Bart Wallet: 'Kolonisten gijzelen de toekomst van Israeli's en Palestijnen'

"Als je naar zo'n nederzetting in Palestijns grondgebied toe rijdt, dan ervaar je de absurditeit van de situatie. Tot het moment dat je door zo'n hek komt en je binnen bent. Dan wordt er een vorm van 'normaliteit' gecreëerd; dan lijkt het een normaal dorp. Dat is natuurlijk ook de bedoeling van de mensen die dat hebben gesticht, die willen het normaliseren. Die vinden het eigenlijk heel normaal dat zij daar als Joden op die historische plek wonen. En die trekken zich niet zoveel van het internationaal recht aan op dat punt", vertelt Bart Wallet, hoogleraar Joodse Studies aan de Universiteit van Amsterdam.

Buitenwereld is niet te vertrouwen

Niet alle nederzettingen zijn politiek zwart-wit en niet alle Isaraëli's die binnen de officiële grens wonen, vinden hetzelfde over het gebied dat de kolonisten hebben bezet, legt Wallet uit. Zo zijn ook niet alle nederzettingen ideologisch, maar zijn er ook kolonisten die over de grens op de Westoever wonen omdat huizen daar goedkoper zijn. "Binnen Israël wordt genuanceerder over het gebied gedacht, er is daar veel debat over. Maar in de breedte van de Israëlische samenleving heerst wel een idee dat als je iets moet leren van de Joodse geschiedenis, is het dat je niet kunt vertrouwen op de buitenwereld. Zeker de Verenigde Naties heeft in Israël een heel slechte naam."

Dat Israël het aan diezelfde VN te danken heeft dat in 1947 werd besloten dat er een Joodse staat moest komen, maakt de situatie ironisch, vindt Wallet. "De VN is heel belangrijk in de internationale legitimiteit van Israël. Maar voor mensen in de nederzettingen is het vertrouwen in de VN sindsdien alleen maar bergafwaarts gegaan."

Kracht van ideologie

Wat er vooral speelt in deze illegale nederzettingen, is de kracht van ideologie. "Wat je hier ziet is een enorme bevlogenheid, een hele specifieke visie op de geschiedenis, op het heden en de toekomst. Deze mensen denken vaak ook erg vanuit een toekomstideaal. Dat is ongelooflijk krachtig.

Tegelijkertijd moet je zeggen dat dat politiek gezien ongelooflijke problemen met zich meebrengt. Er wordt niet over nagedacht dat de nederzettingen voor de Palestijnse bevolking enorme consequenties heeft. En dat het de toekomst van de Palestijnse staat mede onmogelijk maakt. Want dat is natuurlijk ook een van de doelen van zeker een deel van de bewegingen achter de nederzettingen, om de stichting van de Palestijnse staat te voorkomen en juist op die plekken te gaan zitten die het lastig maken om daar een levensvatbare staat van te maken."

Rol van de Bijbel

De rol die de Bijbel speelt in de legitimatie van de nederzettingen, verschilt per beweging en plek. "Er is niet één interpretatie van het jodendom die noodzakelijkerwijs tot nederzettingen leidt. Daar zijn ook echt andere opvattingen over. Je hebt mensen erbij die naar de Bijbelverhalen verwijzen en zeggen dat de Westelijke Jordaanoever de kraamkamer van het Joodse volk is geweest. Maar er zijn ook mensen die zeggen dat die nederzettingen niet nodig zijn."

Oplossing ver weg

Ondertussen groeien de nederzettingen, omdat de bevolking snel groeit. "En met iedere groei van de nederzettingen wordt het bereiken van een oplossing, een duurzame oplossing van twee staten naast elkaar, alleen maar lastiger. Als je naar een Palestijnse staat toe wil werken of naar een tweestatenoplossing, dan zijn de nederzettingen een heel erg lastig dossier. Niet het enige lastige dossier, maar wel één van de belangrijke."

Wat belangrijk is om te beseffen, is dat er veel Israëli's zijn die andere politieke opvattingen hebben dan de kolonisten in de nederzettingen. Die mensen hebben last van de stelligheid en daden van de kolonisten. "Je kan zeggen dat ze de toekomst van zowel Israëli's als Palestijnen gijzelen."

Meer weten?

Kijk Dit is de Kwestie

In Dit is de Kwestie (EO) gaan Hans, Corinne en Mirjam verder over dit onderwerp in gesprek. Bekijk de volledige uitzending zaterdag 6 december om 22.55 uur op NPO2.

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

Dit maakten we ook

• Nederlandse kolonisten in de Westelijke Jordaanoever: wat doen ze daar?

  Nederlandse kolonisten in de Westelijke Jordaanoever: wat doen ze daar?

• Laatste levende Israëlische gijzelaars vrijgelaten: 'Eerste hoopvolle moment sinds twee jaar'

  Laatste levende Israëlische gijzelaars vrijgelaten: 'Eerste hoopvolle moment sinds twee jaar'

• Twee jaar na 7 oktober: hoe kijken Joden nu naar Israël?

  Twee jaar na 7 oktober: hoe kijken Joden nu naar Israël?

• Veel christenen steunen Israël, maar kan dat nog wel? 'Ik heb er geen woorden voor'

  Veel christenen steunen Israël, maar kan dat nog wel? 'Ik heb er geen woorden voor'