Moeten we af van kernwapens in Volkel?

Kernoorlog niet ondenkbaar

Het gevaar voor een kernoorlog is groot en neemt nog steeds toe. De Doomsday Clock, de symbolische klok die aftelt tot de ondergang van de aarde, staat bijna op 12 uur. Vorige week noemden honderd hoofdredacties van medische tijdschriften in een gezamenlijk commentaar het gevaar van een dreigende kernoorlog. Zij hebben het over de toenemende spanningen in Oekraïne en Noord-Korea. Vorig jaar augustus waarschuwde ook de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, dat we nu in een tijd zitten van grote nucleaire dreiging, die er niet meer geweest is sinds het hoogtepunt van de Koude Oorlog.

Wereldwijd zijn er nu minder kernwapens dan net na de Koude Oorlog, maar de kracht van deze wapens is duizend keer sterker dan de bommen van 1945. En sommige landen, waaronder de Verenigde Staten, Rusland en China, blijven investeren in nieuwe kernwapens.

Wapens met vernietigende kracht

De eerste atoombom viel gisteren precies 78 jaar geleden boven Hiroshima. De impact was enorm, historici schatten de doden door de explosie, de vuurstormen en de radioactieve straling op 140.000. Maar wie denkt dat atoombommen en kernwapendreiging tot het verleden behoren, heeft het mis.

De dreiging van een nieuwe kernoorlog is groter dan ooit. Toch gebeurt er weinig om deze dreiging tegen te gaan door het terugbrengen van het aantal kernwapens. Op dit moment zijn de Verenigde Staten zelfs bezig met het vernieuwen van de kernwapens in Europa, ook in Nederland op de vliegbasis Volkel in Noord-Brabant.

Verspreid over een paar dagen demonstreerden mensen in de week van 6 augustus bij de vliegbasis Volkel tegen de modernisering van de kernraketten die daar liggen. Op de Brabantse vliegbasis zijn al sinds de jaren 60 Amerikaanse kernwapens gestationeerd. Dat was lang een publiek geheim: iedereen wist het, maar het werd tot dan nooit bevestigd. Tot 2010.

De kernwapens op de Brabantse vliegbasis zijn waarschijnlijk B61-atoombommen. Maar misschien zijn ze ondertussen al gewisseld voor de nieuwe versie: de B61-12. Begin april meldde Omroep Brabant dat er waarschijnlijk een paar jaar geleden een ongeluk is gebeurd met een van de kernwapens in Brabant.

Kernwapens de wereld uit

Veel mensen en organisaties zijn tegen kernwapens. Maar is een wereld zonder kernwapens wel mogelijk? En zo niet, kunnen we dan in ieder geval als Nederland wel besluiten om de Amerikaanse kernwapens het land uit te doen? Oud-commandant van de Koninklijke Landmacht Mart de Kruif ziet kernwapens als een noodzakelijk kwaad, omdat we daardoor al bijna tachtig jaar in relatieve vrede leven. 

Mart de Kruif

Oud-commandant Koninklijke Landmacht

“De kernraketten zijn puur bedoeld om dictators als Poetin af te schrikken. Dictators die hun persoonlijke doelen willen bereiken met kernwapens, moeten weten dat de prijs hoog is als ze de wapens willen inzetten."

000

"Oekraïne heeft zijn eigen kernwapens ooit ingeleverd in ruil voor het respecteren van de landgrenzen. Nu worden ze eigenhandig door Rusland weer kapot gemaakt. Poetin is een bokser, hij luistert niet naar woorden, alleen naar daden. We leven al tachtig jaar in vrede vanwege de nucleaire paraplu van Amerika.”

000

We kunnen als Nederland volgens De Kruif niet eigenhandig besluiten om de kernwapens weg te doen. In Dit is de Dag (EO) zegt hij dat het bondgenootschap van de NAVO alleen werkt als je ook de lasten draagt. Je kan niet kiezen wat je wel en niet doet, het is volgens de oud-commandant geen keuzemenu.  

Cor Oudes is projectleider Nucleaire Ontwapening bij de grootste vredesorganisatie van Nederland, PAX. De vredesorganisatie wil kernwapens de wereld uit en dat moet beginnen in Nederland. Oudes benoemt dat er binnen de NAVO heel verschillend wordt gedacht over kernwapens. Sommige landen staan volgens Oudes ook geen kernwapens toe op hun grondgebied. We kunnen als Nederland dus wel een signaal afgeven richting de NAVO.

Cor Oudes

Projectleider Nucleaire Ontwapening PAX

“Om van kernwapens af te komen, ook bij dictators, moeten we zelf ook stappen zetten. Kernwapens zijn massavernietigingswapens en een wereld met kernwapens is altijd onveilig, voor iedereen. We moeten met de Amerikanen overleggen dat we van de wapens af willen. We moeten ons richten op ontwapening en daar kunnen we als Nederland mee beginnen door te zeggen: wij willen ervan af."

000

"Nu kan het zijn dat Nederlandse piloten kernwapens moeten afgooien op Amerikaans bevel. Dat is met Biden niet direct reden tot zorg, maar met Trump was dat wel zo. En de bommen die wij hebben kunnen twintig keer sterker zijn dan de bom op Hiroshima.”

000

Daarnaast wijst Oudes ook op het gevaar voor de Nederlandse bevolking, want er komen volgens hem veel risico’s kijken bij het hebben van kernwapens. Hij noemt onder andere een incident op de vliegbasis Volkel van een paar jaar geleden. Volgens hem is dat geen incident, het is in de geschiedenis vaker bijna fout gegaan bij het vervoer en opslaan van kernwapens. De Kruif weerspreekt dat Nederlandse piloten in opdracht van de Amerikanen bommen moeten gooien, volgens hem blijft dat een Nederlands besluit. Ook is hij niet bang voor ongelukken met de kernwapens in Nederland.

Mart de Kruif

Oud-commandant Koninklijke Landmacht

“Er gaat niet zomaar een bommetje af door het drukken op een verkeerd knopje. Er zijn enorm veel zekerheden ingebouwd.”

000

Luister hier naar de discussie in Dit is de Dag (EO):