Geestelijken prijzen en bekritiseren Trump: moet de kerk zich bemoeien met politiek?

Geestelijken spreken lovend én kritisch rond Trumps inauguratie

Tijdens de inauguratieceremonie afgelopen maandag betrad dominee Franklin Graham het podium. Voordat hij begon te bidden, zei hij tegen Trump: "U zult de afgelopen vier jaar momenten hebben gehad waarop u dacht: 'Wat een donkere tijden!' Maar kijk wat God heeft gedaan! We prijzen Hem en geven Hem eer!"

Ondertussen zat Joe Biden, die de afgelopen vier jaar president was, samen met Trumps tegenstander Kamala Harris duidelijk in beeld. Ze keken toe terwijl de dominee lovend bad: "Toen Donald Trumps vijanden dachten dat hij uitgerangeerd was, was U degene die met uw machtige hand zijn leven spaarde en hem zegende met kracht en macht." Trump keek tevreden toe: het was een "prachtig gebed", zei hij later.

De ochtend na zijn inauguratie kreeg Trump een heel andere preek voor zijn kiezen, tijdens een nationale gebedsdienst. Bisschop Mariann Graham van de protestantse episcopaalse kerk riep de kersverse president op om zich te ontfermen over lhbti'ers: “In de naam van onze God vraag ik u om genade te hebben voor de mensen in ons land die nu in angst leven. Er zijn homoseksuele, lesbische en transgender-kinderen die voor hun leven vrezen.” Ze nam het ook op voor illegale immigranten. Ze stelde: "Zij zijn misschien geen Amerikaanse staatsburgers, of hebben misschien niet de juiste papieren, maar de overgrote meerderheid is niet crimineel." Ze sloot af: "Onze God leert ons dat we barmhartig moeten zijn voor de vreemdeling, want ooit waren wij allemaal vreemdelingen in dit land."  

Tijdens de gebedsdienst zweeg Trump, met een frons op zijn gezicht, evenals zijn vrouw Melania Trump en vicepresident JD Vance. Naderhand haalde hij stevig uit naar bisschop Budde via Truth Social, zijn eigen socialmediaplatform. "De zogenaamde bisschop die dinsdagochtend sprak tijdens de National Prayer Service was een radicaal-linkse, extreme Trump-hater", schreef hij. "Ze sleepte haar kerk op een onheuse manier mee in de politieke wereld." (zie de volledige tekst hieronder).

Let op: artikel gaat verder na de foto.

Volgens Trump was het dus ongepast dat bisschop Budde zich uitsprak over zijn beleid. Heeft hij gelijk? En zou hetzelfde niet moeten gelden voor dominee Graham, die Trump juist ophemelde?

De tekst gaat verder onder de vraag.

Dominees die zich mengen in de politiek: is dat gepast?

In Dit is Tijs (EO) reageert theoloog Almatine Leene kritisch: geestelijken moeten oppassen met felle, politieke statements. Ze vertelt:

000

scherm sluiten

000

Almatine Leene

Theoloog

"Bisschop Budde zette haar standpunt bijvoorbeeld wel héél stevig neer en vroeg om genade in de naam van God. Kerken en dominees moeten daarmee oppassen. Prima als je zelf een politiek statement wil maken, maar doe dat niet in Gods naam, want op die manier polariseer je óók God. (...) Een dominee zou dat trouwens überhaupt niet moeten willen, dat je twee kampen creëert. Als predikant heb je de taak om mensen te verbinden en te zeggen: het is niet het een of het ander."

000

000

scherm sluiten

000

“Ik vind wel dat predikanten een rol moeten hebben in het publieke debat, want de Bijbel heeft van alles maatschappelijke thema's te zeggen. (…) Maar ik zou als theoloog ook niet op een politieke lijst willen staan; politieke standpunten zijn privé.”

000

Cocky Drost, relatietherapeut en christen, herkent zich in wat Leene zegt. Drost is wel positief over de liefdevolle boodschap van bisschop Budde, vertelt ze, maar kan zich niet vinden in de politieke handelswijzen van Amerikaanse geestelijken.

000

scherm sluiten

000

Cocky Drost

Relatiecoach, christen

"Een pastoor is in de eerste plaats iemand die voor je ziel zorgt. Dáár moet de aandacht naartoe. En als ik dan kijk naar politiek Amerika… Ja, daar worden ethische kwesties vooral heel belangrijk gemaakt."

000

000

scherm sluiten

000

"[Dat geestelijken politieke statements maken, red.] kan er volgens mij bovendien voor zorgen dat christenen minder ruimte krijgen om hun normen en waarden zelf te gaan ontdekken. Dan krijg je zo’n beeld van: ‘Oh, jij bent christen, dus dan moet je dit of dan mag je dat.’ Terwijl ik denk: zo zwart-wit is dat niet."

000

Bert Schouwstra, christen en ondernemer, voelt zich dubbel. Hij bewondert hoe politiek en staat in de VS met elkaar verweven zijn, maar de politieke houding van geestelijken is ongepast:

000

scherm sluiten

000

Bert Schouwstra

Ondernemer, stemt PVV

“Ik heb er gemengde gevoelens bij. Dat Amerikaanse idee van ‘One nation under God’ en ‘God Bless America’ spreekt me heel erg aan; ik vind het zelfs jaloersmakend. Maar ik vind ook dat een dominee zich niet met de politiek moet bemoeien. (...) Een dominee moet zich bezighouden met schaapjes in de kerk. Dat ze gesprekken voeren is goed, maar het heeft geen plek in een publieke debat."

000

Presentator Jan van den Bosch woont deels in Amerika. Volgens hem heeft de verontwaardiging van de gasten in het programma vooral veel te maken met cultuurverschillen. De Amerikanen zijn een andere vorm van geestelijk leiderschap gewend:

000

scherm sluiten

000

Jan van den Bosch

Presentator en ondernemer

"Dit is gewoon typisch Amerika. Wij scheiden kerk en staat, maar dat is daar heel nauw verweven. Als ik op zondag naar een kerkdienst ga, dan wordt of Trump afgeserveerd óf opgeheven. Er ligt geen taboe op (...), en mensen nemen felle uitspraken ook meer met een korrel zout."

000

Tijs van den Brink reageert: 'Wees als geestelijke terughoudend'

Benieuwd hoe Tijs van den Brink, presentator van Dit is Tijs (EO), zelf over dit onderwerp denkt? Klik hieronder om zijn column te lezen:

• Gebed als politiek statement: 'Alstublieft, heb genade Donald Trump'

  Gebed als politiek statement: 'Alstublieft, heb genade Donald Trump'

Kijk Dit is Tijs terug

In Dit is Tijs (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Jan van den Bosch, presentator en ondernemer, Almatine Leene, theoloog, Henk Jan Schothorst, lobbyist familiewaarden. Christenen Cocky Drost en Bert Schouwstra delen hun visie op het thema als vertegenwoordigers van het Van den Brink-Burgerberaad. Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

Luister Dit is Tijs terug als podcast

Je kunt Dit is Tijs (EO) ook terugluisteren als podcast. Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Moet religie weer achter de voordeur? Yeşilgöz (VVD) en Bikker (CU) in debat

  Moet religie weer achter de voordeur? Yeşilgöz (VVD) en Bikker (CU) in debat

• Staatssecretaris Struycken over christelijk geloof: 'Den Haag heeft naastenliefde nodig'

  Staatssecretaris Struycken over christelijk geloof: 'Den Haag heeft naastenliefde nodig'

• Een Boeddha in je huis als christen: kan dat?

  Een Boeddha in je huis als christen: kan dat?