Twee kampen
Zijn we in de coronacrisis te hard geweest voor elkaar?
6 december 2023 · 14:22
Update: 11 december 2023 · 14:43
In gesprek met
Willem
Journalist, kreeg molotovcocktails door zijn raam
''We moesten onderduiken."
Carolien
Kritisch op coronabeleid en rol van de media
"Ik ben als moeder veranderd. Dit heeft enorme impact op mijn kinderen en relatie gehad."
Arianne
Verloor haar broer aan het coronavirus
"Met de wetenschap van nu… Ik had hem waarschijnlijk liefdevoller moeten benaderen."
In het kort
De coronacrisis was voor veel Nederlanders een bewogen periode - niet alleen vanwege het gevaar van het virus zelf, maar ook vanwege de verdeeldheid die het veroorzaakte. Hadden we meer begrip naar elkaar moeten tonen? Willem, Arianne en Carolien delen hun persoonlijke verhalen.
Wat denk jij?
Heb jij, achteraf gezien, genoeg begrip getoond voor mensen die anders over het coronavirus dachten dan jij?
Dit zijn de cijfers
Kwart van de Nederlanders maakte ruzie over corona
Wat heeft de coronacrisis gedaan met onze relaties? Uit onderzoek van DIT en DataIM blijkt dat 25% van de Nederlanders ruzie heeft gehad met familie, vrienden of kennissen over het coronavirus en/of een corona-gerelateerd onderwerp. Niet alle ruzies werden bijgelegd: van de ondervraagden zegt 9% dat ze een of meerdere contacten zijn kwijtgeraakt na een ruzie over corona.
Het merendeel van de ruzies ging over vaccineren: 72% van de ondervraagden die een conflict hadden, discussieerden over het al dan niet nemen van een coronaprik. Ook waren de coronamaatregelen (58%), de ernst van het virus (44%) en complottheorieën (40%) onderwerpen waarover gediscussieerd werd.
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat veel Nederlanders door de coronapandemie anders zijn gaan denken over hun familie, vrienden en kennissen. Een kwart van de ondervraagden zegt dat ze een deel van hen nu als 'minder verstandig' zien. Dat gevoel heerst vooral onder jongeren (34%). 65-plussers zijn milder; slechts 16% van de senioren is anders gaan denken over hun naasten.
Hoe kijken we nu op die periode terug? Hadden we anders met elkaar om moeten gaan? In de coronakloof-special van Dit is de Kwestie (EO) ging Tijs van den Brink in gesprek met drie mensen die ieder op hun eigen manier zijn geraakt in de coronacrisis: Willem, Carolien en Arianne.
Dit is Willems verhaal
Willems ruiten werden ingegooid door coronaskeptici: 'Dit staat voor een gevaarlijke ontwikkeling in de maatschappij'
Willem Groeneveld, journalist voor de Groningse stadsblog Sikkom, schreef tijdens de pandemie kritische artikelen over complottheorieën. Dat kwam hem duur te staan: in augustus 2021 gooiden twee mannen molotovcocktails door de ruit van zijn woning.
Willem vertelt over het moment dat de brandbommen door zijn raam vlogen, rond 2 uur ’s nachts. ‘’Ik lag samen met mijn vriendin in bed, we hoorden allebei het glas rinkelen. Zij schrok wakker, ik was nog half wakker. Ik spring m’n bed uit, neem de trap naar beneden en ik loop de hoek om. De rook komt me tegemoet… en ik zie de vlammen in de hal.’’ De politie nam de zaak hoog op: ‘’We moesten diezelfde dag ook onderduiken, dus we zijn weggehaald uit huis. We zijn naar een andere locatie gebracht.’’
De daders van het incident, een 31-jarige man uit Veenhuizen en een 33-jarige Groninger, zijn inmiddels veroordeeld voor poging tot moord. Ze hebben beiden vijf jaar gevangenisstraf en tbs met voorwaarden gekregen.
Willem blikt terug op de nasleep van het incident. ‘’Die jongens hebben ons leven op het spel gezet én hun eigen leven weggegooid. Gek gemaakt door bekende onruststokers en complotverspreiders, gelegitimeerd door politici die journalisten wegzetten en vuurtjes aanwakkeren voor electoraal gewin. Die krachten zorgen ervoor dat mensen radicaliseren.''
