Brussel versoepelt Europese regels voor boeren: hoe verstandig is dat?
9 februari 2024 · 09:30| Leestijd: 4 min
Update: 9 augustus 2024 · 15:54
In dit artikel aan het woord
"De concrete plannen worden allemaal behendig doorgeschoven naar de volgende Europese Commissie."
"Wat ik zie gebeuren, is dat ze op een realistische manier beginnen te kijken naar hoe we de doelen ook echt kunnen behalen."
"Boeren hebben er alle belang bij om duidelijkheid te krijgen, want ook zij zullen uiteindelijk iets moeten ondernemen."
In het kort
De Europese Unie (EU) heeft jarenlang ambitieus klimaatbeleid gevoerd, maar deze week kreeg de Europese Commissie juist kritiek op hun milde aanpak. Zo hoeven bestrijdingsmiddelen in de landbouw voorlopig niet teruggedrongen te worden. Waarom is dat? En is het verstandig dat de EU een milder klimaatbeleid voert? Daarover een debat in Dit is de de Dag (EO).
Wat denk jij?
Wat vind jij: zijn de klimaatdoelen van de EU te hoog gegrepen?
Aantal reacties: 0
'De EU verliest haar geloofwaardigheid'
Vanwege het boerenprotest heeft de EU besloten om de plannen om bestrijdingsmiddelen in de landbouw terug te dringen, tijdelijk stop te zetten. Het plan was een ’symbool van polarisatie’ geworden, zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, over haar opvallende besluit.
Om welk plan gaat het precies?
De Europese Commissie wilde eerst het gebruik van bestrijdingsmiddelen in 2030 halveren. Dit omdat pesticiden mogelijk slecht zijn voor onze gezondheid. Sommige middelen zouden kanker en/of de ziekte van Parkinson kunnen veroorzaken. Ook schaden de middelen de diversiteit van de Europese natuur.
90% minder uitstoot in 2040?
Afgelopen week waren er nog meer belangrijke ontwikkelingen te zien in het klimaatbeleid van de Europese Unie. Tijdens een vergadering heeft EU-commissaris Wopke Hoekstra voorgesteld om tegen 2040 onze CO2-uitstoot met maar liefst 90% te verminderen. Dat klinkt als een ambitieuze stap, maar niet iedereen was even enthousiast over dit idee. Zo had Hoekstra het niet over maatregelen voor de landbouwsector, terwijl die een onmiskenbare rol speelt bij het behalen van dat doel. Hoekstra benadrukte vervolgens voorzichtig dat hij de 90% nog niet echt ziet als 'doel', maar als de 'start van een dialoog'.
Al deze stappen worden bekritiseerd door klimaatorganisaties. In De Volkskrant deelt ook EU-correspondent Marc Peeperkorn zijn verontwaardiging: "Met de minder ambitieuze opties haalt de EU haar wettelijk vastgelegde doel niet om in 2050 klimaatneutraal te zijn. En verliest ze haar geloofwaardigheid om andere vervuilers als China en de VS aan te spreken."
Waarom neemt de Europese Commissie stappen terug in het klimaatbeleid? En is dat erg?
Dit is de discussieWaarom neemt de EU nu gas terug?
Bert van Slooten, hoofdredacteur van het nieuwsplatform Brusselse Nieuwe, vermoedt dat de keuzes die nu gemaakt worden veel te maken hebben met de Europese Parlementsverkiezingen in juni. Dat zegt hij in Dit is de Dag (EO).
"We noemen dat een beetje 'window dressing', hè. Dat zie je met allerlei plannen op dit moment, met name die Green Deal-plannen. De Europese Commissie haalt de scherpe klank eraf en de concrete plannen worden allemaal behendig doorgeschoven naar de volgende Europese Commissie. Zo van: wij willen met de verkiezingen in zicht eventjes geen gedoe."
En ook het besluit van EU-commissievoorzitter Von Der Leyen om de boeren tegemoet te komen lijkt een strategische zet, stelt Van Slooten:
"[Ursula] wil herkozen worden. In 2019 is zij gekozen met een groen programma, want toen had ze de steun van links nodig. Nu zie je in Europa een beweging naar rechts, dus nu heeft ze de steun van rechts nodig. Daarom is ze bezig alle scherpe kantjes eraf te halen, zodat ze daar de steun krijgt en na de zomer weer verder kan als voorzitter van de Europese Commissie."
