meta facebook instagram politieke advertenties bbb nsc. — © ANP

Geen politieke reclame meer op Facebook: is dat wel eerlijk?

gisteren · 18:45| Leestijd:4 min

Update: gisteren · 18:45

Geschreven doorMerel Haisma

In dit artikel aan het woord

Henk VermeerTweede Kamerlid BBB

"Het meest transparante advertentiemiddel wordt nu beperkt."

Wytske PostmaTweede Kamerlid NSC

"Juist met dit soort dingen denk ik: gebruik je creativiteit."

In het kort

Met een paar euro's miljoenen mensen bereiken was vroeger onmogelijk, maar nu kan het door social media. Toch mogen politieke partijen binnenkort niet meer op Facebook en Instagram reclame maken. Is dat eerlijk?

Wat denk jij?

Zie jij weleens politieke spotjes voorbij komen?

Nee, eigenlijk nooitSoms wel, maar valt me niet enorm opJa, die lijken overal aanwezig

Dit is de situatie

Waarom stopt Facebook met politieke reclames?

Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, stopt vanaf 1 oktober met politieke reclames in Europa. En dat is net voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober.

De Europese Unie wil dat politieke reclames eerlijker en transparanter zijn. Zo moet je kunnen zien wie de reclame heeft betaald en hoeveel het heeft gekost. Meta vindt die regels te ingewikkeld en zegt daarom: we stoppen er gewoon helemaal mee. Google besloot dat vorig jaar al.

Bij de vorige verkiezingen gebruikten partijen juist veel social media om kiezers gericht te bereiken met betaalde advertenties. De Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwde toen al: zulke gerichte reclames kunnen de verkiezingen oneerlijk maken. Daarom werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken nu aan een wet om zulke reclames te verbieden.

Toch zijn er nog andere manieren om kiezers te bereiken. Politici mogen bijvoorbeeld nog wel zelf berichten plaatsen over hun standpunten, en ook influencers mogen nog steeds meewerken aan campagnes.

Dit is de discussie

Is het wel eerlijk dat partijen geen reclame meer mogen maken op Facebook?

Doordat Meta stopt met politieke advertenties, moeten partijen op zoek naar andere, vaak duurdere, manieren om campagne te voeren. Is dat wel eerlijk? In Dit is de Dag (EO) sprak presentator Joram Kaat hierover met Tweede Kamerleden Wytske Postma (NSC) en Henk Vermeer (BBB).

Vermeer maakt zich zorgen. Hij zegt dat kleine partijen als BBB minder geld hebben en dat social media juist de goedkoopste manier was om veel kiezers te bereiken.

Henk Vermeer

Tweede Kamerlid BBB

"Zeker voor partijen die wat minder campagnebudget hebben, is social media wel de meest effectieve manier per euro om zoveel mogelijk en de juiste mensen te bereiken."

"Als kleinere partij heb je minder budget dan een grote partij, want je krijgt minder subsidie. Grote partijen kunnen advertenties in dagbladen plaatsen en tv-zendtijden inkopen."

Postma denkt daar anders over. Volgens haar draait een goede campagne niet om geld, maar om inhoud en een slimme strategie. Ze verwijst naar de NSC-campagne van 2023, waar geen cent aan Facebook werd uitgegeven, maar toch twintig zetels werden gehaald.

Wytske Postma

Tweede Kamerlid NSC

"Je hebt eigenlijk helemaal geen campagnebudget op social media nodig om effectief te zijn. Waar het om gaat is dat je gewoon haarfijn aanvoelt waar mensen over willen praten, wat er leeft, wat er speelt."

Vermeer benadrukt dat online advertenties juist heel transparant zijn; je ziet precies wie erachter zit. Hij vindt het verbod dan ook een verkeerde aanpak.

Henk Vermeer

Tweede Kamerlid BBB

"Het meest transparante advertentiemiddel wordt nu beperkt. (...) Op social media staat er 'gesponsord bericht' boven en je ziet wie het betaald heeft. Bij een tv-spotje staat niet wie het betaald heeft, alleen welke boodschap gebracht wordt."

Postma is het daar niet mee eens. Volgens haar maakt dit verbod het juist eerlijker: ook grote partijen kunnen nu niet meer massaal Facebook-reclames inkopen.

Wytske Postma

Tweede Kamerlid NSC

"Juist met dit soort dingen denk ik: gebruik je creativiteit. Ga op een andere manier je kiezers opzoeken, want die zoeken op allerlei verschillende manieren informatie."

Allebei zijn ze het erover eens: de campagne zal er dit jaar anders uitzien. Flyers, debatten en bijeenkomsten worden belangrijker. Maar de vraag blijft: wordt het verkiezingsspel daarmee eerlijker? Of juist niet?