'Dit is de open zenuw van de wereld', Hans van der Steeg over zijn reis naar de Westelijke Jordaanoever

Hans, waarom besloot je dit verhaal te maken?

“De kolonisten waren de laatste tijd veel in het nieuws. Tijdens onze reis werd bijvoorbeeld bekend dat de VN in oktober een recordaantal aanvallen op Palestijnen had geregistreerd. Ook hoorde ik al langer signalen dat kolonisten de wind in de rug voelen. In de Israëlische regering zitten ministers die zelf kolonist zijn en openlijk zeggen: Gaza is van ons, de Westbank is van ons. En met Trump op de achtergrond voelen ze zich ook gesteund.

Dat alles bij elkaar maakte dat ik dacht: ik wil niet óver deze mensen praten, maar mét hen praten. Ik wilde zien hoe ze leven en wat ze vinden van alle internationale kritiek. Via via kwam ik in contact met twee Nederlandse vrouwen. Dat brengt het verhaal direct dichterbij dan wanneer je alleen met Israëli’s spreekt.”

Kon je daar in vrijheid je werk doen?

“We konden in principe in alle vrijheid werken. We hadden een producer die de weg daar goed kent en zorgde voor de juiste vergunningen en een perskaart van de Israëlische overheid. Ook hadden we een chauffeur die ons dagelijks van Jeruzalem naar de Westbank bracht. Maar natuurlijk is er altijd het risico dat er iets kan gebeuren."

Hoe was het om daar rond te lopen?

“Het is een bizarre paradox. Elke nederzetting heeft een grote gele poort. Je moet langs een bewaker die checkt wie je bent en wat je komt doen. Je denkt: ik ga een zwaar beveiligd gebied in.

Maar eenmaal binnen waan je je in een gewoon dorp. Er is een supermarkt, een dokterspraktijk, een gemeentehuisje, zelfs een zwembad. Het voelt bijna als een Vinex-wijk. Terwijl je weet: als je uitzoomt, loop je op een plek die internationaal als illegaal wordt gezien. Die tegenstelling vond ik heel vreemd.”

Hans van der Steeg

Journalist

"Eenmaal binnen waan je je in een gewoon dorp. Het voelt bijna als een Vinex-wijk."

Hoe was het om met de Nederlandse vrouwen in gesprek te gaan?

“Vooraf wist ik niet hoe het zou lopen als ik kritische vragen zou stellen. Zouden ze het gesprek met me aangaan? Of zouden ze dat niet accepteren en me de deur wijzen? Maar omdat we een paar dagen met elkaar optrokken, ontstond er vertrouwen. We aten samen, spraken veel, en bleven ook in gesprek toen het spannend werd.

Dit laat ook iets zien over journalistiek: als je niet voor een half uurtje langskomt, maar de tijd neemt, kun je dit soort gesprekken wél voeren. En dat vind ik hoopgevend.

Wat me wel echt verbaasde: je proeft bij hen nul twijfel. Geen grijs gebied. Het is honderd procent goed of fout, leven of dood. Dat radicale, zonder nuance, dat vond ik heel apart om te zien. Misschien is dat ook de enige manier waarop je zo’n leven kunt volhouden.”

Wat heeft deze reis gedaan met jouw eigen kijk op dit conflict?

“Ik kwam eerlijk gezegd best moedeloos terug. Als je mensen hoort zeggen: ‘Die Arabieren willen ons de zee in hebben’, en dat met zoveel felheid… dan denk ik: dit wordt doorgegeven aan kinderen, die het weer doorgeven aan hún kinderen. En aan de andere kant gebeurt dat net zo.

Dan vraag ik me af: los van het grote politieke conflict, hoe moeten deze mensen ooit normaal naar elkaar gaan kijken? Als je zo over elkaar denkt, hoe kan het dan ooit goedkomen? Die vraag blijft bij mij hangen.

Dit onderwerp is de open zenuw van de wereld. Maar ik hoop vooral dat kijkers de onderliggende boodschap zien om met elkaar in gesprek te gaan. Ook al is dat hartstikke moeilijk, praat met elkaar. Je kan het oneens zijn met je buurman, maar je kan wel gewoon in gesprek met hem. Ook in dit land zijn er felle debatten en het is belangrijk om daarin met elkaar in gesprek te blijven. Het zou mooi zijn als de kijker dat ook oppakt.”

Meer weten?

Kijk Dit is de kwestie (EO)

Benieuwd naar de aflevering van Dit is de kwestie (EO)? Kijk hieronder hoe Hans in gesprek gaat met twee Nederlandse vrouwelijke kolonisten op de Westelijke Jordaanoever, Palestijns gebied bezet door Israël. Voor deze vrouwen is dit het heilige land, het hartland van Israël. Hoe ziet een leven als kolonist eruit? Waarom willen ze juist hier hun toekomst opbouwen?

Dit maakten we ook

• 'Het is de Israëlische bezetting die ons het leven onmogelijk maakt', zeggen Palestijnse christenen

  'Het is de Israëlische bezetting die ons het leven onmogelijk maakt', zeggen Palestijnse christenen

• Bart Wallet: 'Kolonisten gijzelen de toekomst van Israeli's en Palestijnen'

  Bart Wallet: 'Kolonisten gijzelen de toekomst van Israeli's en Palestijnen'