Familie Loskamp heeft dagelijks last van geitenboerderij: ‘Regelmatig longontsteking en bronchitis’
vandaag · 14:00| Leestijd:7 min
Update: vandaag · 14:00
In het kort
Al vijf generaties woont de familie Loskamp zorgeloos in het Achterhoekse Zelhem. Totdat vijftien jaar geleden een geitenboer zich op 125 meter afstand van hun erf vestigde. Sindsdien kampt bijna de hele familie met longontstekingen en luchtwegklachten, die ze onmiskenbaar koppelen aan de komst van de geiten. "Vanaf het moment dat de geiten hier kwamen, heb ik last van mijn luchtwegen," vertelt Jan Loskamp.
Wat denk jij?
Vind jij geiten leuke beesten?
Het oogt idyllisch: een groen terrein waar opa Jan samen met kleindochter Noa geniet van de paardensport. Jan woont hier samen met zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen op hetzelfde perceel. "Het is echt een plaatje waar wij wonen: paarden, vrijheid en ruimte. Maar dan kijk je achterom en zie je iets wat al het mooie tenietdoet." Hij wijst naar de naastgelegen geitenboerderij met ongeveer 1300 geiten.
Jan Loskamp
Woont met zijn familie dichtbij geitenboerderij"Al vrij snel na de komst van de geiten kreeg ik een longontsteking."
Wat is het verband tussen geiten en longproblemen?
Als je binnen twee kilometer van een geitenboerderij woont, loop je extra risico op longontsteking. Hoe dichterbij je woont, hoe vaker longontsteking voorkomt, blijkt uit onderzoek van het RIVM. In de stallen van geitenhouderijen zijn bacteriën gevonden die deze longontstekingen mogelijk verklaren. Onder de ongeveer 1,5 miljoen mensen die net als de familie Loskamp binnen een straal van 2 km van een geitenboerderij wonen, komen naar schatting 1200 tot 6600 extra longontstekingen per jaar voor. Volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport resulteert dit mogelijk tussen de honderd tot zeshonderd extra ziekenhuisopnamen en twintig tot honderd extra sterfgevallen per jaar.
Geen directe oorzaak
Het is moeilijk te bewijzen dat de bacteriën uit de geitenstallen de directe oorzaak zijn van de longontstekingen bij mensen rondom geitenhouderijen. Wel zijn de 23 gevonden bacteriën een mogelijke verklaring voor het vaker voorkomen van longontstekingen. Dat komt omdat ze gevonden zijn in de stallucht, de omgeving rond de stallen en/of bij de onderzochte mensen. (Bron: RIVM)
Van paradijs naar probleem
In 2012 komen de eerste geiten naar Zelhem en kort erna begint Jan last te krijgen van zijn gezondheid. "Al vrij snel na de komst van de geiten kreeg ik een longontsteking. De huisarts kwam langs en schrok zich rot. Ik lag in bed en was erg ziek, terwijl ik altijd kerngezond was." Sindsdien heeft Jan minder energie en last van zijn luchtwegen: "Ik heb altijd een loopneus, tranende ogen en een vervelend kuchje."
Niet alleen Jan ervaart gezondheidsklachten. Naast zijn vrouw kent hij nog zeker 11 andere dorpsgenoten die longontstekingen hebben gehad. Ook zijn kleinkinderen Noa en Bauke hebben last van hun luchtwegen. "Als kind heb ik een flinke longontsteking gehad", vertelt Noa. "Samen met mijn broer zijn mijn longen en luchtwegen onderzocht in het Radboud in Nijmegen. De longartsen gaven aan dat het wel met de geiten te maken moest hebben."
Moeder Natasja vult aan: "Mijn kinderen waren vaak ziek. Ze hebben een aantal keer longontstekingen en bronchitis gehad. Ondanks verschillende onderzoeken en zelfs diverse ingrepen, gingen de klachten niet weg. Dus werden ze maar aan de antibiotica gezet."
Noa Loskamp
Woont met haar familie dichtbij een geitenboerderij"De longartsen gaven aan dat het wel met de geiten te maken moest hebben."
Ze vertelt het met een hese stem: "Ik ben mijn stem kwijt door een keelontsteking. Dat heb ik zeker twee keer per jaar. De griep heb ik zelfs vijf of zes keer per jaar. Dan zitten mijn holtes verstopt en heb ik pijn in mijn keel", zegt ze. "Het is absoluut geen toeval. Ik word er gek van, maar er is niks aan te doen."