Tom Berendsen, Europarlementariër namens het CDA, ziet dat anders. De EU speelt volgens hem geen politiek spel, maar is in de loop der jaren beter gaan begrijpen dat sommige klimaatdoelen te hoog gegrepen zijn.
"Ik vind wel dat de heer Van Slooten dit op een vrij cynische manier het neerzet als ‘het is allemaal een politiek spelletje, meer niet’. Wat ik zie gebeuren bij de Europese Commissie nu is dat ze nog steeds ambitieus klimaatbeleid voeren, maar op een meer realistische manier beginnen te kijken naar hoe we die doelen ook echt kunnen behalen. En ik denk dat dat terecht is."
"Je ziet in de uitvoering [van het klimaatbeleid] dat we tegen allerlei zaken aanlopen. De industrie heeft last van hoge energieprijzen, boerenbedrijven staan onder druk, veel lage/middeninkomens hebben het moeilijk met de kosten voor verduurzaming, isoleren, kosten van elektrische auto’s, noem maar op."
Anja Hazekamp, Europarlementariër namens Partij voor de Dieren, denkt dat het niet verstandig is dat de boeren wat maatregelen betreft nu deels gespaard worden. De boeren moeten duidelijke maatregelen opgelegd krijgen, vindt zij.
"Wij hadden graag gezien dat alle sectoren waren opgeroepen om mee te helpen de klimaatdoelen te halen. Niet dat één sector - de boerenindustrie - na een paar dagen actievoeren met bedreigingen, intimidaties en vernielingen gewoon hun zin krijgt en weer buiten schot blijft."
Volgens Hazekamp is de agrarische sector al jarenlang ontzien en steeds maar weer aan het lijntje gehouden door politici, en moet het daar eens klaar mee zijn, ook in hun eigen belang:
"Ik denk dat boeren er alle belang bij hebben om duidelijkheid te krijgen, want ook zij zullen uiteindelijk iets moeten ondernemen als we de klimaatdoelen willen behalen. Die 90%... Zolang we de agrarische sector ontzien, gaan we die niet halen. (...) Ik zie dat de boeren boos zijn en dat begrijp ik ook, want ze zijn jarenlang aan het lijntje gehouden. Maar hun woede richt zich op de verkeerde groep. Zij richten zich nu op vergroenings- en klimaatmaatregelen, terwijl ze zich veel meer zouden moeten richten op de grote bedrijven en de multinationals, die alles wat kwetsbaar is vernietigen."
Melkveehouder Tjarko houdt hoofd niet meer boven water zonder bijverdiensten
Tjarko Groenedijk is melkveehouder en snapt goed waarom er de afgelopen tijd boerenprotesten waren tegen het Europees landbouwbeleid. “Ja, met de inhoud [van de protesten, red.] ben ik het zeker eens. Er is qua regelgeving al heel wat op ons afgekomen en er komt ook nog heel wat op ons af.”
Tjarko's melkveehouderij heeft veel extra kosten moeten maken vanwege Europese wetswijzigingen, zoals het melkquotum, de fosfaatregeling en de verhoogde accijnzen op rode diesel. In totaal loopt Tjarko daardoor elk jaar ruim 32.000 euro aan inkomsten mis.
De melkveehouder probeert aan alle kanten geld bij te verdienen om zijn hoofd boven water te houden. “Er komen cliënten voor dagbesteding bij ons, je kunt komen koeknuffelen… Dus we krijgen bedrijfsuitjes, studenten, vrijgezellenfeestjes. Die mensen komen bij ons tegen een koe aanliggen. Er komen ook scholen, die krijgen educatie, en ik werk af en toe ook nog voor een natuurorganisatie. Als ik dat allemaal bij elkaar optel, is dat gat van dertig- tot veertigduizend euro weer opgevuld.”
Meer weten? Kijk Geld of je Leven (EO) met melkveehouder Tjarko Groenedijk hier terug:
Dit is de Dag
Wat is de strategie achter het Europese klikmaatbeleid? Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Praat mee
Ben jij het eens met het klimaatbeleid van de EU?
- Mogen christenen een snelweg blokkeren voor het klimaat?
Mogen christenen een snelweg blokkeren voor het klimaat?
- Vliegen slecht voor het klimaat? De operatietafel zorgt voor nóg meer uitstoot
Vliegen slecht voor het klimaat? De operatietafel zorgt voor nóg meer uitstoot
Dit artikel hoort bij de podcast
Dit is de dag