''[De daders] zijn compleet gehersenspoeld, bleek uit het politieonderzoek. Ze zijn slachtoffer van kwade tongen en van hun eigen beperkte mogelijkheden om dat niet te doorzien. Deze zaak is groter dan het leed dat mij en mijn vriendin is aangedaan. Het staat voor een gevaarlijke ontwikkeling in de maatschappij.’’
In Dit is de Kwestie (EO) vertelt Willem Groeneveld meer over de aanslag op zijn woning. Kijk het fragment terug:
Dit is Caroliens verhaal
Carolien vereenzaamde door coronacrisis: 'Ze vonden me een wappie'
Carolien verloor tijdens de coronacrisis niet alleen haar vrijheid, maar ook haar vriendinnen. Daarbovenop kwam de band met haar gezin onder druk te staan. Carolien denkt dat de media een van de hoofdschuldigen is van die breuken. Ze schrijft een brief aan Tijs van den Brink, EO-presentator van o.a. Op1:
Beste Tijs,
In 2020 werd ik met een schok wakker uit de droom van een democratisch en vrij Nederland. Beetje bij beetje werd me duidelijk dat corona werd gebruikt voor een andere, wellicht politieke agenda.
Ik heb een vriendinnengroep van vijf vrouwen uit de studententijd. We hadden al meer dan dertig jaar leuk contact. Ze werkten bij de overheid, dus ze ‘waren’ de overheid. De communicatie werd steeds aanvallender en is uiteindelijk geëindigd met: 'loop jij maar achter je fascisten aan'. Dit was het einde van onze vriendschap, die voor mij in mijn leven heel erg belangrijk was.
Maar wat ik het allerergst vind op persoonlijk vlak, is het volgende. Ik ben als moeder veranderd. En dit heeft enorme impact op mijn kinderen en relatie gehad. Ik werd een ‘wappie’ in hun ogen. Alles wat ik je nu vertel, Tijs, neem ik je kwalijk. Jij hebt als journalist bijgedragen aan de polarisatie. En dit heeft enorm doorgewerkt in vriendengroepen en families."
Carolien is kritisch, maar wil ook met Tijs in gesprek. De twee ontmoeten elkaar daarom in een park. Daar licht ze haar brief toe: ‘’Mijn rol als moeder veranderde compleet. Thuis was er een moeder die opeens heel kritisch werd, die nachtenlang met andere mensen zat te onderzoeken, die op Twitter helemaal losging. Een heel ander type moeder dan ik eigenlijk was. En, ik als moeder werd mede door de media weggezet als ‘wappie’. Ja, dan sta je opeens toch wel heel alleen."
In Dit is de Kwestie gaat Tijs van den Brink met Carolien in gesprek over zijn rol bij het creëren van de coronakloof. Kijk hier:
Dit is Ariannes verhaal
Ariannes broer wantrouwde maatregelen, maar overleed aan corona: ‘Ik had hem liefdevoller moeten benaderen’
De een bestempeld als ‘snappie’, de ander als ‘wappie’: Arianne en haar broer John werden door de coronacrisis uit elkaar gedreven. Nu is het te laat om het goed te maken.
In Dit is de Kwestie (EO) deelt Arianne haar verhaal. Ze had altijd een goede band met haar broer, tot de overheid de eerste coronamaatregelen invoerde. Arianne volgde de adviezen en liet zich vaccineren, maar John was kritisch. “Hij zei: ‘De overheid is bezig om ons klem te zetten. Al die dingen die ze nu doen, die avondklok, dat wordt allemaal ingezet zodat we niet naar elkaar toe kunnen. Het is allemaal bedoeld om ons stil en monddood te maken, zoals Hitler dat ook heeft gedaan.” Dat wantrouwen werd steeds groter, tot verbazing van Arianne: “Hij werd steeds bozer op de maatschappij, op de wereld. (…) Na een tijdje was hij overtuigd dat corona helemaal niet bestond.’’
Arianne kon de boosheid van haar broer maar moeilijk verdragen. Ze vertelt: ‘’Iedereen mag van mij denken wat ‘ie wil, daar heb ik helemaal geen probleem mee. Maar als iemand je een op een agressieve manier wil overtuigen van je gelijk… Daar heb ik een hekel aan.’’ Arianne en John hadden steeds minder contact.