Woon jij in een geitenrisicogebied? Dit zijn de gemeenten met de meeste geiten
Woon jij in een geitenrisicogebied? Dit zijn de gemeenten met de meeste geiten
Huis ontvluchten
Inmiddels zijn de gezondheidsklachten onderdeel geworden van het dagelijks leven. "We zijn allemaal chronisch verkouden, maar je raakt eraan gewend", zegt Natasja. Toch voelt ze zich nog altijd niet veilig, zelfs niet in haar eigen huis. "Soms is de lucht zo erg, dat ik letterlijk het huis ontvlucht. Dan ga ik extra boodschappen doen of ik laat de kinderen expres bij vriendjes en vriendinnetjes spelen. Ik doe er alles aan om niet in die vervuilde lucht te hoeven zitten."
"Iedereen zegt altijd: wat wonen jullie hier mooi, tel je zegeningen. Maar terwijl heel Nederland buiten zit met mooi weer, verschuilen wij ons binnen. Zeker wanneer de buren aan het mesten zijn, dan doen wij alle ramen dicht. En alsnog zitten we dan met prikogen thuis."
De familie trekt er regelmatig op uit om hun longen wat rust te gunnen. Noah: "Als ik een week op vakantie ben, heb ik nergens last van. Zodra ik terugkom ben ik gelijk weer verkouden en moet ik hoesten." Jan: "Ik probeer met enige regelmaat naar de Veluwe te gaan. Of ik ga op stap met de paarden en Noa. Dan gaan we een wedstrijd bezoeken. Zo ben ik even uit huis en hebben mijn longen de tijd om schoon te worden."
Natasja Loskamp
Woont met haar familie dichtbij een geitenboerderij"Als ik met vakantie ben heb ik nergens last van, zodra ik terugkom ben ik gelijk weer verkouden."
Onbegrip
Ondanks alle klachten, lijkt een oplossing nog ver voor de familie. "De overheid kijkt weg, de gemeente zegt simpelweg: doe je ramen dicht. Het voelt zo onrechtvaardig." De familie voelt zich niet gehoord. "Niemand kan iets, maar wij zitten er 24/7 in. Wij dragen de gevolgen voor het geld dat de boer verdient. Je loopt letterlijk tegen een muur aan", vertelt Natasja geëmotioneerd.
Vader Jan vult aan: "De overheid kijkt niet om naar mensen zoals wij. De burger wordt ondergeschikt gemaakt aan de boer. Ze wegen de economische belangen boven de gezondheid van de burger."
Natasja ziet met lede ogen aan hoe de geitenboerderij het leven van haar ouders en kinderen beïnvloedt. "Het is gewoon frustrerend. Het raakt mij persoonlijk dat ik mijn ouders, kinderen en man zie worstelen. Ik vind dat heel moeilijk."
Jan Loskamp
Woont met zijn familie dichtbij geitenboerderij"Volgens de huisarts leven we in slechte lucht en kunnen we beter verhuizen."
Wat denk jij?
Weggaan of blijven - wat zou jij doen?
Weggaan of blijven?
Toch peinst de familie Loskamp er niet over om te verhuizen. Noah: "Ik ben hier geboren. Ik heb hier alles: de paarden, mijn familie en vrienden. Ik kan het emotioneel niet aan om te vertrekken", zegt ze stellig. Ook Natasja piekert er niet over om te vertrekken: "Ik gun mijn buren alle geluk van de wereld, maar niet over onze rug. Moeten wij ons weg laten jagen voor hun gewin?"
Jan: "Voor onze gezondheid zou het beter zijn om te vertrekken. Volgens de huisarts leven we in slechte lucht en kunnen we beter verhuizen." Toch is verkopen ook geen optie voor de familie: "Als wij hier al niet willen wonen, wie dan wel? Volgens de makelaar zouden we het alleen met een groot verlies kunnen verkopen."
Volgens Jan en dochter Natasja is er maar een oplossing denkbaar: de geitenboer moet weg. Jan: "Het zou beter zijn als de overheid onze buurman uitkoopt." Natasja ziet liever dat er helemaal geen geitenstallen meer komen in de buurt van woningen. Maar of dat ook gaat gebeuren, daarvan zijn ze niet overtuigd. Natasja: "Je staat ermee op en je gaat ermee naar bed. Dat is ons leven geworden. Thuis hoor je je veilig te voelen, maar dat is momenteel niet zo. Of daar verandering in komt? De tijd zal het leren."
Praat mee
Hoe voel je je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Kijk Dit is de Kwestie
In Dit is de Kwestie (EO) gaat Johan Eikelboom verder over dit onderwerp in gesprek. Bekijk de uitzending hieronder. Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start na de uitzending.
Woon jij in een geitenrisicogebied? Dit zijn de gemeenten met de meeste geiten
Woon jij in een geitenrisicogebied? Dit zijn de gemeenten met de meeste geitenBoeren willen stoppen: hoeveel veehouders verdwijnen er bij jou in de buurt?
Boeren willen stoppen: hoeveel veehouders verdwijnen er bij jou in de buurt?
