Moeten boeren betalen voor de uitstoot van hun koeien? 'Ze staan met hun rug tegen de muur'
gisteren · 13:19| Leestijd: 4 min
Update: gisteren · 13:36
In dit artikel aan het woord
"Er is heel veel verzet tegen elke maatregel. We moeten onze afspraken nakomen."
"Boeren voelen zich met de rug tegen de muur gezet."
In het kort
In Denemarken neemt de overheid een opvallende maatregel: boeren moeten CO2-belasting gaan betalen. De maatregel is onderdeel van een ambitieus landbouwakkoord dat de uitstoot van broeikasgassen en stikstof moet verminderen. Is zo'n CO2-belasting ook een idee voor Nederland?
Samenvatting van DIT artikel
Een CO2-belasting voor boeren zoals in Denemarken roept in Nederland gemengde reacties op. Voorstanders, zoals Laura Bromet (GroenLinks-PvdA), zien het als een noodzakelijke stap om klimaat- en milieuproblemen aan te pakken. Volgens haar moet de landbouw bijdragen aan verduurzaming, net zoals de industrie en huishoudens. Ze pleit voor minder intensieve veeteelt en meer ruimte voor natuur en CO2-afvang, zoals door bosaanplant. Daarnaast ziet ze kansen voor boeren om via duurzame initiatieven zoals klimaatlandbouw inkomsten te genereren. Ze benadrukt dat Nederland zijn internationale klimaatdoelen moet halen, ondanks weerstand.
Critici zoals Erik Luiten van Agractie staan hier lijnrecht tegenover. Hij vindt een CO2-belasting onrechtvaardig en waarschuwt dat het boeren dwingt vruchtbare landbouwgrond op te geven. In plaats daarvan benadrukt hij het belang van technologische innovaties, zoals enzymen die uitstoot verminderen, hoewel hij deze oplossingen niet ideaal acht. Hij hekelt het gebrek aan steun en dialoog vanuit de overheid, waardoor boeren zich gemarginaliseerd voelen. Voor Luiten is het behoud van voedselproductie en het verantwoord omgaan met landbouwgrond essentieel voor een duurzame toekomst.
Wat denk jij?
Heb jij boeren in jouw omgeving?
Aantal reacties: 0
Denemarken gaat CO2-belasting innen bij boeren
Als eerste land ter wereld voert Denemarken een CO2-belasting in voor de landbouw. Boeren moeten dus gaan betalen voor de uitstoot van hun koeien. Deze maatregel maakt deel uit van een groot landbouwakkoord dat de uitstoot van stikstof en broeikasgassen flink moet verminderen. Volgens de Deense regering betekent dit de grootste verandering van het landschap in honderd jaar.
Wat houdt het plan in?
Om te beginnen wordt vijftien procent van de Deense landbouwgrond omgezet in bos en natuur. De komende twintig jaar wil de regering bijna een miljard bomen planten. Boeren krijgen een vergoeding, want de regering koopt hun grond op voor maar liefst 5,7 miljard euro. Tegelijkertijd moeten boeren hun stikstofuitstoot terugdringen en betalen voor de methaanuitstoot van hun vee. In 2030 gaat dat zo'n 16 euro per ton uitstoot kosten, en in 2035 wordt dat zelfs 40 euro.
Denemarken neemt de boel flink op de schop. Tegen 2027 moet de landbouw 14.000 ton minder stikstof uitstoten. Dit is een serieuze operatie en volgens de regering broodnodig om de natuur en het klimaat te redden. Er is al een CO2-belasting voor de industrie in Denemarken, dus de boeren zijn niet de eersten die moeten bijdragen.
Niet iedereen is enthousiast. In Nieuw-Zeeland waren er ook plannen voor zo’n belasting, maar die werden geschrapt toen een nieuwe, conservatieve regering aan de macht kwam. In Nederland lukt het tot nu toe ook niet om een akkoord te sluiten. Hier liep boerenorganisatie LTO weg van de onderhandelingstafel omdat ze de eisen te streng vonden. Minister Van der Wal (BBB) richt zich nu vooral op technologische innovaties in de landbouw.
Dit is de discussieGaat Denemarken een voorbeeld zijn voor Nederland?
