Kan­ker­waar­schu­wing op alcohol, net als bij sigaretten, kwestie van tijd? 'We mogen toch ook genieten'

Dokters in VS willen een waarschuwing op drank

In de Verenigde Staten hebben ze het er al dagen over: een stel artsen heeft opgeroepen om alcoholische dranken een etiket te geven waarop staat dat ze kankerverwekkend zijn. Net als bij sigaretten nu al gebeurt, dus. Surgeon general Vivek Murthy, roept namens de beroepsgroep op om dit te doen, zodat duidelijk wordt dat alcohol het risico op zeven soorten kanker verhoogt.

Alcoholconsumptie leidt tot een verhoogd risico op het ontwikkelen van borst-, darm-, lever- en andere kankers, zegt Murthy. Zijn advies geldt voor alle soorten alcoholische dranken, zoals bier, wijn en sterke drank.

In Nederland lijkt alcohol drinken ook de normaalste zaak van de wereld. In 2023 drinkt 77,2% van de Nederlandse bevolking weleens alcohol. Van de bevolking van 18 jaar en ouder houdt 44% zich aan het drinkadvies van de Gezondheidsraad. Van de 18-plussers drinkt 6,7% overmatig en 7,9% drinkt zwaar. Dat blijkt uit de cijfers van Trimbos. En dat is niet zonder gevolgen: 1.140 gevallen van kanker in Nederland komen door alcohol.

Gezondheidsraad: niet drinken, of een standaardglas per dag

In Nederland adviseert de Gezondheidsraad niet te drinken, of in ieder geval niet meer dan één standaardglas alcohol per dag.

Als je 'matig drinkt', zoals Trimbos definieert, drink je al meer dan dit advies: als vrouw drink je dan acht tot dertien glazen per week, en als man acht tot twintig. Je drinkt overmatig als je als man meer dan 21 glazen alcohol per week drinkt en meer dan 14 glazen alcohol per week als vrouw. En je spreekt van zwaar drinken als iemand minstens één keer per week ten minste 4 (voor vrouwen) of ten minste 6 (voor mannen) glazen alcohol op één dag drinkt.

Alcohol moet een etiket krijgen met een kankerwaarschuwing. Of niet?

Is het daarom ook in Nederland nodig om waarschuwingslabels op alcohol te plakken? Petra de Boever van de SlijtersUnie, een belangenorganisatie voor slijters, denkt niet dat Europa het voorbeeld van Verenigde Staten snel zal volgen. Het wordt lastig om het daar in Europa met alle 27 lidstaten over eens te worden, denkt zij. Sommige landen, zoals Frankrijk, zien alcohol als landbouwproduct, wat dat nog ingewikkelder maakt. De Boevere ziet zelf ook niks in het idee:

000

scherm sluiten

000

Petra de Boevere

De SlijtersUnie

"Als jij een fles van honderd of tweehonderd euro koopt als cadeautje, wil je niet dat er één of andere vreselijke foto op staat. Voor de business van slijters is het niet goed: marketing is in onze branche heel erg belangrijk. Zowel bij wijnen en speciaalbieren als bij sterke drank. Ik spreek veel met de producenten en brancheverenigingen, en die zijn zich zeker bewust van de risico's. Die dragen dat ook uit. Ze willen op een verantwoorde manier mooie producten verkopen."

000

000

scherm sluiten

000

"Wat we al jaren doen, is uitdragen dat minder drinken en bewuster omgaan met alcohol beter is. Dat zie je ook in de cijfers rondom de gemiddelde inname van alcohol, het afgelopen jaar zijn die in Nederland alleen maar gedaald. (...) Ik denk dat mensen ook denken: het is weleens genoeg geweest, we mogen toch ook genieten?"

000

Boevere ontkent niet dat alcohol kan zorgen voor kanker, maar nuanceert:

000

scherm sluiten

000

"Je krijgt een wat verhoogd risico. Bij sommige kankersoorten heb je zonder alcohol 12% kans, en met alcohol 14%. Maar dat kun je mensen ook wel vertellen in bewustwordingscampagnes, dat hoeft niet op die fles. Het staat ook niet op een zakje friet, bij koekjes of op ijs. Er zijn al bewustwordingscampagnes; daar hebben de gezondheidsorganisaties zich ook aan verbonden in het preventieakkoord. Wij, aan onze kant, hebben toegezegd dat wij op een verantwoorde manier alcohol verkopen. Minder maar beter. Als we dat met zijn allen gaan uitdragen, hoeft dat toch helemaal niet op die etiketten?"

000

Volgens Wim van Dalen is het heel logisch dat de Verenigde Staten bezig zijn met een alcoholwaarschuwing. De stichting waar hij bij aangesloten is, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP), is blij dat het land zich zo duidelijk uitspreekt voor dit etiket. Volgens hem wordt die informatie, dat alcohol kankerverwekkend is, de gemiddelde drinker op dit moment 'onthouden'.

000

scherm sluiten

000

Wim van Dalen

STAP

"De alcoholindustrie is er heel slim in om deze kernachtige informatie [dat alcohol kankerverwekkend is, red.] niet aan de consumenten te communiceren, omdat het natuurlijk harde informatie is - al is die al heel lang bekend. Ongeveer 40% tot 50% van de bevolking is zich hier maar van bewust. Het gaat om kanker hè, dat is niet zomaar iets. Het gaat om aantoonbare, essentiële informatie over een product dat wij echt onderschat hebben."

000

Van Dalen verwacht dat we in Nederland op termijn ook waarschuwingsetiketten terug gaan zien op alcoholproducten.

000

scherm sluiten

000

"Dit gaat ook in Europa gebeuren op langere termijn. En we hoeven daar niet op te wachten: Ierland gaat er nu al mee beginnen, dus we kunnen ook in Nederland die keuze maken. (...) Het gaat ook niet om enge plaatjes, maar om informatie. We willen mensen ook niet bang maken. Uit onderzoek blijkt dat het zeer overtuigend werkt als je zorgvuldig informeert, in korte teksten, en plaatjes of foto's maakt van mensen die dit probleem ondervonden hebben."

000

Van Dalen benadrukt dat hij niet vindt dat iedereen pertinent moet stoppen met alcohol drinken:

000

scherm sluiten

000

"Mensen mogen zelf doen wat ze willen, maar ze hebben recht op deze informatie. We hopen dat die schade terug wordt gedrongen; dat gaat om lichamelijke schade en kosten. Het heeft ook met jongeren te maken: als je kijkt naar meisjes van 16, 17 jaar, en als je kijkt naar studenten die heel veel drank consumeren, leven die mensen absoluut korter door het risico op kanker. Dat is een keihard feit, en dat mogen we niet wegpoetsen."

000

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Petra de Boevere van de de SlijtersUnie en met Wim van Dalen van STAP. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Gooische Vrouwen onder vuur door alcoholgebruik: 'Je hebt een voorbeeldfunctie'

  Gooische Vrouwen onder vuur door alcoholgebruik: 'Je hebt een voorbeeldfunctie'

• Is het tijd voor een alcoholverbod?

  Is het tijd voor een alcoholverbod?