De tactiek van Wilders: anderen de schuld geven dat het niet lukt

Dit is strategie, zegt voormalig PvdA-adviseur Julia Wouters in podcast De Spindoctors (EO). "Op deze manier pakt Wilders de regie terug die hij enigszins was verloren. Dit is wat de populist doet en als populist doet hij dat goed. Hij legt de verantwoordelijkheid helemaal buiten zichzelf."

Voor een populist hoeft het helemaal niet waar te zijn wat je zegt, als je het maar blijft herhalen en iedereen dat herhaalt, zegt Wouters. "Al is het maar tussen aanhalingstekens dat hij gezegd heeft: Nederland wordt één groot asielzoekerscentrum en mensen hebben het gevoel dat ze niet meer hun eigen land leven."

Dus als iedereen Wilders voortdurend herhaalt, heeft hij precies wat hij wil: “En of het kabinet daar dan op breekt of niet, is dan niet meer zo relevant. Hij is weer aan de bal.”

Wilders geeft iedereen de schuld

Of het een slimme strategie is, hangt er vanaf of Wilders echt bereid is om het kabinet te laten vallen, zegt voormalig VVD-communicatiestrateeg Erlings. “Als hij ertoe bereid is, is het denk ik een hele slimme strategie. Hij daalt namelijk in de peilingen omdat zijn minister (Faber, red.) niet zoveel voor elkaar krijgt. Op zijn belangrijkste onderwerpen wordt niet echt geleverd."

Als het niet goed gaat, gaat een politicus normaal gesproken in de verdediging en uitleggen waarom het niet lukt: “Maar een populist gaat nooit in de verdediging, die gaat altijd in de aanval. Dat is wat hij hier nu doet: hij geeft iedereen de schuld dat het niet lukt. Nu zegt hij hoe het wel moet en moet de rest de verdediging in. Zo domineert hij weer het politieke debat."

Wilders bepaalt de agenda

Coalitiepartijen worden hiermee voor het blok gezet en moeten gaan uitleggen of ze hier wel of niet mee akkoord zijn, zegt Erlings. Hij vindt het lastig om te bedenken wat nou precies een goede reactie op Wilders is. "Je kan vanuit de schoenen van potentiële kiezers een moreel oordeel uitspreken of je gaat het over procedurele zaken hebben en dan ben jij weer die bestuurlijke partij die niks voor elkaar krijgt."

Bas Erlings

voormalig VVD-communicatiestrateeg

"Een populist gaat nooit in de verdediging, maar altijd in de aanval."

Daarom is het vooral belangrijk om zelf te domineren als partij, zegt Erlings. "Door wat Wilders nu doet, bepaalt hij de agenda. Iedereen komt naar hem toe en reageert op hem. Dat is ook wat ik ontzettend mis bij oppositiepartijen: dat ze een verhaal hebben waardoor iedereen achter hem aanloopt. Als je dat niet doet, doet de populist dat en ben je dus constant in de verdediging en word je meegesleurd."

Schaakmat

Wilders zet daarmee zijn coalitiegenoten schaakmat, zegt Erlings. Volgens hem kan het nu twee kanten op: "Of iedereen gaat er heel erg ver in mee en Wilders komt naar buiten als de overwinnaar. Hij krijgt veel voor elkaar en laat zien dat hij aan het vechten is. Of de VVD laat het weer klappen op migratie."

In dat laatste geval wordt de PVV misschien nog wel groter bij de volgende verkiezingen, zegt Erlings. "Als je in zijn schoenen gaat staan: dit werkt niet voor hem. Hij zakt nu langzaam weg in de peilingen. Hij krijgt inhoudelijk niets voor elkaar en kiezers lopen weg. Dus hij kan het nu hard spelen: veel binnenhalen en stijgen. Of hij laat het nu klappen en dan gaat hij ook stijgen."

Luister naar de Spindoctors

Wat is de tactiek van Wilders? En is het een slimme strategie? In De Spindoctors (EO) gaat presentator Tijs van den Brink erover in gesprek met voormalig PvdA-adviseur Julia Wouters en voormalig VVD-communicatiestrateeg Bas Erlings. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Gaat Geert Wilders écht voor strengere asielplannen, of een kabinetsval? 'Hij wil de aandacht terug'

  Gaat Geert Wilders écht voor strengere asielplannen, of een kabinetsval? 'Hij wil de aandacht terug'

• Waarom PVV de grote winnaar is van de 'lintjesgate'

  Waarom PVV de grote winnaar is van de 'lintjesgate'

• Wordt Wilders tegengewerkt? 'Dat is geheel aan hemzelf te wijten'

  Wordt Wilders tegengewerkt? 'Dat is geheel aan hemzelf te wijten'

De Spindoctors (EO) zijn nu ook te zien op YouTube. Kijk de aflevering hier of via deze link.