Toen testte John positief op het coronavirus. Hij bleef sceptisch. “Ik heb hem toen gebeld om te vragen hoe het met hem ging’’, vertelt Arianne. ‘’Hij zei: ‘Arie, het is maar een griepje, hè.’ Hij was een beetje bozig.”
Maar de situatie werd er niet beter op. “Een paar dagen later heb ik hem weer gebeld. Toen zei hij: ‘Het valt me vies tegen. Ik ben echt heel erg ziek.’ Een dag later kreeg ik een Messenger-bericht van een vriend van John. Hij zei dat hij mijn broer niet te pakken kreeg. Toen heb ik de ambulance gebeld en ben ik gelijk van Eindhoven naar Rosmalen [Johns woonplaats, red.] gereden.’’
Haar broer bleek in kritieke toestand te verkeren. ‘’Ik zal het nooit vergeten, het is een traumatische ervaring. Om je broer te zien liggen daar, dat grote lichaam, waar ze alles aan doen en dat compleet niet meewerkt…’’
John overleed aan de gevolgen van het coronavirus. “Ik ben heel boos op hem geweest’’, geeft Arianne toe. ‘’Ik heb zelfs op Facebook geschreven: ‘K*twappie, had je gewoon laten vaccineren.’ Ik wil niet zeggen dat dat zijn leven had gered, maar ik denk wel dat hij een betere kans had gehad.”
Neemt Arianne het zichzelf kwalijk dat ze in de coronatijd afstand nam van haar broer? Arianne denkt even na. ‘’Met de wetenschap van nu… Ik had hem waarschijnlijk liefdevoller moeten benaderen. Ik denk dat ik in die tijd moe werd van zijn gedachtegang en daar niet goed op heb gereageerd. Ik denk zeker dat ik meer had kunnen doen.”
In Dit is de Kwestie (EO) vertelt Arianne meer over de rouw om haar broer. Kijk het hele fragment terug:
De tweedelige coronakloof-special van Dit is de Kwestie (EO) is nu terug te zien:
In Dit is de Dag (EO) werd de coronakloof ook uitgebreid besproken. Hoe is de coronakloof ontstaan? En is er vandaag de dag nog steeds sprake van een coronakloof? Beluister de hele uitzending als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWat denk jij?
Ben jij contact met iemand verloren tijdens de coronacrisis?
8 december 2023 · 09:22
Gelukkig altijd omringd geweest door redelijke mensen, voor- en tegenstanders. Vertrouwen in de overheid was altijd al laag maar nu gedaald naar nul, wat een bemoeizuchtige prutsers. Ik hou m'n hart vast voor wat onze overheid zou doen als er écht stront aan de knikker zou zijn. Een nieuwe watersnoodramp zou NL in één klap in een veiligheidsdictatuur veranderen, er zou een zwemvestplicht komen (je doet het om anderen te beschermen) en miljoenen euro's raken kwijt in rubberbootjesdeals. De vorige avondklok was tijdens de bezetting door de nazi's, dat zegt wel wat. Ik vind dat een overheid nooit de macht hoort te hebben om mensen te beperken in wanneer zij naar buiten gaan of hoeveel mensen zij ontmoeten, wat er ook aan de hand is. En al helemaal niet voor een heftig verkoudheidsvirus.
