Navigatie overslaan

Gratis inloggen

Doe je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen op alle sites van de EO.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Uitgelichte afbeelding

Moeten we stoppen met zelf­scank­as­sa's?

8 december 2023 · 12:00| Leestijd:2 min

Update: 9 oktober 2024 · 15:57

In dit artikel aan het woord

Eelco Hos
Eelco Hosretaildeskundige
"De zelfscankassa is een verrijking en het mooie ervan is dat de klant zelf kan kiezen"
Lisanne van Sadelhoff
Lisanne van Sadelhoffcolumniste RTL Nieuws
"Ik denk dat we onderschatten hoe belangrijk sociaal contact juist voor ons is"
Fatma Bugdayci
Fatma Bugdaycivakbond FNV
"Je zou minimaal 18 jaar moeten zijn om op het zelfscanplein te mogen werken"

In het kort

Zelfscankassa’s in de supermarkt: enorm handig als je snel boodschappen wil doen en geen zin hebt om in een lange rij te staan. Tegelijk roepen de controles door het supermarktpersoneel steeds meer agressie op. Kunnen we er maar beter mee stoppen?

Wat denk jij?

Maak jij weleens gebruik van de zelfscankassa?

Dit is de situatie

Grote kans dat jij ook weleens gebruik maakt van de zelfscankassa. Of misschien zit het wel standaard in je routine. De zelfscankassa is razend populair en er komen er steeds meer bij. Voor haastige klanten scheelt het vaak tijd. Ook is het een manier om sociaal contact te vermijden als je daar even geen zin in hebt.

Maar er zit ook een keerzijde aan. ‘Trekpaard’, ‘zelfscanslet’ en ‘bitch’: zomaar een paar scheldwoorden die supermarktpersoneel naar hun hoofd geslingerd als ze een steekproefcontrole uitvoeren. En deze vorm van agressie neemt alleen maar toe, ziet vakbond FNV. Daarom wil de vakbond de zelfscan eens goed tegen het licht houden.

Andere kritiek richt zich op het feit dat je weinig tot geen contact met anderen hebt als je op deze manier boodschappen doet. Daarbij wordt gesteld dat de caissière een belangrijkere functie heeft dan we dachten: juist het kleine praatje aan kassa is belangrijk voor mensen.

Dit is de discussie

De zelfscan: hoe moeten we ernaar kijken?

Vakbond FNV ziet de agressie tegen supermarktpersoneel toenemen en maakt zich zorgen over de veiligheid van supermarktmedewerkers. Werknemers worden te makkelijk op een zelfscanplein gezet, zegt Fatma Bugdayci van vakbond FNV in Dit is de Dag (EO). Ze stelt dat supermarkten meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun medewerkers.

Fatma Bugdayci
Fatma Bugdaycivakbondsbestuurder bij FNV

"Op papier moet beter beschreven worden wat het werken bij een zelfscankassa inhoudt en welke prijs hier tegenover staat. Daarbij moeten medewerkers goed getraind worden. Let er daarbij ook op dat het in de praktijk vaak anders gaat, vanwege tekorten aan personeel. Zo worden medewerkers vaak gevraagd of ze ‘even’ op het zelfscanplein willen staan. Eigenlijk willen ze dan nee zeggen, maar doen het dan toch omdat er zo weinig andere collega’s zijn."

Ook pleit ze voor een minimumleeftijd:

"Ik vind dat je minimaal 18 jaar zou moeten zijn om dit werk te doen. Nu gebeurt het namelijk dat tieners van 15 of 16 jaar hun buurman van 60 jaar moeten controleren, dat is hartstikke intimiderend en het doet wat met je als je iemand moet aanspreken."

Retaildeskundige Eelco Hos is juist vol lof over de zelfscankassa en met hem vele anderen, vertelt hij.

Eelco Hos
Eelco Hosretaildeskundige

"Het mooie ervan is juist dat je kan kiezen tussen een zelfscan en een normale kassa. Uit consumentenonderzoek blijkt dat klanten de winkel hoger waarderen als er zelfscan is. Ook zegt 21 procent naar een andere winkel te gaan als de zelfscan verdwijnt. Als je toch menselijk contact wil, kun je naar de Jumbo gaan en de kletskassa gebruiken. En bij iedere andere supermarkt is de gewone kassa altijd open."

Wel erkent Hos dat de functie van een zelfscanmedewerker anders is dan die van een normale cassiére:

"Als je op het zelfscanplein staat, ben je gastheer- of vrouw van de winkel, maar voer je ook steekproefcontroles uit en houd je in de gaten wat er gebeurt. Dat is wel een zwaardere baan dan die van de medewerker achter de kassa. Maar ik ben het niet eens dat die taak onderschat wordt: vaak zie ik er goede, stevige medewerkers staan. Het is belangrijk dat je goed nadenkt wie je daar neerzet."

Een ‘parasiet’, zo noemde Lisanne van Sadelhoff (columnist bij RTL Nieuws) de zelfscankassa in een eerdere column. Zelf mijdt ze deze zoveel mogelijk, vertelt ze. 

Lisanne van Sadelhoff
Lisanne van Sadelhoffcolumniste RTL Nieuws

“Ik vind het best een droevige vorm van automatisering. Het sociale contact wordt uit de supermarkt gesloopt. Het enige contact wat er wel is, is de steekproefcontrole waarbij je tas of boodschappen even gecheckt worden. We moeten sociaal contact niet onderschatten. Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat 10 minuten sociaal contact ervoor zorgt dat ons geheugen beter is en ons cognitieve functioneren verbetert. Het zorgt ervoor dat we gelukkiger worden van sociaal contact."

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister hier Dit is de Dag terug!

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Praat mee

Moet er een einde komen aan de zelfscan in supermarkten?

Gratis inloggen

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Dit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

Dit is de dag

    Deel dit artikel:

    Meest gelezen

    Lees ook