Rouw op je dak
Heb je recht op rouwverlof na het overlijden van een dierbare?
13 oktober 2023 · 09:30
Update: 13 oktober 2023 · 16:14
In gesprek met
Joke Roelfsema
Rouwcoach
"Als je zoon of dochter geboren wordt krijg je vrij, waarom dan niet als je je zoon of dochter verliest?"
Eefje Brul
Werkgeversorganisatie AWVN
"Een wettelijke regeling is niet passend. Zoals het nu gaat kan je juist maatwerk leveren."
In het kort
Vroeg of laat overkomt het ons allemaal: we verliezen een dierbare. Als dat gebeurt ben je vaak helemaal niet in staat om snel daarna weer aan het werk te gaan. Maar terwijl in de wet wel verlof is geregeld bij de geboorte van een kind, is dat niet zo bij een sterfgeval van een dierbare. Is het tijd om rouwverlof wettelijk vast te leggen?
Wat denk jij?
Vind jij dat rouwverlof wettelijk geregeld moet worden?
Dit is de situatie
Verlof na overlijden niet wettelijk vastgelegd
Ben je in dienst bij een werkgever? Dan weet je vast dat je in Nederland op verschillende momenten gebruik kunt maken van verlof. De bekendste daarvan zijn de vakantiedagen. En natuurlijk ken je het geboorteverlof ook wel, dankzij deze regel hoeven partners niet direct weer aan het werk, een dag nadat hun partner bevallen is.
Deze voorbeelden van verlof zijn vastgelegd in de wet. Andere soorten verlof vallen onder het bijzonder (of buitengewoon) verlof. Deze staan niet in de wet, maar in de cao of in je arbeidsovereenkomst. Hierbij kan je denken aan verlof voor een huwelijk of een verhuizing. Ook verlof na het overlijden van een dierbare valt onder het bijzonder verlof.
Hoeveel dagen bijzonder verlof krijg je bij overlijden?
- Echtgenoot/partner en bloed- of aanverwanten in de 1e graad: vier dagen (vanaf de dag van overlijden tot en met de dag van de begrafenis/crematie). Bijvoorbeeld bij het overlijden van een vader of moeder.
- Bloed- of aanverwanten in de 2e graad: twee dagen (de dag van overlijden en de dag van begrafenis/crematie). Bijvoorbeeld bij het overlijden van een oma of opa.
- Bloed- en aanverwanten in de 3e en 4e graad: één dag (de dag van de begrafenis/crematie).
Veel ziekmeldingen of gedwongen vakantiedagen
Uit onderzoek van het CBS blijkt dat werknemers die een naaste hebben verloren zich vaak ziek melden of gedwongen zijn om vakantiedagen op te nemen.
Vooral na het verlies van een kind of partner duurt het langer dan een week voordat werknemers weer (volledig) aan het werk konden. Ruim drie kwart (76%) van de werknemers die een kind verliest, is meer dan een week niet of niet volledig aanwezig. Bij werknemers van wie de partner overleed is dat 65%. In gevallen waarbij het niet de partner, kind of ouder is die overlijdt, is 13% van de werknemers na een sterfgeval na een week nog niet (volledig) aan het werk.
Dit is de discussie
Tijd om rouwverlof in te voeren?
Als je de CBS-cijfers vergelijkt met de regels voor bijzonder verlof bij overlijden zoals ze nu in de meeste cao's zijn, zie je een flink verschil. Veel mensen hebben niet genoeg aan die paar dagen verlof die er nu voor staan. Daarom wil vakbond CNV dat er een rouwverlof van twee weken wordt ingevoerd.
Rouwcoach Joke Roelfsema is een groot voorstander van zo'n wettelijk geregeld rouwverlof. Ze verloor zes jaar geleden haar 21-jarige zoon. Hoewel dat een vreselijke gebeurtenis was, heeft ze toch goede ervaringen met haar werkgever opgedaan. Die begeleidde haar goed. Toch vindt Roelfsema dat werkgevers in het algemeen nog een flinke slag moeten maken. Dat zegt ze in Geld of je Leven (EO).
"Als je zoon of dochter geboren wordt krijg je vrij, waarom dan niet als je je zoon of dochter verliest? Werkgevers kunnen hierin meer doen. Het gaat om het verlenen van verlof in combinatie met aandacht. Denk bijvoorbeeld aan een rouwvisite in plaats van een kraamvisite. Weet je wat dat oplevert? Loyaliteit. Ik werk nog steeds voor dezelfde werkgever naast mijn werkzaamheden als rouwcoach."
Volgens Eefje Brul is een wettelijke regeling niet de juiste oplossing. Brul is beleidsadviseur bij werkgeversorganisatie AWVN en benadrukt dat ieder sterfgeval anders kan zijn qua impact op een werknemer. Omgaan met de dood is voor werkgevers daarom heel lastig, zo zegt ze. Het hangt er vanaf hoe dicht iemand bij de overledene staat. Omdat het zo per situatie kan verschillen, willen werkgevers niet dat er een wettelijke regeling komt.
"Natuurlijk is het belangrijk dat werkgevers hun werknemers goed ondersteunen bij rouw. Als je te maken hebt met verdriet, dan laat je dat verdriet niet thuis; dat neem je mee naar je werk. Maar ik denk dat een wettelijke regeling niet passend is. Dan moet je heel specifiek gaan vastleggen in welke situatie er welke regel geldt. Terwijl overlijdens zo verschillend kunnen zijn. Soms is een periode van twee weken helemaal niet passend, maar heb je nog veel meer nodig. En soms vinden mensen het juist fijn om direct weer aan het werk te gaan. Zoals het nu gaat kan je juist dat maatwerk leveren."
Dit is het debat
Luister onze podcast
Benieuwd naar de hele discussie? Luister hier naar Geld of je Leven (EO) waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met rouwcoach Joke Roelfsema en Eefje Brul, zij is beleidsadviseur bij werkgeversorganisatie AWVN.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit is haar verhaal
"Hoe ga ik weer aan het werk na het overlijden van mijn moeder?"
"Adem in, adem uit, adem in, adem uit. Ik probeer de verkramping in mijn rug, de pijn op mijn borst, de koppijn en de misselijkheid onder controle te krijgen. Het is twee dagen na de uitvaart en ruim 1 week na het overlijden van mijn moeder en ik ben op weg naar kantoor. De afgelopen dagen zag ik al als een berg tegen dit moment op. Dus besloot ik de confrontatie maar zo snel mogelijk aan te gaan én dat te doen op een dag dat bijna alle collega’s er zijn. Waarom ook niet. Mijn moeder is begraven dus het normale leven kan weer beginnen. Dus ik kan weer aan het werk! Toch?"
Lees verder bij Ik mis je (EO):
Wat denk jij?
