D66 pleit voor abortus als mensenrecht, critici waarschuwen voor ‘ethische verschuiving’
vandaag · 16:30| Leestijd:4 min
Update: vandaag · 16:31
In dit artikel aan het woord
"Wij zien dat vrouwen onnodig lijden en onnodig sterven."
"Het recht op het mogen doden van leven in jouw lichaam, vind ik een andere categorie."
In het kort
Moet abortus wereldwijd worden erkend als mensenrecht? D66-Kamerlid Wieke Paulusma vindt van wel en wil dat Nederland zich daar internationaal hard voor maakt. Maar het voorstel stuit op kritiek. Ethicus Theo Boer waarschuwt dat het recht op ongeboren leven dan ondergesneeuwd raakt. Hoe ver reikt het recht op zelfbeschikking en ten koste van wat?
Wat denk jij?
Moet abortus een mensenrecht worden?
Toegang tot abortuszorg
D66 vindt dat iedereen recht moet hebben op veilige en goede abortuszorg. Daarom heeft Kamerlid Wieke Paulusma een voorstel gedaan in de Tweede Kamer: abortus moet worden erkend als een mensenrecht. In het voorstel staat dat Nederland zich internationaal moet inzetten voor het recht op abortus en dat dit recht moet worden opgenomen in mensenrechtenverdragen, zoals bij de Verenigde Naties. Ook moeten vrouwen wereldwijd toegang krijgen tot veilige en betaalbare abortuszorg.
Sommige partijen steunen het voorstel, zoals VVD, GroenLinks-PvdA en SP. Maar christelijke partijen zoals de SGP en ChristenUnie zijn tegen. Zij vinden dat het leven van het ongeboren kind belangrijker is dan het recht op abortus. Het is nog onduidelijk of het initiatief van Paulusma op een meerderheid kan rekenen.
Wat weegt zwaarder?
In Dit is de Dag (EO) gaat Hans van der Steeg in gesprek met D66-kamerlid Wieke Paulusma en hoogleraar en ethicus Theo Boer.
Uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat steeds meer vrouwen sterven door onveilige abortussen. Paulusma vreest dat het daadwerkelijke aantal hoger ligt, omdat er in sommige landen geen goede zorg is en registratie ontbreekt.
Wieke Paulusma
"In landen waar abortus verboden wordt, zien we het aantal onveilige abortussen toenemen met alle gevolgen van dien. Vrouwen krijgen complicaties en sommigen sterven. Je ziet in Amerika dat vrouwen lang op reis moeten om toegang krijgen tot zorg. Dat zien we ook in Europa, er zijn vrouwen die vanaf Malta naar Spanje moeten vertrekken bijvoorbeeld. Het gebeurt ook in Polen."
Om het abortusrecht beter te beschermen, wil Paulusma het toevoegen aan de universele rechten van de mens.
"Mensenrechten gaan wat mij betreft om het beschermen van het leven en ook het stellen van een norm. Als wij zien dat vrouwen onnodig lijden en onnodig sterven doordat er geen goede abortuszorg beschikbaar is, dan vind ik dat we dat stevig moeten veroordelen. In dit geval waarderen wij het recht op zelfbeschikking en het recht op leven van vrouwen zwaarder dan het recht op ongeboren leven. Zeker in noodsituaties."
Het voorstel gaat volgens Paulusma niet direct over de abortuswetgeving in Nederland. Ze maakt zich zorgen over de conservatieve wind die waait in landen binnen en buiten Europa.
"We hebben in Nederland een hele goede abortuswetgeving. Dat is niet in alle landen op de wereld hetzelfde. (...) In Amerika dachten ze ook dat het niet zo ver zou komen. Daar is het recht op abortus gewoon geschrapt. We zien in Europa krachten zich verenigen om ervoor te zorgen dat vrouwen dit niet meer kunnen doen. (...) Het Europese parlement heeft in meerderheid besloten dat dit moet veranderen. Laten we die krachten verenigen en het ook bij wet vastleggen."
Hoogleraar en ethicus Theo Boer vindt het verheffen van abortus tot mensenrecht te ver gaan. Hij benadrukt dat er bij abortus sprake is van botsende belangen en dat het daarom ook geen mensenrecht is. Hij pleit voor een genuanceerde benadering waarbij zowel oog is voor de belangen van de vrouw als van de ongeboren vrucht.
Theo Boer
"In Nederland is abortus nog steeds onderdeel van het wetboek van strafrecht, maar als een vrouw voldoet aan een aantal vereisten, dan is het mogelijk om abortus te krijgen. Als je dit voorstel zou doorvoeren dan krijg je een fundamenteel andere benadering. De abortussen die niet op medische indicatie worden uitgevoerd, worden normaal. (...) Abortus in het geval van gevaar kan ik me heel goed voorstellen, maar tegelijkertijd geldt er naast het recht op veilige abortus ook het recht op leven van de ongeboren vrucht. Die zou ik niet tegen elkaar willen uitspelen."
Volgens De Boer is er in abortus als mensenrecht geen ruimte meer voor nuance.
"Ik pleit voor een ethiek van voorzichtigheid. Dat wil zeggen: abortus moet legaal zijn en het moet veilig zijn, maar het moet ook zeldzaam zijn. Die zeldzaamheid vind ik niet in de vorm van de mensenrecht, dat is toch echt iets anders. Recht op onderwijs, recht op leven, dat is iets wat je met hoofdletters boven je grondwet zet. Het recht op het mogen doden van leven in jouw lichaam, vind ik een andere categorie. (...) Ik denk ook niet dat alle Europese landen voor gaan stemmen. Want voor het Europese verdrag heb je natuurlijk alle landen nodig. Hongarije, Polen, Slovakije gaan tegenstemmen."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister naar Dit is de Dag
In Dit is de Dag (EO) gaat Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met D66-kamerlid Wieke Paulusma en hoogleraar en ethicus Theo Boer. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Staatssecretaris: 'Onuitvoerbaar om te controleren of abortus plaatsvindt wegens geslachtsteleurstelling'
Staatssecretaris: 'Onuitvoerbaar om te controleren of abortus plaatsvindt wegens geslachtsteleurstelling'
