Controle Shein-pakketjes door enorme hoeveelheid onmogelijk: ‘In zekere zin is dit een han­dels­oor­log’

Tijdens een rondetafelgesprek van de Tweede Kamer op woensdag 19 maart, spraken verschillende toezichthouders met de commissie voor Economische Zaken. De toezichtautoriteiten deden al in januari een oproep aan de minister van Economische Zaken om met maatregelen te komen.

Dit is waarom er gecontroleerd moet worden

Producten die de Europese Unie binnenkomen, moeten gecontroleerd worden. Er zijn namelijk richtlijnen - ter bescherming van de consument - waaraan producten moeten voldoen omtrent veiligheid en milieu. Veel producten komen de EU binnen via de haven van Rotterdam. Als doorvoerland is het voor Nederland dus belangrijk dat aan de richtlijnen wordt voldaan.

De toezichtautoriteiten geven aan dat uit een steekproef van Europese toezichthouders eerder bleek dat 85 tot 95 procent van de producten van Shein, AliExpress en Temu niet aan de Europese productwetgeving voldoen. Producten kunnen risicovol zijn, of zijn niet effectief.

Zo zaten er bijvoorbeeld losse onderdelen in, waar kinderen in zouden kunnen stikken. Ook ging het om elektronica die door oververhitting in brand kon vliegen. In producten uit Azië zaten ook veel verboden stoffen, zoals lood.

Dit is nu het probleem

Ieder jaar komen er meer dan een miljard pakketjes via Nederland de Europese Unie binnen. Volgens de NOS zijn dat elke minuut maar liefst 1.200. Per dag zijn dat er ruim 1,7 miljoen.

• Opmars van Shein en Temu: Nederlanders kopen vaker bij Chinese webshops

  Opmars van Shein en Temu: Nederlanders kopen vaker bij Chinese webshops

Fabrikanten uit met name Azië leveren hun producten steeds vaker rechtstreeks aan Europese consumenten en bedrijven. Daardoor is het voor de Nederlandse toezichthouders onmogelijk geworden om al die producten in samenwerking met de douane efficiënt en effectief aan de grens te controleren.

Ging het vroeger dan anders? Ja. Fabrikanten zonden grote hoeveelheden producten naar Nederland, om ze vervolgens vanuit een distributiecentrum te gaan verkopen. Op dit moment sturen die bedrijven allemaal kleine, individuele pakketjes rechtstreeks naar consumenten. De reden: het is goedkoper, omdat deze fabrikanten voor bestellingen onder de 150 euro geen importheffing hoeven te betalen.

Mattheus WassenaarInspecteur-generaal bij de Inspectie Leefomgeving en Transport

"Er worden producten binnengebracht die niet aan de regels voldoen"

De toezichthouders slaan dus alarm. De markt wordt overspoeld met gevaarlijke, giftige en niet-duurzame producten, maar het is lastig om daar iemand de straf voor te geven. Grote Aziatische webshops hebben namelijk geen vertegenwoordiger in de EU, waardoor ze ongrijpbaar zijn voor de toezichthouders.

Mattheus Wassenaar, inspecteur-generaal bij de Inspectie Leefomgeving en Transport, zegt hierover in een artikel van NOS: “In zekere zin is dit een handelsoorlog. Er worden producten binnengebracht die niet aan de regels voldoen. Het bedrijfsleven hier heeft daardoor een groot concurrentienadeel.” Er is immers sprake van een oneerlijk speelveld voor Europese en Nederlandse ondernemers. Zij worden er namelijk wel op afgerekend als hun producten niet aan de veiligheids- en milieueisen voldoen.

Deze oplossingen worden aangedragen

De toezichtouders benadrukken dan ook dat het om een Europees probleem gaat, dat op Europees niveau moet worden aangepakt. Ook de Europese Commissie erkent dat. Middels de Digital Services Act probeert de Commissie grote platforms als Shein en Temu te verplichten om te voldoen aan de Europese regels.

Voor de douane zou het ook fijn zijn als fabrikanten weer worden gedwongen hun producten in bulk te verzenden. Ook de Europese Commissie heeft aangekondigd maatregelen te willen nemen, in de vorm van importheffingen voor bestellingen onder de 150 euro. Voor fabrikanten wordt het daardoor minder aantrekkelijk om pakketten rechtstreeks naar consumenten te sturen.

• Zie jij een Shein-kledingwinkel in de stad? Let dan hierop

  Zie jij een Shein-kledingwinkel in de stad? Let dan hierop