Hoe werken de StemWijzer en KiesKompas voor de Tweede Ka­mer­ver­kie­zin­gen?

Wat is de StemWijzer?

Het kan je bijna niet ontgaan zijn op televisie, op social media en in de kranten. Het gaat de laatste tijd bijna alleen maar over de Tweede Kamerverkiezingen. Vandaag, woensdag 29 oktober is het zover, we mogen weer naar de stembus. Je kunt deze keer kiezen uit maar liefst 27 verschillende partijen met in totaal 1.166 kandidaten. Om je een handje te helpen bij het maken van de juiste keuze, is er de StemWijzer. Deze bestaat uit dertig stellingen en vergelijkt jouw mening met die van de politieke partijen. De uitslag vertelt je welke partij het meest met jou eens is.

De StemWijzer bestaat al sinds 1989. Toen verscheen hij op papier en op diskette, je moest hem zelfs nog kopen in de boekhandel. Sinds 1998 is het een website. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 hebben ruim 9,1 miljoen mensen de StemWijzer gebruikt.

Wat is het verschil tussen StemWijzer en Kieskompas?

De StemWijzer is niet het enige online hulpmiddel, je kunt bijvoorbeeld ook gebruik maken van het Kieskompas. Deze bestaat sinds 2006 en ook hier vul je dertig stellingen in. In dit geval krijg je na het invullen geen stemadvies te zien, maar je 'positie' in het politieke landschap. Het is ook mogelijk om een Kieskompas in te vullen met extra vragen over de provincie waar je woont.

Waar stemmen we nou precies voor? Artikel gaat verder onder de video.

Wat is een zetelpeiling?

Wat mensen invullen bij de StemWijzer en het Kieskompas, staat los van de zetelpeilingen die je misschien al wel voorbij hebt zien komen. Een zetelpeiling is een onderzoek waarin wordt geprobeerd om te voorspellen hoeveel zetels elke politieke partij gaat krijgen. Het geeft een schatting van de populariteit van de partijen op dat moment.

Een van de bekendste peilingen is die van EenVandaag en Verian, zij doen online onderzoek naar wat stemgerechtigde Nederlanders van plan zijn om te gaan stemmen. Andere peilingen die je misschien voorbij hebt horen komen zijn die van Ipsos en van Maurice de Hond.

Uit deze peilingen blijkt dat veel kiezers tot het laatste moment twijfelen. Een dag voor de verkiezingen was 35 procent nog 'zwevend'. Dat betekent dat zij (waarschijnlijk) wel willen stemmen, maar nog niet zeker weten waarop. Dat zijn er wel een stuk minder dan een week geleden, toen bijna de helft (47 procent) nog geen keuze had gemaakt. Zwevende kiezers overwegen nu vooral CDA, VVD, JA21 en D66.

Dit maakten we ook

• 'Peilingen zijn als crack': Moeten we ermee stoppen, zo vlak voor de verkiezingen?

  'Peilingen zijn als crack': Moeten we ermee stoppen, zo vlak voor de verkiezingen?

• Help! Mijn familie maakt ruzie over politiek: 5 tips van een therapeut

  Help! Mijn familie maakt ruzie over politiek: 5 tips van een therapeut