Beatrice de Graaf: 'Mensen willen de christelijke cultuur behouden, maar maken het échte christendom belachelijk'

De afgelopen tijd is de vraag of ‘de christelijke cultuur’ beschermd moet worden heel actueel. In de Verenigde Staten voert de regering van Trump een christelijk-nationalistische agenda en in Nederland vertelde opiniemaker Wierd Duk onlangs dat hij een cultuurchristelijke, conservatieve zuil op wil zetten. Voor De Ongelooflijke Podcast een reden om eens door te praten over dit onderwerp, met de twee gasten die regelmatig terugkomen: historicus Beatrice de Graaf en theoloog Stefan Paas.

Christengekkie

De Graaf vindt het dus verbazingwekkend. Haar ervaring is juist dat het christelijk geloof vanuit rechtse hoek nogal belachelijk wordt gemaakt. "Ik heb ooit in De Wereld Draait Door eens wat gezegd over bidden. Dan wordt je tot in lengte van dagen 'die biddende christengekkie De Graaf' genoemd. Je wordt weggezet als wekeling, als zwak vrouwtje of maffe christen."

Dit gaat vanaf de dag van vandaag door. “Afgelopen week citeerde ik in een column iets uit de preek in de kerk en op sociale media gaat het meteen los. Mensen zeggen de christelijke cultuur te willen behouden, maar op het moment dat je écht christelijk bent, maken ze dat belachelijk", merkt ze.

David Boogerd en Stefan Paas herkennen het beiden wel. Presentator Boogerd had vroeger nogal een verslaving aan het platform X, vertelt hij. Hij herinnert zich ferme discussies met Annabel Nanninga, die in die tijd voor GeenStijl schreef en tegenwoordig Tweede Kamerlid is voor JA21. "Ze schreef rabiaat anti-christelijke teksten. En nu hoorde ik haar laatst de Bijbel citeren. Ze lijkt 180 graden gedraaid."

Cultuurchristendom is nepchristendom

Het cultuurchristendom heeft dan ook weinig met het echte christendom te maken, vindt De Graaf. "Het gaat altijd over vage begrippen: opkomen voor je eigen cultuur, opkomen voor je eigen volk. Het gaat nooit eens over mensen, over menselijke waardigheid. Men zegt nooit: we moeten voor die en die mensen opkomen, want die worden onderdrukt."

Het doet haar denken aan Poetin, die zich ook beroept op de christelijke waarden. "Hij heeft nooit over de waardigheid over de individuele mens. Hij praat nooit over die Rus die zijn leven geeft in de loopgraaf"

Stefan Paas

Theoloog

"Ze hebben niks met Bijbelverhalen als de barmhartige Samaritaan. Ze herinneren zich alleen vaag Jezus met een zweep op het marktplein, terwijl ze geen idee hebben waar het over gaat."

Vooral tegen moslims

Theoloog Stefan Paas denkt dat het verdedigen van de christelijke cultuur vooral ingegeven is door een angst voor de islam. "Laten we eerlijk zijn. Mensen vinden: we zijn een christelijke cultuur en moslims horen hier niet. Dat is zeker niet voor elke cultuurchristen het geval, maar vaak is dat cultuurchristendom een heel dun verhaal", vindt hij.

Dat geldt niet voor elke cultuurchristen, benadrukt hij. "Je hebt altijd mensen gehad met oprechte belangstelling voor het christendom. Die luisteren naar Bach, die gaan naar oude kerken toe en waarderen een deel van de christelijke erfenis."

Hij merkt vaak dat mensen selectief ‘shoppen’ in de Bijbel. "Ze hebben niks met Bijbelverhalen als de barmhartige Samaritaan. Ze herinneren zich alleen vaag Jezus met een zweep op het marktplein, terwijl ze geen idee hebben waar het over gaat."

Wat Paas betreft moet het christendom vooral ‘standvastig’ zijn en zich niet aan de leiband van een politieke stroming leggen: niet aan een rechtse en ook niet aan een linkse. "Dat is ook goed nieuws voor de cultuur. Wat heb je anders aan het christendom?"

Meer weten?

Luister naar De Ongelooflijke Podcast

In De Ongelooflijke Podcast (EO) gaat David Boogerd verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Dit maakten we ook

• De moord op Charlie Kirk: wat zijn de gevolgen? 'Gretigheid om te walgen'

  De moord op Charlie Kirk: wat zijn de gevolgen? 'Gretigheid om te walgen'

• Wie is Jezus voor Wierd Duk? 'Heb niet zoveel met het zwakke, weke christendom'

  Wie is Jezus voor Wierd Duk? 'Heb niet zoveel met het zwakke, weke christendom'