Het Deense plan is een wereldprimeur die veel discussie oproept: werkt zo'n aanpak ook voor Nederland? Tweede Kamerlid Laura Bromet van GroenLinks-PvdA is enthousiast. Nederland moet nou eenmaal stappen zetten vanwege de grote klimaatproblemen, stelt ze bij Dit is de Dag (EO).
"We hebben in Nederland grote problemen met de natuur. Daar moet iedereen wat aan doen. In Nederland worden plannen gemaakt door de industrie, de overheid en huishoudens. Boeren moeten dat ook doen. Maar in Nederland liggen nog bijzonder weinig plannen om die CO2-uitstoot omlaag te krijgen."
Bromet heeft allerlei ideeën om de landbouw duurzamer te maken. Volgens haar is de huidige veestapel onhoudbaar, en moet er meer landbouwgrond gebruikt worden voor voedselproductie voor mensen in plaats van vee.
"Je kunt als boer CO2 afvangen als je bomen neerzet en met lage waterstanden verdwijnt heel veel CO2 uit de bodem. Dat zou ook een verdienmodel kunnen zijn voor boeren: klimaatboer worden. (...) Wij hebben allerlei ideeën om boeren juist te belonen. Maar er is heel veel verzet tegen elke maatregel hier. We hebben die afspraken gemaakt in Parijs, en die moeten we ook nakomen."
Erik Luiten van boerenorganisatie Agractie ziet niks in al die plannen. Hij vindt het verkeerd om vruchtbare landbouwgrond op te geven voor bos en natuur. Ook benadrukt hij dat boeren al bijdragen aan verduurzaming.
"Dit moet je echt niet doen. Het is beter om de bestaande natuur goed te verzorgen. Om de belasting te beperken zullen boeren gaan werken met een enzym. Maar dat zijn zaken die eigenlijk niet thuishoren in het rantsoen van een koe. We raken van het pad af."
Luiten vindt innovatie een betere route, maar bekritiseert het gebrek aan ondersteuning vanuit de overheid.
"Het lijkt een akkoord tussen de overheid, boeren en natuurorganisaties, maar boeren voelen zich met de rug tegen de muur gezet. (...) Het is iets principieels. Op welke manier kunnen we goed omgaan met voedselproductie, klimaat en milieu? Het is niet verstandig om de meest vruchtbare landbouwgrond te onttrekken aan landbouwproductie."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Erik Luiten van Agractie en Laura Bromet, Tweede Kamerlid voor GroenLinks/PvdA. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Einde van het bosje bloemen? Duurzaamheid zet traditie onder druk
Einde van het bosje bloemen? Duurzaamheid zet traditie onder druk
Bij een jubileum, afscheid of felicitatie hoort traditiegetrouw een mooie bos bloemen. Maar bij de gemeente Zutphen hoef je daar niet meer op te rekenen: medewerkers krijgen daar niet langer een boeketje snijbloemen, omdat ze niet duurzaam zouden zijn. Is dit een goed voorbeeld of gaat het wat ver?
- Brussel versoepelt Europese regels voor boeren: hoe verstandig is dat?
Brussel versoepelt Europese regels voor boeren: hoe verstandig is dat?
De Europese Unie (EU) heeft jarenlang ambitieus klimaatbeleid gevoerd, maar deze week kreeg de Europese Commissie juist kritiek op hun milde aanpak. Zo hoeven bestrijdingsmiddelen in de landbouw voorlopig niet teruggedrongen te worden. Waarom is dat? En is het verstandig dat de EU een milder klimaatbeleid voert? Daarover een debat in Dit is de de Dag (EO).
- Vliegen slecht voor het klimaat? De operatietafel zorgt voor nóg meer uitstoot
Vliegen slecht voor het klimaat? De operatietafel zorgt voor nóg meer uitstoot
Bij de uitstoot van broeikasgassen denk je waarschijnlijk als eerst aan vervuilende fabrieken, autogassen of de 3.500 vliegtuigen die dagelijks door het Nederlandse luchtruim vliegen. Wat je misschien nog niet wist, is dat de zorg ook bepaald niet goed is voor het klimaat. Dit is de Dag (EO) bespreekt de vraag: kan dat niet anders?
