Hypotheekrenteaftrek afbouwen: goed idee? 'Huizen worden goedkoper'
vandaag · 06:00| Leestijd:4 min
Update: vandaag · 08:20
In dit artikel aan het woord
In het kort
Steeds meer politieke partijen willen de hypotheekrenteaftrek afbouwen. De hoop is dat huizenprijzen hierdoor dalen. Gaat dat werken?
Heb jij zelf recht op hypotheekrenteaftrek?
Wat denk jij?
De wens groeit om hypotheekrenteaftrek af te bouwen
Dat er veel extra woningen gebouwd moeten worden, daar zijn veel politieke partijen het wel over eens. Maar hoe zorg je ervoor dat die ook betaalbaar zijn? Steeds meer partijen willen dat voor elkaar krijgen door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen. Zo willen GroenLinks-PvdA en CDA er volledig vanaf. Ook wat D66, SP en VOLT betreft wordt de hypotheekrenteaftrek straks (deels) minder.
De hypotheekrenteaftrek was lange tijd een heilig huisje: de afgelopen honderd jaar wilde niemand er aan komen. De regeling ontstond in 1893 met de bedoeling om woningbezit te stimuleren, maar kost de staat inmiddels veel geld. In 2012 adviseerde de Europese Commissie om de hypotheekrenteaftrek volledig of deels af te schaffen, omdat het leidt tot hoge huizenprijzen.
In de afgelopen jaren is de hypotheekrenteaftrek al minder geworden. In 2024 is het percentage van de maximale hypotheekrenteaftrek beperkt van 52% naar 36,97%.
Zoals je je vast kan voorstellen, vinden veel huizeneigenaren het geen leuk idee als de hypotheekrenteaftrek wordt afgebouwd of afgeschaft. Het geeft hun op dit moment namelijk financiële voordelen. Maar economen wijzen erop dat het de ongelijkheid vergroot: omdat het geld een belastingvoordeel is, komt het vandaan bij huurders en mensen die op zoek zijn naar een woning.
Dit is de discussieHypotheekrenteaftrek afbouwen: goede zet?
Moet de hypotheekrenteaftrek afgebouwd worden en zorgt dat voor lagere huizenprijzen? Over die vraag discussiëren twee economen in Dit is de Dag (EO).
Veel economen vinden dat het tijd wordt om afscheid te nemen van de hypotheekrenteaftrek. Ook econoom Jona van Loenen is groot voorstander om het geleidelijk af te bouwen.
Jona van Loenen
Econoom, auteur en publicist"Dankzij de hypotheekrenteaftrek kunnen banken ons meer lenen. Daardoor bieden we meer op huizen. Het gevolg daarvan is dat de huizenprijzen enorm stijgen. Al dat geld dat we extra kunnen lenen, wordt volledig geboden op de woning. Dus al dat geld - wat eigenlijk de belastingbetaler betaalt - wordt volledig door die woning opgeslokt."
Als we de hypotheekrenteaftrek afbouwen, kunnen we inderdaad minder lenen, maar ook minder bieden, zegt Van Loenen. Daardoor worden huizen goedkoper:
"Het mooie daarvan is dat de starter dan nog steeds in precies hetzelfde huis zit. Zonder hypotheekrenteaftrek, maar de hypotheek is ook veel lager, dus je komt netto op hetzelfde uit. Dus dat de starter hierdoor geen woning kan kopen, is totale onzin. Het enige wat het afbouwen van hypotheekrenteaftrek doet, is het vrijmaken van 10 miljard belastinggeld dat anders onterecht aan huizenbezitters wordt overgemaakt."
Taco van Hoek (Economisch Instituut voor de Bouw) vraagt zich af of het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek inderdaad leidt tot lagere prijzen, zoals Van Loenen zegt. Hij vreest dat het tijdelijk voor minder vraag zorgt, waardoor er ook tijdelijk minder gebouwd wordt. Tegen de tijd dat mensen dan toch een huis gaan kopen, is er minder gebouwd en zijn de prijzen weer hard aangetrokken.
"Van nieuwbouwwoningen in Nederland bestaat 94% uit (bouw)kosten en 6% uit de waarde van de grond. Prijzen kunnen structureel alleen in de grond dalen. De bouwvakkers en materiaalkosten worden niet goedkoper, omdat wij hypotheekrenteaftrek afschaffen. Het enige wat kan gebeuren, is dat de vraag tijdelijk afneemt en dat het aanbod geraakt wordt."
Ook stelt hij dat vooral starters op de woningmarkt er last van zullen hebben als de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft, terwijl nu juist huizenbezitters met hoge inkomens ervan profiteren.
"Starters hebben relatief lagere woningen met lagere waarde, maar ze hebben hoge hypotheken. Als je het afschaft, betekent dat voor een gemiddelde starter dat hij ruim 3000 euro verliest omdat hij dat rentevoordeel niet meer heeft via de belasting. Ook als je het via inkomstenbelasting teruggeeft, krijgt hij er de helft van terug, dus gaat hij er 1500 euro op achteruit."
Dat huizenprijzen keihard dalen door het afbouwen van hypotheekrenteaftrek is een fabeltje, vindt econoom Van Loenen. Volgens hem zal er zeker niet minder om gebouwd worden:
Jona van Loenen
Econoom, auteur en publicist"Bouwers verdienen nu al zat geld aan het bouwen van woningen. Ik heb veel grote projectontwikkelaars door heel Nederland gesproken. De prijs van een woning wordt volledig door de marktprijs bepaald. Het enige probleem waar zij mee te maken hebben is de wet-en-regelgeving. In het Verenigd Koninkrijk en Zweden, waar ze de hypotheekrenteaftrek ook hebben afgebouwd, zie je dat extreme prijsdalingen uitblijven en prijsstijgingen worden afgevlakt. We willen een samenleving zijn waar ondernemers rijk worden, niet door toevallig een huis te bezitten."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister naar Dit is de Dag (EO)
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met economen Jona van Loenen en Taco van Hoek. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook
