Postcodeloterij onder vuur vanwege 'groepsdruk': 'Denk dat men het verschrikkelijk vindt als de buurman rijk wordt en zij niet'
vandaag · 17:37| Leestijd:3 min
Update: vandaag · 18:19
In dit artikel aan het woord
"Als ik naar de feiten kijk, maken ze overal wel eerlijk gebruik van slimme beïnvloedingstechnieken."
"Ik denk niet dat mensen graag samen met hun buurman rijk willen worden, maar wel dat ze het verschrikkelijk vinden als de buurman rijk wordt en zij niet."
In het kort
De Postcodeloterij ligt onder vuur. YouTuber Serpent is een actie gestart om de loterij te stoppen. Hij vindt dat de manier waarop mensen worden aangespoord om mee te doen niet eerlijk is. Zijn doel is om 40 duizend handtekeningen binnen te hengelen: dan moet de Tweede Kamer het initiatief namelijk behandelen.
Samenvatting van DIT artikel
YouTuber Rick Broers, bekend op YouTube als Serpent, is een actie begonnen om de Postcodeloterij te laten stoppen in haar huidige vorm. Hij vindt dat de loterij mensen onder druk zet om mee te doen, uit angst om iets te missen als hun buren winnen. Critici noemen dit ‘morele chantage’. Broers wil dat de prijstoekenning niet langer afhankelijk is van iemands woonadres. De Postcodeloterij zegt dat deelname altijd vrijwillig is en dat hun manier van reclame maken niet anders is dan andere vormen van verleiding. Beïnvloedingsspecialist Nicol Tadema vindt de werkwijze niet per se onethisch, omdat mensen zelf de keuze houden om wel of niet mee te doen.
Wat denk jij?
Speel jij mee in de Postcodeloterij?
Aantal reacties: 0
Maakt de Postcodeloterij zich schuldig aan 'morele chantage'?
In Nederland doen ruim 2,9 miljoen huishoudens mee aan de Nationale Postcode Loterij. YouTuber Serpent, ofwel de 29-jarige Rick Broers, is bang dat veel van hen zich gedwongen voelen om mee te doen. Dit omdat ze vrezen een grote prijs mis te lopen als hun buren wel winnen en zij niet. Daarom is hij een burgerintiatief gestart. "De loterij mag blijven bestaan, mits zij een alternatief systeem ontwikkelt waarin de prijstoekenning niet langer afhankelijk is van de woonlocatie van de deelnemers", schrijft hij.
Ook in andere media klinkt kritiek. Zo spreekt Ruurd Ubels in een opiniestuk in het Nederlands Dagblad van "morele chantage".
De Postcodeloterij benadrukt dat iedereen vrijwillig meedoet. "Elke vorm van reclame speelt in op het gevoel van verleiden, daar is de Postcodeloterij niet anders in", zegt woordvoerder Yvonne Verschragen tegen de Volkskrant. "Iedereen is vrij om te besluiten wel of niet mee te spelen. En uiteraard kan je niet verliezen als je niet meespeelt."
Dit is de discussiePostcodeloterij: onethisch of niet?
In Geld of je Leven (EO) legt Rick Broers uit waarom hij de actie gestart is. Inmiddels heeft hij ongeveer 20.000 handtekeningen binnen, zegt hij.
Rick Broers
YouTuber en initiatiefnemer burgerintiatief"Ik merk in mijn omgeving dat heel veel mensen een beetje meespelen omdat ze vooral heel erg bang zijn niet te winnen. En niet zozeer omdat ze zo'n affiniteit hebben met de Postcodeloterij zelf. Bijna een soort verzekering die je koopt, op de tragedie dat die op jouw straat valt. De Postcodeloterij benadrukt zelf dat het zo mooi is dat je samen kunt winnen met je straat. Ik heb niet het idee dat mensen zo graag samen met hun buurman rijk willen worden. Ik denk dat ze het vooral heel verschrikkelijk zouden vinden als de buurman rijk wordt en zij niet."
"Ik probeer het wel een beetje om te draaien. Ik heb zelf nooit meegespeeld en probeer te bedenken: heel veel mensen in mijn straat betalen inderdaad 15 euro per maand. Ik niet, ik kan binnen een paar jaar op vakantie van dat geld."
Broers heeft een idee waardoor hij de loterij wél ethisch zou vinden:
"Je kan al meespelen op andere postcodes dan die van jezelf. Bijvoorbeeld omdat mensen op hun oude postcode willen meespelen. Waarschijnlijk een extra verdienmodel. Ik dacht, als nieuw idee: je mag meedoen op iedere mogelijke postcode, behalve die van jezelf. Dan vervalt heel erg dat idee van 'ik had kunnen winnen'. Het ding is natuurlijk, ik heb een lot, want ik heb een postcode. En daar kan het niet op vallen. Op het moment dat ik niet mee mag doen onder mijn eigen postcode, is die hele optie geëlimineerd. Ik ga me niet inschrijven voor de postcode van de straat ernaast."
