Hui­zen­prij­zen gaan door het dak: moet de overheid ingrijpen?

Dit is de situatie

De huizenprijzen blijven maar stijgen

'Ik heb geen geldboom in m'n achtertuin!'

Tja... Misschien moeten we deze klassiek-Hollandse uitspraak maar eens gaan herzien. Het ontbreekt Jan Modaal tegenwoordig namelijk niet alleen aan een geldboom; hij heeft steeds vaker niet eens een achtertuin.

De huizenprijzen stijgen in Nederland al jaren, en die trend lijkt voorlopig nog niet te stoppen. Deze week meldde het CBS dat koopwoningen nu maar liefst 11% duurder zijn dan een jaar geleden. Dat is de grootste stijging in bijna twee jaar. Een gemiddeld huis kost nu ruim 457.000.

Een belangrijke oorzaak voor die stijgende prijzen is het grote tekort aan woningen. Volgens het ministerie van Volkshuisvesting zijn er in 2024 circa 451 duizend woningvragers, maar slechts 50 duizend beschikbare woningen.

De politiek heeft al plannen om de komende jaren nieuwe woningen te bouwen, maar is dat genoeg? Of moet de overheid nog meer doen?

Dit is de discussie

Wat kan de overheid doen voor de woningmarkt?

In Dit is de Dag (EO) gaan Rabobank-econoom Nic Vrieselaar en BBB-Kamerlid Henk Vermeer in gesprek over mogelijke oplossingen voor de stijgende huizenprijzen. Er komen verschillende opties voorbij, waarover ze allebei anders denken.

Optie 1: De huidige leennormen vasthouden

Je zou denken dat het slim is om de leennormen te versoepelen als veel mensen moeite hebben om een hypotheek te krijgen. Toch stelt Vrieselaar dat dat juist averechts kan werken.

Nic Vrieselaar Econoom bij Rabobank

"Eigenlijk moet de overheid voor langere tijd die leennormen niet meer versoepelen. Pas op de plaats. (...) De financiële crisis is onder meer veroorzaakt door het eindeloos oprekken van die leennorm. "

0

0

0

Vermeer vindt het juist een slecht idee om de leennorm vast te zetten.

Henk Vermeer Tweede Kamerlid voor de BBB

"Ik snap dat iemand van een bank de leennormen niet wil versoepelen, want die wil het liefst risico beperkt houden. Maar ja, het probleem is wel dat een huurder nu gewoon 1150 euro per maand betaalt, maar dat hij dat niet mag betalen aan maandelijkse hypotheeklasten. Dat er meer woningen bijkomen, is veel belangrijker."

0

0

0

Optie 2: De overwaarde van huizen belasten

Dat nieuwe woningen hard nodig zijn, snapt Vrieselaar al te goed. Als we op grote schaal willen bouwen, moet de overheid alleen wel ergens extra geld vandaan halen. Vrieselaar denkt aan het belasten van huisbezitters.

Nic Vrieselaar Econoom bij Rabobank

"Nieuwe huizen bouwen is heel erg duur. Als je de overwaarde van huizen belast - ik noem maar wat, bijvoorbeeld met 25% - kun je dat in nieuwbouw investeren."

0

0

0

"In sommige gevallen hebben huisbezitters echt een ton aan overwaarde op het huis dat ze verkopen. Daar hebben ze eigenlijk niet voor gewerkt, maar dat zorgt er wel voor dat ze met een vergelijkbaar inkomen veel meer op een huis kunnen bieden dan starters. En dat drijft de huizenprijzen ook weer op."

0

0

0

Vermeer is, kort gezegd, niet enthousiast over het voorstel van Vrieselaar.

Henk Vermeer Tweede Kamerlid bij de BBB

"Dat is echt een krankzinnig idee. Aan die gestegen waarde van het huis heb je helemaal niets, want als je iets nieuws wil kopen, zijn de andere huizen die te koop staan ook duurder dan voorheen. Huisbezitters worden dus eerst afgeroomd op de waardestijging van hun huis, maar vervolgens moeten ze een nieuw huis kopen dat even duur is. Wie gaat dat gat dichten?"

0

0

0

Vrieselaar benadrukt dat zo'n ontwikkeling op de lange termijn toch belangrijk is. Je moet uiteindelijk, linksom of rechtsom, wel zorgen dat de prijsstijgingen afgeremd worden.

Nic Vrieselaar Econoom bij Rabobank

"Het mooie is juist dat we hiermee die enorme impuls die we in Nederland hebben om huizen duurder en duurder te maken kunnen doorbreken. Het lukt helaas niet om van vandaag op morgen 100.000 huizen tevoorschijn te toveren, dus in de tussentijd moeten we zorgen dat we de vraag niet verder opdrijven. Hoe drijf je de vraag juist wél op? Door ervoor te zorgen dat doorstromers alsmaar meer kunnen bieden."

0

0

0

Optie 3: Meer woonruimte creëren - maar niet alleen met nieuwbouw

Beide gasten zijn het er in ieder geval over eens dat het bouwen van woningen ontzettend belangrijk is. Vermeer stelt daarnaast voor dat we nieuwe, snellere oplossingen voor het woningtekort introduceren: 

Henk Vermeer Tweede Kamerlid voor de BBB

"We moeten woningen gaan splitsen. We kunnen woningen optoppen. We kunnen aan de slag met woningcorporaties. We kunnen hotels bouwen voor arbeidsmigranten, zodat die minder huizen innemen. We moeten het voor mensen die in het buitengebied wonen mogelijk maken dat je op het erf van je ouders mag wonen. We moeten al die kleine dingetjes doen."

0

0

0

Vrieselaar is zeker niet tegen Vermeers ideeën, maar zonder extra maatregelen - zoals het belasten van de overwaarde op een huis - gaan we daar op korte termijn weinig mee bereiken. 

Nic Vrieselaar Econoom bij Rabobank

"Ik sluit me erbij aan dat we op alle mogelijke manieren moeten kijken of we het woningaanbod kunnen vergroten. Maar heel realistisch gezien... Er is al sinds de Tweede Wereldoorlog een woningtekort in Nederland. Ik denk dat het een illusie is om te denken dat we dat tekort nu binnen 10, 20, misschien 30 jaar gaan oplossen. De komende 10 jaar slaan we nog geen deuk in een pakje boter.”

0

0

0

Dit is de uitzending

Meer weten? Luister Dit is de Dag (EO) terug

Welke factoren spelen nog meer mee bij het stijgen van de huizenprijzen? En wat kunnen we voor de komende jaren vewachten? Luister dit hele gesprek uit Dit is de Dag (EO) hieronder terug:

Dit maakten we ook

• Moeten ouderen ruimte maken voor jongeren op de woningmarkt?

  Moeten ouderen ruimte maken voor jongeren op de woningmarkt?

• Mag je een woning kraken nu een huis vinden zó moeilijk is?

  Mag je een woning kraken nu een huis vinden zó moeilijk is?

• Hospita's en knarrenhofjes: oplossingen voor de woningnood?

  Hospita's en knarrenhofjes: oplossingen voor de woningnood?