Moeten we allemaal overstappen op koffievrije koffie?
25 oktober 2023 · 16:05| Leestijd: 3 min
Update: 8 augustus 2024 · 15:44
In dit artikel aan het woord
"Ons belangrijkste punt is dat koffie echt een veroorzaker is van ontbossing."
"Uitgerekend de koffieboeren die het probleem kunnen oplossen, en die onze steun verdienen, worden beconcurreerd met koffie zonder koffie.”
In het kort
Heerlijk! Een bakkie in de ochtend of na het avondeten. Koffie is niet weg te denken uit ons leven. Maar maken we ons schuldig aan ontbossing als we een kopje koffie drinken? David Klingen ontdekte hoe je koffie kan zetten zonder dat je daadwerkelijk koffie gebruikt. Wat weinig mensen weten is dat koffie zorgt voor ontbossing, vertelt Klingen in Geld of je leven (EO). Volgens Heske Verburg van Solidaridad steekt de vork net even anders in de steel, laat zij weten aan DIT. Moeten we overstappen op een duurzamere koffie?
Wat denk jij?
Zou jij overstappen op koffievrije koffie als dat beter is voor het milieu?
Aantal reacties: 0
Koffie zonder koffiebonen tegen ontbossing
De grote opkomst van duurzame vervangers is niet nieuw. We eten al steeds vaker een vleesvervanger en gewone koemelk in een cappuccino heeft plaatsgemaakt voor havermelk, waardoor de havercappu nu een grote hit is. Ondernemer David Klingen gaat nog een stap verder. Hij dook in de wereld van de koffie om te kijken of daar verduurzaming ook een rol kan spelen. Jawel, hij brouwde een koffievrije koffie. Twee jaar lang heeft hij gezocht naar het ultieme recept om zo dicht mogelijk bij de smaak van koffie te komen. De koffie die hij maakt is op basis van kikkererwten, blauwe bessen en lupine.
Uit onderzoek van de Koffie Barometer 2023 blijkt dat koffiebedrijven nog teveel bezig zijn met het maken van winst in plaats van het welzijn van koffietelers en verduurzaming. Koffieproducenten pakken de ontbossing ook niet aan en wijzen naar hun leveranciers die het probleem moeten aanpakken.
Dit is de discussieNaast vleesvervangers nu ook koffievervangers
Gaan koffievervangers het klimaat redden? Volgens David Klingen is de ontbossing het grote probleem bij het produceren van koffie. Omdat er door de klimaatverandering op steeds minder plekken koffiebonen geteeld kunnen worden, wordt er gezocht naar andere stukken grond. Jaarlijks zou er 130 duizend hectare aan regenwoud plaatsmaken voor koffieplantages. Moeten we ons schuldig voelen als we 'echte bonen' koffie drinken?
"Ons belangrijkste punt is dat koffie dus echt een veroorzaker is van ontbossing. Bij ontbossing denken mensen aan palmolie en soja, dat is ook terecht. Dat zijn de nummer een en twee veroorzakers van ontbossing. Koffie is een opkomend probleem, niet eentje van morgen maar van overmorgen. Maar daarom zijn wij juist nu die technologie aan het ontwikkelen om koffie te maken van lokale oorsprong.”
Heske Verburg, directeur van ontwikkelingshulporganisatie Solidaridad, ziet het drinken van koffie en ontbossing los van elkaar. Boeren moeten hoe dan ook aan hun inkomsten komen en zij hebben daarvoor grond nodig. Verbouwen ze geen koffiebonen, dan verbouwen ze wel iets anders stelt Verburg.
“Ontbossing is een serieus probleem, ook in de koffieteelt. Maar dat gaan we niet oplossen door iets anders dan koffie te drinken. Integendeel, als een koffieboer met haar gezin geen inkomen meer kan verdienen met de koffieteelt, gaat ze iets anders planten. Koffie levert haar meer op dan andere gewassen. Dus moet ze meer grond bewerken om het inkomen op peil te houden. Overigens is het in de Europese Unie vanaf 2025 wettelijk verboden om koffie te verkopen die heeft bijgedragen aan ontbossing."
Volgens Klingen liegen de cijfers er niet om. Want de hoeveelheid regenwoud die verdwijnt per jaar is flink.
“Er wordt jaarlijks een gebied ter grootte van de provincie Utrecht ontbost voor de teelt van koffie. Dat zeg ik niet alleen. Ik vertel dit ook omdat ik een bepaald belang heb, zou je kunnen zeggen. Maar dit zijn de cijfers van de koffiebarometer die recent is uitgekomen. Een gebied van 130.000 hectare wordt jaarlijks gemiddeld in de afgelopen twintig jaar ontbost voor de teelt van koffie.”
Inzetten op koffievrije koffie kan goed zijn maar leidt niet tot de oplossing zegt Solidaridad. Er zijn grotere problemen om aan te pakken.
“Kikkererwtenkoffie drinken, in plaats van echte koffie, is eerder een stimulans voor meer landgebruik en kan leiden tot meer ontbossing. Niet koffie, maar ontbossing is het probleem. Overigens wordt koffie al eeuwenlang verbouwd, en zeker niet alleen op plaatsen waar het laatste regenwoud staat. En de rundveehouderij is veruit de grootste veroorzaker van ontbossing met 41% van het totaal. Soja en palmolie bij elkaar opgeteld komen niet verder dan ruim 18%.”
Koffievrije koffie hoeft niet te betekenen dat je hele manier van koffiedrinken op de schop hoeft.
“Iedereen kan gewoon blijven genieten van koffie zoals je dat gewend ben. Het hele ritueel, de manier van zetten, blijft in tact. Wij bieden alleen de mogelijkheid om koffie te drinken die gemaakt is van niet tropische grondstoffen maar van grondstoffen hier uit de buurt.”
Overstappen op groene koffie is geen enkel probleem. Maar om ontbossing tegen te gaan zijn er andere maatregelen nodig.
“Er is meestal niks mis met cichorei, granenkoffie en drankjes van andere grondstoffen die niet uit de tropen komen en die min of meer op koffie lijken. Wat we bij Solidaridad problematisch vinden, is om een alternatief voor koffie te promoten door te claimen dat het ontbossing tegengaat. Als ontbossing zorgen baart, verwacht je steun voor echte oplossingen. Maar dat is niet wat hier gebeurt. Uitgerekend de koffieboeren die het probleem kunnen oplossen, en die onze steun verdienen, worden beconcurreerd met koffie zonder koffie.”
Praat mee
Kan jij zonder koffie?
Benieuwd naar het hele gesprek over dit onderwerp? Luister hier naar Geld of je Leven (EO):
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