7 december 2023 · 21:03
Beste Thijs, Ik waardeer het dat u een stukje zelfonderzoek hebt gedaan. Ik wil graag vertellen hoe ik het heb ervaren. Eind 2019 begon ik aan een nieuwe baan in een zorgcentrum voor oudere mensen met bv dementie of Parkinson. Mensen die veel aandacht nodig hebben en daar dus niet zomaar zitten. De eerste sluiting. Noem het eenzame opsluiting, want al deden alle collega’s hun best, familie kun je niet vervangen. Ik zag huilende ouderen met de vraag waarom hun geliefden niet meer kwamen. Hielden ze niet meer van hun? Gefrustreerde familieleden die hun ouderen alleen door een stuk glas mochten bekijken. Hartverscheurend. Wat mij opviel in de media en politiek is dat ze wel óver de ouderen spraken, maar niet mét hen. Niemand vroeg aan hen of zij wel opgesloten wilden worden. Binnen mijn familie waren er alleen “ volgers van het beleid. Wij waren de buitenbeentjes. Vele ruzies volgden, want zij mochten van alles zeggen en vinden, maar wij niet. En als Osterhaus het zei , dan was het goed. Het ging zelfs zover dat mijn moeder zei dat als ik ziek werd ik niet naar het ziekenhuis mocht gaan. Op de vraag of iemand die rookt dan later behandeld mocht worden voor bv longkanker, dan was dat anders.En wat te denken van onze jeugd? Als ze naar opa en oma zouden gaan en die gingen dood, dan waren ze moordenaars. Zo kwam dat binnen. Kinderen die tot op de dag van vandaag obsessief hun handen wassen door dit alles. Het riedeltje van “ je doet het voor een ander” was al snel achterhaald en toch bleef het hangen. In het overdekte winkelcentrum mocht ik niet op een terras zitten, maar mocht er wel lopen. Hoe logisch was dat? En geen journalist stelde vragen hier over. Een goede vriendin kwijtgeraakt. En bijna mijn familie. Omdat ik voor mezelf de keuze maakte om de prik niet te nemen. En dat moet ook mijn keuze blijven. De schade, pijn en vragen blijven. Maar Thijs, u heeft een eerste stap gezet. Bedankt daarvoor
8 december 2023 · 04:07
Ik heb het geluk dat ik in de V.S. woon. Hier in Colorado waar ik woon waren er gelukkig geen absurde maatregelen (met boetes!!) zoals in Nederland. Wel moesten kinderen met mondkapjes naar school en mochten klassen niet meer in de kantine lunchen. Ook mochten ze niet met andere klassen tegelijk op de speelplaats zijn. Kinderen konden wel vanuit huis onderwijs via internet volgen, maar ik heb onze twee kleinzoons een jaar lang thuis geschoold. Ik werd door mijn familie in Nederland als een groep hyena's via Facebook aangevallen over mijn zorgen over het politiegeweld in Nederland tegen demonstranten die het niet met de maatregelen eens waren. Dat heeft me veel verdriet gedaan. Later heb ik ze nog proberen te wijzen op de gevaren van de mRNA injectie maar ze zullen me ongetwijfeled als een wappie zijn gaan zien. Ze wilden ook niet meer bevriend zijn via Facebook. We zijn nu civiel met elkaar, maar de hechte band is gerafeld. Ik heb ook geen behoefte meer om voor een bezoek naar Nederland te gaan wat voorheen altijd leuk was. En het gekke is, geen van hen vraagt me wanneer ik weer eens naar Nederland kom, dus aan hun kant zijn er ook nog wrange gevoelens. Een aanrader is het nieuwe boek van Naomi Wolf die over haar ervaringen tijdens Corona vertelt: Facing the Beast: Courage, Faith, and Resistance in a New Dark Age.
13 december 2023 · 00:01
Tijs, dank voor je mooie zelfonderzoek. Zelf heb ik de berichtgeving van de NPO juist zeer op prijs gesteld. Online en op andere zenders struikel je over meningen. Terwijl bestrijding van een pandemie om een wetenschappelijke aanpak vraagt. Hadden we globaal maar direct harder ingegrepen met een universele lockdown, dat had veel ellende gescheeld. Zelf heb ik vanaf geboorte (44 jaar geleden) ernstige astmaklachten en een auto-immuunziekte. Voor mij is het coronavirus dus zeer risicovol. Vanaf maart 2020 hebben ik, mijn vrouw en onze drie kinderen ons teruggetrokken op ons thuiseilandje. Voor mij waren die eerste maanden een fantastische tijd: samen lunchen, klussen en veel spelletjes spelen. Helaas was onze directe omgeving niet strikt in de leer. In onze familie zijn veel regels gebogen en gebroken. Met als dieptepunt een groots gevierd huwelijk van mijn broer medio 2021. Het is mijn gezin zeer kwalijk genomen dat wij hier niet bij aanwezig waren. Vorig jaar ben ik, ondanks onze voorzichtigheid, toch doodziek geworden van Corona. Inmiddels werk ik al zes maanden niet meer door long-covid klachten. Ik maak me zorgen of ik überhaupt nog herstel. Terwijl ik juist altijd energiek en vol levenslust was. Uitlatingen als ‘het is maar een griepje’, of ‘de overheid smeedt plannen tegen de bevolking’ vind ik kwetsend. De maatregelen zie ik als kleine offers die soms van je verwacht worden. Dat hoort bij ‘samen leven’. Ook ben ik geschrokken van het dedain voor wetenschap. Natuurlijk heb ik begrip voor mensen die echt eenzaam waren. Daar moet in een volgende pandemie veel meer oog voor zijn. Maar ik heb geen enkel begrip voor mensen die expres zand in de machine gooien.
