Kinderarmoede in Nederland daalt niet: 'Vindt Sinterklaas mij niet lief?'
13 december 2023 · 13:30| Leestijd: 3 min
Update: 26 september 2024 · 09:45
In dit artikel aan het woord
"Ieder kind dat in een welvarend land als Nederland opgroeit in armoede is er een te veel."
"Ik heb er nooit een geheim van gemaakt, want een kind merkt wel of je je zorgen maakt over geld."
In het kort
In Nederland leeft 1 op de 8 kinderen in armoede. Dat betekent dat in elke klas gemiddeld 1,5 kind zit dat thuis te weinig eten heeft. Wat kunnen we daar tegen doen?
Wat denk jij?
Ik ken kinderen die in armoede leven
Aantal reacties: 0
Aantal kinderen dat in armoede leeft daalt niet
Het is een harde waarheid: veel kinderen in Nederland groeien op in armoede. Volgens UNICEF ligt dit aantal rond de 200.000 kinderen. Dit is meer dan in 2022, toen meldde het Nederlands Jeugdinstituut dat 165.000 kinderen onder de armoedegrens leefden. De officiële cijfers van het CBS laten in tegenstelling tot die van Unicef geen stijging zien, maar volgens Lector kinderarmoede Mariëtte Lusse komt dat door veel verborgen armoede die het CBS niet ziet.
Het is opmerkelijk dat deze toename plaatsvond, want de algemene welvaart in Nederland groeide juist. Volgens het Ministerie van Financiën was het afgelopen jaar 83,4% van de Nederlanders tevreden met hun leven. De welvaart in Nederland is dus hoog, maar niet gelijk verdeeld over de inwoners. Met name kinderen, jongvolwassenen en migranten blijven achter.
Hoe hebben kinderen last van armoede?
Denk aan de volgende dingen:
- Niet genoeg eten in huis
- Geen geld voor kleding of verjaardagen
- Geen laptop of smartphone voor school
- Stress, die leidt tot psychische problemen voor ouder en kind
- Meer kans op criminaliteit onder jongeren
Nog meer lezen? Ga naar unicef.nl
Hoe kan het dat kinderarmoede niet daalt in Nederland?
De kinderarmoede in Nederland neemt dus niet af, terwijl de welvaart toeneemt. Riane Luzee weet daar alles van. Ze leefde jarenlang in armoede, samen met haar dochter. Ze vertelt haar verhaal in Geld of je Leven (EO).
"Ik heb moeten vluchten voor de vader van mijn kind. Zo ben ik ook in de armoede gekomen. Ik heb een bijstandsuitkering moeten aanvragen. Ik heb er nooit een geheim van gemaakt, want een kind merkt dat wel of je zorgen hebt over of je dingen wel kan betalen of niet."
"Wij leefden heel zuinig, want ik wilde niet in de schulden terechtkomen. Daar was ik heel bang voor. Je staat in een soort overlevingsstand. Je moet het doen met wat je hebt, dat betekent dat je continu beslissingen moet nemen over hoe je je geld uitgeeft. Wat je wel koopt, wat je niet koopt. Wat je wel kan doen, wat je niet kan doen. En je ondergaat het lijdzaam."
De maand december was altijd een moeilijke maand voor Luzee. Een specifiek moment kan ze zich nog heel goed herinneren, het doet pijn als ze eraan terugdenkt. Haar dochter was acht en kwam van school met een vraag:
"Vindt Sinterklaas mij niet lief? Ik dacht hoe komt ze daar nou bij, ik zei: natuurlijk vindt Sinterklaas jou lief. En toen zei ze: 'Maar die hebben dat gekregen.' Dat waren allemaal grote wat duurdere cadeaus. 'En ik krijg dit.' En dat was een klein poppetje. Dat brak mijn hart, nog steeds als ik eraan denk. En dan kwam na sinterklaas ook nog haar verjaardag. Dus dat was een lastige periode voor mij."
Het gaat nu goed met Luzee. En ook met haar dochter gaat het goed, ze is nu twintig en volgt een filmopleiding. Maar haar moeder ziet dat het opgroeien in armoede haar wel gevormd heeft.
"Het zit in haar systeem, dus zij zal altijd zuinig met geld omgaan. Ze zal drie keer nadenken voordat ze geld uitgeeft. Ze denkt: heb ik dat wel nodig, zal ik dat wel doen, want ik heb nog een broek. Maar ik denk: je kan het gewoon doen, je hebt het zelf verdiend. Het kan best een keer, want heel lang heeft het niet gekund."
Mariëtte Lusse is lector kinderarmoede en kent veel ouders zoals Luzee. Ieder kind dat in een welvarend land als Nederland in armoede opgroeit, is er een te veel, vindt Lusse. En in Nederland zijn dat 'best heel veel' kinderen.
Ze zegt dat volgens de statistieken van het CPB de kinderarmoede al sinds 2013 daalt. Maar dat is volgens haar een vertekend beeld.
"De cijfers zijn gebaseerd op de lage inkomensgrens. Maar die is niet reëel. Mensen met oudere kinderen of veel kinderen kunnen van dat bedrag helemaal niet leven. Voor een alleenstaande boven de 21 is dat bedrag netto 1400 euro per maand. Maar los van de mensen die een uitkering hebben, zie je ook veel werkende mensen die enorm in de problemen zitten. Mensen met laagbetaald werk, flexwerk. Er zijn heel veel werkende armen."
Armoede was een tijd een belangrijk politiek onderwerp, zegt Lusse. Er werd zelfs een speciale minister voor Armoedebeleid aangesteld, Carola Schouten. Maar hoe komt het dan dat er alsnog zo veel mensen in Nederland in armoede leven?
"We hebben corona gekregen. En we hebben door de gevolgen van de oorlog Rusland-Oekraïne er een enorme inflatie overheen gekregen. En dat de inflatie nu gedaald is, komt vooral door de energietoeslag. Maar dat is natuurlijk een hele wankele basis voor een daling. En dat geldt sowieso voor de regelingen en toeslagen die er zijn. Die verschillen per gemeenten, die maken het ongelooflijk onzeker wat de basis van je inkomen zal zijn."
Maatregelen om kinderarmoede tegen te gaan, zijn er zeker volgens Lusse. We moeten vooral goed luisteren naar het advies van de Commissie sociaal minimum.
"Zij zeggen: je hebt een hoger minimumloon nodig, hogere uitkeringen en minder toeslagen. En niet toeslagen als een voorschot, want dan kan die later teruggevorderd worden. Verder: meer vaste banen en werk meer lonend maken. Volgend jaar gaat het kindgebonden budget omhoog, dat is een goede zaak. Maar de overheid moet dus goed luisteren naar de commissie, dat doen ze gelukkig ook."
Praat mee
Wat is volgens jou de oplossing voor kinderarmoede in Nederland?
Luister naar Geld of je Leven
In Geld of je Leven (EO) gaat presentator Hans van der Steeg in gesprek met Mariëtte Lusse, lector kinderarmoede Hogeschool Rotterdam en Riane Luzee, zij leefde met haar dochter jarenlang in armoede.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Deze artikelen schreven we eerder
- Rijken steeds rijker: hoe verdelen we het geld beter in Nederland?
Rijken steeds rijker: hoe verdelen we het geld beter in Nederland?
- Steeds meer zorgmijders: 'Mensen cancelen ziekenhuisbezoek om geld te besparen'
Steeds meer zorgmijders: 'Mensen cancelen ziekenhuisbezoek om geld te besparen'
Dit artikel hoort bij het programma
Dit is Geld of je leven