Gaswinning onder Waddenzee zorgt voor onrust: 'Meest duurzame optie'
5 december 2024 · 16:15| Leestijd: 4 min
Update: 5 december 2024 · 16:21
In dit artikel aan het woord
"Gaswinning zorgt voor bodemdaling en dat heeft schadelijke gevolgen voor de natuur."
"Gas boren in Nederland is duurzamer dan gas importeren vanuit Amerika."
In het kort
Vlakbij het Friese Ternaard ligt een gasveld onder de Waddenzee. En de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) wil wel boren. Maar veel mensen zijn bang voor wat dat met de natuur zal doen. Zijn die zorgen terecht?
Samenvatting van DIT artikel
De NAM wil gas winnen onder de Waddenzee, maar dit kan schadelijk zijn voor de natuur en de werelderfgoedstatus. Minister Hermans moet voor 1 januari 2025 een beslissing nemen. Veel partijen, zoals provincies en milieuorganisaties, zijn tegen de plannen.
Frank Petersen van de Waddenvereniging vreest bodemdaling door gaswinning bij de Waddenzee, wat schadelijk kan zijn voor vogels en natuur. Geofysicus Jilles van den Beukel benadrukt dat de bodemdaling beperkt is en Nederlands gas duurzamer is dan import. Petersen pleit echter voor minderen met fossiele energie.
Wat denk jij?
Heb jij weleens wadgelopen?
Aantal reacties: 0
Gaswinning onder de Waddenzee: minister Hermans gaat beslissen
Het gaat erom spannen: deze maand wordt duidelijk of de NAM het gasveld onder de Waddenzee mag aanboren. Voor 1 januari 2025 moet minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei een beslissing nemen.
De NAM heeft in totaal al tien keer gevraagd of ze gas mogen boren in het gasveld bij het Friese dorp Ternaard. Omdat de minister geen besluit nam, ging de NAM naar de rechter. De Raad van State oordeelde in oktober dat de minister nu voor 1 januari duidelijkheid moet geven aan de NAM.
In een gesprek met de Tweede Kamer in november zei inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) dat aardgaswinning bij Ternaard de natuur in gevaar brengt. Omwonenden, natuurliefhebbers en milieuorganisaties verzetten zich tegen de boringen. Ook de provincies Friesland, Groningen en Noord-Holland, het waterschap en de gemeente Noardeast-Fryslân zijn bezorgd. Naast de schadelijke gevolgen voor de natuur vrezen ze ook voor het mogelijke verlies van de werelderfgoedstatus van de Waddenzee.
Waarom is de Waddenzee werelderfgoed?
De Waddenzee is sinds 2009 Unesco Werelderfgoed. Niet alleen de Nederlandse Waddenzee, maar ook het Deense en Duitse gedeelte. De Waddenzee staat op de lijst van werelderfgoederen omdat het 's werelds grootste aaneengesloten systeem van zand- en moddervlakten is die droogvalt tijdens eb. Het gebied heeft getijdengeulen, mosselbanken, wadden, zoutmoerassen en duinen. Er komen ook veel planten- en diersoorten voor en het is de broedplaats en het overwinteringsgebied voor tien tot twaalf miljoen vogels per jaar. Daarnaast is de Waddenzee een van de laatst overgebleven grootschalige ecosystemen die bij eb droogvallen, waar natuurlijke processen blijven functioneren.
Wat denk jij?
Snap je de zorgen om het milieu?
Aantal reacties: 0
Moet je boren naar gas onder de Waddenzee?
Het is dus nog niet zeker of er boorplatforms komen bij de Waddenzee, maar Frank Petersen van de Waddenvereniging wordt niet blij van het idee. In Dit is de Dag (EO) laat hij weten vooral bang te zijn voor de effecten van de bodemdaling door de gaswinning.
"De Waddenzee is als een Zwitsers uurwerk als het gaat over eb en vloed. Als het eb is, als de zeebodem droogvalt, dan is de Waddenzee het grootste aaneengesloten voedingsgebied voor miljoenen trekvogels uit de hele wereld. Die zeebodem willen wij zoveel mogelijk droog laten vallen."
"Door de bodemdaling en de zeespiegelstijging door klimaatverandering zullen wij minder bodem droog zien vallen. De Waddenzee wordt als het ware dubbel gepakt. We kunnen nu nieuwe gaswinning voorkomen. Dat besluit kun je gewoon nemen en dan gebeurt het niet meer."
De bodem daalt inderdaad, maar de impact daarvan valt wel mee, zegt geofysicus Jilles van den Beukel.
"De bodemdaling is heel beperkt. Je praat over een paar centimeter. Dat is veel minder dan in andere delen van de Waddenzee waar gaswinning heeft plaatsgevonden. Als de bodem een beetje daalt, zie je dat de sedimentatie, het neerleggen van zand en slib, dat makkelijk bijhoudt in andere gebieden van de Waddenzee. Het probleem in de Waddenzee is eerder dat er zoveel sedimentatie is dat de vaargeulen dichtslibben. Dat zie je bijvoorbeeld bij de vaargeul naar Ameland."
Ook als niet bekend is wat de effecten van de gaswinning precies zullen zijn, is de overheid verplicht om niet te boren, stelt Petersen.
"Op basis van de huidige wet- en regelgeving over de bescherming van de natuur in Nederland, is er een heel duidelijke regel. Als je niet zeker weet of er daadwerkelijk schade optreedt, dan is de wetgever verplicht om een vergunningsaanvraag te weigeren omdat de Waddenzee zo'n uniek natuurgebied is. Ongeacht of experts zeggen dat het 3,5 of 2,4 centimeter bodemdaling is."
Nederlands gas duurzame optie?
Het is volgens Van den Beukel belangrijk dat we in Nederland naar gas blijven boren. Hij verwacht dat we de komende twintig tot vijfentwintig jaar gas nog nodig zullen hebben. En gas in Nederland uit de grond halen is volgens hem duurzamer dan importeren.
"Als je lng [liquefied natural gas, red.] vanuit Amerika naar Nederland haalt dan geeft dat rond de dertig tot vijftig procent hogere uitstoot van broeikasgassen dan Nederlands gas. Belangrijkste nadeel van lng zijn de methaanlekkages in Texas. Dat is de 'uncomfortable truth' in de woorden van Al Gore."
Daar heeft Petersen wel een idee over. Het is volgens hem veel beter dat we niet kijken naar hoeveel fossiele energie er nog gewonnen kan worden.
"Er is internationaal afgesproken dat we minder fossiele energie gaan winnen en gebruiken. Het maakt dus niet zoveel uit of je heel erg zwart vervangt door een klein beetje zwart. Je moet af van zwart en zorgen dat je richting groen gaat. Ik denk dat de wereld daar uiteindelijk veel beter mee af is. En dan hebben die Texanen ook minder uitstoot."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met Frank Petersen (de Waddenvereniging) Jilles van den Beukel (geofysicus en energiedeskundige). Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Vogelbescherming boos op minister Keijzer om schrappen nestkasten: 'Olifant in een porseleinkast'
Vogelbescherming boos op minister Keijzer om schrappen nestkasten: 'Olifant in een porseleinkast'
- (Ham)burgeroorlog in Rheden: hoort McDonald's thuis op de Veluwe?
(Ham)burgeroorlog in Rheden: hoort McDonald's thuis op de Veluwe?
- Waarom koopt (bijna) niemand meer een warmtepomp? 'De verplichting is weggevallen'
Waarom koopt (bijna) niemand meer een warmtepomp? 'De verplichting is weggevallen'