Auteur van het boek '101 beïnvloedingstechnieken', Nicol Tadema, zou de werkwijze van de Nationale Postcodeloterij niet per sé onethisch noemen.
Nicol Tadema
Beïnvloedingsspecialist"Onethisch en ethisch, dat is altijd wel een discussiepunt. Het is bijna subjectief. Maar als ik naar de feiten kijk, maken ze overal wel eerlijk gebruik van slimme beïnvloedingstechnieken. Dat mensen die fear of missing out ervaren, die wordt op heel veel manieren ervaren. Die wordt ook ervaren in de supermarkt bij een aanbieding op is op. Hier zitten we wat meer op de identiteit natuurlijk en het groepsgevoel."
Tadema doet zelf ook mee aan de Postcodeloterij. Ze begrijpt het initiatief dan ook wel, maar vraagt zich af of het kans van slagen heeft.
"Ik moet eerlijk zeggen: dat wat Rick zegt over het niet willen opzeggen omdat je bang bent dat het bij de buren valt, herken ik. Zo'n persoon ben ik zelf ook. Dus ik ben beïnvloedingsspecialist maar tegelijkertijd laat ik mezelf ook beïnvloeden en heb ik die fear of missing out."
"Uiteindelijk zit het in jezelf, de angst om eventueel te verliezen. (...) Er wordt ingespeeld op je fear of missing out. Maar je hebt onderaan de streep de keus om wel of niet lid te worden van de Postcodeloterij en met welke postcode je dat wil doen. Want ook daar is een keuze in. En dat is het ethische aan deze vorm van beïnvloeding. De keuze ligt uiteindelijk bij de consument."
Wat denk jij?
Steun jij het burgerinitiatief van Rick Broers?
Aantal reacties: 0
We vroegen het WhatsApp-panel naar hun ervaringen!
Wat vindt Nederland van het voorstel van Rick Broers? Voelen ze zich inderdaad gedwongen om mee te doen aan de Postcodeloterij?
Marjo
"Ja, ik speel inderdaad om die reden mee. Ik heb na mijn verhuizing ook de 'angst' gehad dat er een bedrag op mijn oude adres viel. Ik wilde een tweede lot nemen op mijn nieuwe adres, maar dat kan niet, het oude wordt automatisch omgezet naar nieuwe postcode. Van mij mag het opgeheven worden."
Marjan
"Wat een onzin! Je kiest ervoor of je meedoet aan een loterij of niet. Dat geldt voor iedere loterij, dus ook voor de Postcodeloterij. Dat kun je ook weten of je had gewonnen. Serpent zorgt juist dat mensen het idee krijgen dat ze druk moeten voelen. Net zoals er geen asielcrisis wordt uitgeroepen vanaf de cijfers, maar omdat mensen dat zo voelen door al het geroeptoeter op social media en in de rechtse politieke partijen. Ja, wij doen al bijna 30 jaar mee aan de postcodeloterij en nee, ik voel geen enkele druk. Ik vind het fijn om kans te maken op een prijs terwijl ik indirect heel veel goede doelen steun."
Nicolette
"Daar zit beslist veel grond van waarheid in. Je hebt zeker het gevoel dat je het je niet kan veroorloven om niet mee te doen. En mocht je niet meespelen omdat je het niet kan veroorloven zou het driedubbel zuur zijn wanneer er een grote prijs op jouw postcode valt. 'Uiteraard kan je niet verliezen als je niet meespeelt' is niet waar. Wanneer je niet meespeelt en de prijs valt op jouw postcode, voelt dat als verliezen. Sterker nog; wij hebben nog heel lang het lot op onze vorige postcode ook gehouden. Door een administratieve fout van de postcodeloterij zijn we dat lot kwijtgeraakt en daar hebben we nog steeds de pest over in. Een troost bij de postcodeloterij is wel dat zij bijdragen aan goede doelen. (Een goed doel vind ik ook dat een ander, die het heel goed kan gebruiken, kan winnen). Verder: iedere loterij is uiteindelijk oplichterij. De grote winnaar is altijd de loterij zelf."
Ariënne
"Ik voel geen énkele druk om mee te doen. Wint mijn straat en ik (dus) niet? Gefeliciteerd, hartstikke leuk voor jullie! Ik denk altijd maar: het geld wat ik uitspaar door NIET mee te doen, heb ik 'gewonnen' en geef ik liever aan een zelfgekozen goed doel. Je hebt een keuze, je hebt een stem, gebruik die ook!"
Wil jij ook jouw mening met ons delen? Kom bij ons WhatsApp-panel! Wij sturen je vragen over actuele thema's voordat onze artikelen online komen. Je kunt reageren wanneer jij wilt.
Jouw meningen en verhalen verwerken wij in onze artikelen. Jouw visie telt! Klik hier om je aan te melden.
Luister naar Geld of je Leven
In Geld of je Leven (EO) gaat Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookStel, jij wint een miljoen in de oudejaarsloterij. Word je dan gelukkiger?
Stel, jij wint een miljoen in de oudejaarsloterij. Word je dan gelukkiger?
