"Als je beschuldigd wordt van jodenhaat is dat heel ernstig."
Lotte OranjeAdvocaat
"Ik denk ook dat een rechter kijkt naar haar verantwoordelijkheid. Ze heeft een groot bereik en zij had kunnen weten dat het schadelijk kon zijn."
Geert Jan KnoopsAdvocaat
"Of iets onnodig beledigend is, is natuurlijk best wel persoonlijk."
In het kort
Zanger Douwe Bob sleept VVD-leider Dilan Yesilgöz voor de rechter. De aanleiding is een tweet waarin Yesilgöz zijn weigering om op te treden bij een Joods voetbaltoernooi koppelt aan jodenhaat, een beschuldiging die volgens Douwe Bob veel te ver gaat. In Dit is de Dag buigen drie topadvocaten zich over de vraag: wie heeft hier juridisch de sterkste papieren?
Wat denk jij?
Wie heeft volgens jou gelijk?
Dit is de situatie
Douwe Bob vs Dilan Yesilgöz
Zanger Douwe Bob spant een kort geding aan tegen VVD-leider Dilan Yesilgöz. De zanger eist dat Yesilgöz een X-bericht over hem verwijdert en rectificeert. De aanleiding voor het bericht was Douwe Bob die weigerde om op te treden bij een Joods voetbaltoernooi eind juni. Volgens de zanger was vooraf afgesproken dat er geen politieke uitingen zouden zijn tijdens het toernooi. Toen hij naar eigen zeggen zionistische posters zag hangen, besloot hij te vertrekken. Zijn boodschap was: "Ik hou van de Joodse gemeenschap, maar ik ben tegen zionisme en dat is wat daar wordt verkocht. Daarom kan ik hier nu niet spelen. Sorry!”
Een video van zijn plotselinge vertrek ging rond op social media en leidde tot felle reacties. Onder de critici bevond zich VVD-leider Dilan Yesilgöz, zij schreef op X: “Zo gewoon is jodenhaat geworden. Pure haat in het volle zicht.”
Na de online ophef en meerdere bedreigingen is Douwe Bob tijdelijk met zijn gezin naar het buitenland gevlucht, op advies van de politie. Na de tweet deed hij aangifte tegen Yesilgöz wegens smaad, laster en belediging.
Dit is de discussie
Wel of geen excuses?
Hoe kansrijk is deze zaak? In Dit is de Dag gaat Jan Willem Wesselink in gesprek met drie gerenommeerde advocaten: Gerard Spong, Lotte Oranje en Geert-Jan Knoops.
Strafrechtadvocaat Gerard Spong denk dat de zaak van Douwe Bob kans van slagen heeft.
000
scherm sluiten
000
Gerard Spong
Advocaat
"Als je beschuldigd wordt van jodenhaat is dat heel ernstig. In zoverre kan hij wel eisen dat Yesilgoz dat terugneemt. (...) Dat zou je kunnen zien als een moderne vorm van rectificeren."
000
000
scherm sluiten
000
"Het Europese Hof zegt dat een politicus een bijzondere verantwoordelijkheid heeft. Anderzijds mogen politici ook ver gaan in shockerende uitspraken (...) En die twee dingen zijn moeilijk met elkaar te verenigen. Jodenhaat is een zeer beladen begrip en als er eentje dat moet weten is het mevrouw Yesilgöz wel."
000
Lotte Oranje houdt zich als advocaat veel bezig met het mediaveld. Zij ziet de zaak als een juridisch spanningsveld. De rechter moet een afweging maken tussen Yesilgöz' recht op vrije meningsuiting en het recht van Douwe Bob op bescherming van zijn eer en goede naam. Ze benadrukt dat beide partijen publieke figuren zijn, wat betekent dat ze meer kritiek krijgen, maar ook meer verantwoordelijkheid dragen.
000
scherm sluiten
000
Lotte Oranje
Advocaat
"Als je de tweet leest noemt Yesilgöz hem niet letterlijk jodenhater, maar ze koppelt zijn gedrag aan jodenhaat. Zo zal de gemiddelde lezer het dus wel interpreteren. Het is de vraag of de rechter het ziet als een mening of beschuldiging van iemand die jodenhaat uitoefent."
000
000
scherm sluiten
000
"Wat deze zaak interessant maakt, is dat het gaat om twee publieke figuren. (...) Ze zijn in het openbaar allerlei uitingen aan het doen over een onderwerp wat in de publieke belangstelling staat. Volgens jurisprudentie (geheel van uitspraken van rechters, red.) spreekt dat in het voordeel van Yesilgöz. Ik denk ook dat een rechter kijkt naar haar verantwoordelijkheid. Ze heeft een groot bereik en zij had kunnen weten dat het schadelijk kon zijn."
000
Maar hetzelfde geldt volgens haar voor Douwe Bob.
000
scherm sluiten
000
"Aan de andere kant: ook Douwe Bob is een publiek figuur. Hij zou dan ook meer kritiek moet aankunnen. Ook omdat hij in net zo goed in de publieke ruimte zijn uitspraken doet."
000
Maar volgens Oranje is het niet aan de rechter om excuses af te dwingen.
Strafrechtadvocaat Geert Jan Knoops vertelt hoe er vanuit het recht wordt gekeken naar heftige uitspraken van politici.
000
scherm sluiten
000
Geert Jan Knoops
Advocaat
"Het Europees mensenrechtenhof heeft gezegd: politici mogen in het publieke debat heel ver gaan om te shockeren en aanstootgevend gedrag te gebruiken. Alleen de vraag is: heeft Yesilgöz deze uitspraak gedaan in het kader van een publiek debat of is dit een privé uitspraak."
000
Na de tweet zei de VVD-leider in een videoboodschap: "Is Douwe Bob een Joden hater? Ik denk het niet. Is het ontkennen van het recht op een Joodse staat en het verketteren van het zionisme Joden haat? Ja, dat is het wel. Helpt mijn tweet om dit gesprek aan te gaan en dialoog te voeren? Nee, dat had anders gemoeten." Haar boodschap is volgens Knoops "geen volmondig excuus”.
000
scherm sluiten
000
"Een politicus heeft natuurlijk een zorgplicht als het gaat om bepaalde uitspraken. Maar hier zal moeten blijken in hoeverre deze uitspraak moet worden opgevat als onnodig beledigend. Dat is het criterium. Ik denk dus dat het echt gaat afhangen van waar gaat de rechter straks accent opleggen. Of iets onnodig beledigend is, is natuurlijk best wel persoonlijk."
000
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
scherm sluiten
Gratis inloggen
Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.
In Dit is de Dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met advocaten Gerard Sprong, Lotte Oranje en Geert Jan Knoops. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.