- tu
tumbinlog
20 december 2023 · 23:07
Een christen die de Bijbel serieus neemt is een complotdenker: Wij weten dat we uit God zijn en de hele wereld ligt in de macht van het kwaad - 1joh5:19. Organisaties die machtiger en rijker dan landen of overheden zijn, werken samen en delen de lakens uit en op zeker moment ontvouwt zich zo één wereldrijk onder de antichrist - en "iedereen" doet mee. Het is een ontwikkeling die men al decennia lang kan volgen. Door dit te zien verlies je al veel contact, maar door de absurde, globaal opgedrongen corona maatregelen is het in een keer op scherp komen te staan. Wie niet meegaat met de heersende normen word gedemoniseerd: ontslagen, staatsgevaarlijk verklaard, gecanceld, geframed in tv programmas. En dit stopt niet. Mijn ervaring is dat de meeste mensen de waarheid niet willen horen, net zoals de wereld Jezus haat. Hoewel het er vaak op lijkt dat meer niet-christenen dan christenen in de gaten lijken te hebben in wat voor wereld we leven. Als ik een ding heb geleerd tijdens het covid regime, wat ik eigenlijk allang wist, is het dat ik het allerbeste mijn mond kan houden. Laat je geliefden in vredesnaam in hun waan en blijf bij jezelf. Zwijgen is goud.
12 december 2023 · 12:50
Ben 75 jaren en gelukkig EN GEZOND! Heb in het begin van de griepprik een prik gehaald en doodziek geworden. Tot nu toe nooit meer prikken gehaald en broers en zus van mij wel en deze zijn elk jaar nog ziekt en verkouden!
11 december 2023 · 21:49
Ik begrijp heel goed dat mensen tegen corona maatregels waren,net als of wij een hond van Mark Rutte en Hugo de Jonge waren die aan de lijn liepen.
- bl
blaauboertjes
3 februari 2024 · 07:39
Het is nu 03-02-2024. Ik hou mij niet heel erg meer bezig met de pandemie, maar ons is dan ook niets ernstigs overkomen. Waar ik mij wel mee bezig houd is de oversterfte, die in de pandemie tijd is ontstaan, niet afneemt. Dat is niet alleen in Nederland, maar in veel westerse landen. Kijk bv op ourworldindata.org, dat is de data die overheden zelf aanleveren. De vier bovenstaande antwoorden op de stelling, benaderen het 'probleem' eenzijdig. Er is niet een antwoord waarmee je in het midden kan blijven of "Ik was minder begripvol naar mensen die zich niet lieten vaccineren, maar ik bleef wel met hen in gesprek." Eerst was ik sceptisch betreffende het vaccineren, ik heb mij in 2009 niet laten vaccineren. In 2020 heb ik direct diverse boeken gekocht. Dat vaccineren DE uitweg is uit een pandemie was hierop mijn conclusie. En heb mij wel laten vaccineren, ik heb ook alle kindervaccinaties gekregen en ook aan mijn kinderen gegeven. De vaccins hebben heel veel goeds gedaan. Kijk maar naar de grafieken, maar de vaccins hebben niet uitsluitend goed werk gedaan. Ga maar zoeken, een ieder vind zijn gelijk, maar je moet er wél oog voor houden, dat het niet alleen maar hosanna is geweest. Hierin hebben de anti vaxxers wél gelijk. Je weet niet precies wát het doet. Daar moeten we een volgende keer meer begrip voor hebben. Want het is niet de vraag of er weer een pandemie komt, maar alleen wanneer hij komt. Maar ook uit welke hoek gaat die pandemie komen? Viraal, bacterieel of bv vanuit schimmels. De vogelgriep lijkt hier in West Europa wat uitgeblust te zijn, maar met met de vele diersoorten, buiten de vogels om, die eraan overlijden, moet je vrezen met grote vreze!
