelen is een nog veel slechtere optie dan wel behandelen."
Toch vindt Jilles Smids dat men onderzoek moet doen naar de gevolgen voor transgenders als ze géén behandeling krijgen op hele jonge leeftijd.
"Daar is eigenlijk heel weinig over bekend. Wat zou er gebeuren bij afwachten? Als je de behandeling afwacht en intussen de jongeren ondersteunt in hun psychische problemen. Blijft die identificatie als transgender dan in stand? Blijft de genderproblematiek? Wordt de ervaren noodzaak van die jongeren tot medisch behandelen anders?"
Volgens Lisa van Ginneken ligt er nu al in de transgenderzorg een nadruk op wachten. Door alle gesprekken met psychologen wordt eigenlijk uitgesloten dat het een fase is, of dat iemand beter af is zonder behandeling, zegt Van Ginneken.
"De kern van de aanpak voor jongeren is juist dat wachten. Dan heb ik het niet over dat je sowieso al drie jaar moet wachten voordat je überhaupt met een psycholoog kunt praten. Bevliegingen kunnen we sowieso uit de discussie halen. Zo'n jongere, en het hele gezin, wordt jarenlang gevolgd en begeleid voordat er een behandeling komt."
Praat mee
Kunnen we de zorg voor jonge transgenders verbeteren?
Luister naar de podcast
Meer weten over dit onderwerp? Luister naar Dit is de Dag (EO). Dat kan hier of via je favoriete podcast-app.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen- Rel in dartswereld: hoe gaan we om met transgender vrouwen in de topsport?
Rel in dartswereld: hoe gaan we om met transgender vrouwen in de topsport?
