Vrolijke kiwi's en bellenblaasvliegtuigjes
Moet de traktatie op school verdwijnen?
29 november 2023 · 15:19
Update: 29 november 2023 · 23:34
In gesprek met
"Om de traktatie op school te skippen om met ongemak om te gaan, daar heb ik heel veel moeite mee."
"De traktatie op school werd steeds groter en het werd ook steeds meer."
In het kort
Spekjes op een satéprikker, zakjes paprikachips en snoeptomaatjes. Als je jarig bent op de basisschool, dan trakteer je. Of toch niet?
Wat denk jij?
Vind jij dat de traktatie op school moet verdwijnen?
Dit is de situatie
Complexe bouwwerken
Het is een echt Nederlandse traditie: de traktatie op school. Eerst op je stoel - of op tafel als je geluk hebt - staan, terwijl de hele klas voor je zingt, en daarna vol trots je traktatie uitdelen. Waar die traktatie vroeger nog bestond uit een zakje chips of een mandarijn, lijken ze elk jaar groter en duurder te worden.
Een jaar geleden is de campagne 'Wie jarig is viert feest' opgestart door verschillende GGD's en de stichtingen Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst (JOGG) en Gezonde Leefstijl Op School (GLOS Educatief). Deze campagne wil scholen uitnodigen om hun traktatiebeleid om te zetten naar een feestbeleid. Met deze campagne worden financiële verschillen minder zichtbaar en zijn er ook geen discussies meer over de grootte of inhoud van de traktatie, leggen de initiatiefnemers uit op hun website.
Wat zijn populaire traktaties op school?
- Rozijntjes met een cadeautje
- Fruitijsjes
- Rijstwafel donuts
- Vrolijke kiwi's
- Bellenblaasvliegtuigjes
- Komkommergebakjes
- Fruitspiesjes
- Popcornbakjes met een spelletje
- Potlood met een gummetje
- Gelukspoppetje met koek, snoep of chips
Dit is de discussie
Van traktatiebeleid naar feestbeleid?
De traktatie op school veranderde al eerder van een zakje chips naar een gezonde fruitspies, maar nu is dus de discussie of we überhaupt moeten stoppen met de traktatie. Tilly de Jong van GLOS Educatief riep de campagne 'Wie jarig is viert feest' in het leven:
“De traktaties waren in het begin nog redelijk gewoon. Je zag het al komen de laatste jaren dat ik in het onderwijs zat. Het werd steeds groter en het werd steeds meer.”
“Er zijn veel dingen waar scholen mee worstelen met het traktatiebeleid. Eén daarvan is dat de traktaties steeds groter worden. Een andere is dat in sommige wijken alle ouders een laag inkomen hebben en moeite hadden om die traktatie te doen.”
Opvoedkundige Marina van der Wal is zo'n moeder, die is gevallen voor traktaties als een spekkiestaart, bananenboot en rozijnenrobots. Dat had zij graag als kind willen hebben, vertelt ze. Van der Wal vindt traktaties heel belangrijk:
“Op een school in Amersfoort werken ze met een traktatiedoos. Je hebt ook het idee van een traktatiefonds. Daar krijgen kinderen of ouders die het minder hebben de mogelijkheid om dat fonds in te zetten. Dat trakteren is voor mij heel belangrijk.”
Van der Wal legt uit dat iedereen zich ongemakkelijk voelt bij het verschil in inkomens, maar dat dat de traktatie op school niet zou moeten beïnvloeden:
“We voelen ons allemaal ongemakkelijk als we de verschillen zien in het besteedbare geld. Om dan de traktatie te skippen om met ongemak om te gaan, daar heb ik heel veel moeite mee. Als je kiest voor een gezonde school en beleid: prachtig. Maar als het gaat om gelijkwaardigheid qua financiën dan voelen we ons al heel snel ongemakkelijk. Dan moet je gaan kijken of er ook andere oplossingen zijn. Trakteren is voor kinderen zo belangrijk. Als je gaat kijken naar de sociaal-emotionele ontwikkeling met sociale vaardigheden om te geven, te krijgen en te bedanken.”
Tilly de Jong erkent dat het belangrijk is dat kinderen leren geven en bedanken, maar vindt dat kinderen dat ook op een andere manier zouden kunnen leren. De Jong vindt de traktatie op school daarvoor niet dé manier.
"Vergis je niet: kinderen trakteren niet alleen op school, maar ook op de BSO en sportclub. Vroeger was het echt iets voor alleen op school, maar dat is het allang niet meer. Kinderen moeten zeker leren geven en bedanken, maar als je een lapmiddel gaat zoeken zoals een traktatiefonds, dan ga je kinderen leren dat het uitgeven van andermans geld wel oke is."
Opvoedkundige Marina van der Wal is het daar niet mee eens. Ze vindt bovendien dat het opvoeden van kinderen nou eenmaal moeite kost. Als dat niet via een traktatie is, is het wel door bij te dragen aan het feest op school.
"Op een gegeven moment zul je keuzes moeten maken. Dan kan het ook zijn dat een school zegt ‘dat doen wij niet’. Ik vind dat echt uitermate jammer. Als we het hebben over opvoeden en ‘nou, dat is lekker makkelijk’. Die ouders moeten fijn gaan helpen met het feest op school. Dit hoort bij kinderen opvoeden. Dat je ook stress hebt over dingen die moeten gebeuren."
Wat denk jij?
Dit is de community
Dit zegt ons WhatsApp-panel
We vroegen ons WhatsApp-panel wat zij vinden van het afschaffen van traktaties op basisscholen.
"Wel sneu voor het jarige kind natuurlijk, als er niet getrakteerd kan worden. Wellicht is het een optie, dat de school of de gemeente waar de school staat, daar een fonds voor zou hebben. Kinderen uit een gezin wat slecht rondkomt, moeten al zoveel missen."
"Als gezinnen niet ‘rond kunnen komen’, zal het inderdaad ook lastig zijn om voor een jarige kind verantwoorde traktaties aan te schaffen. Er zijn vást andere manieren op de basisschool om een jarige Jet of Job in het zonnetje te zetten. De juf of meester weet heus wat anders leuks te bedenken🥳😉! Lang leve de leuke leerkrachten!"
"Wat goed! Helaas wordt zelfs hierin de tweedeling steeds zichtbaarder. Als je geld hebt, is het een stuk makkelijker om aan al die nieuwe 'eisen' te voldoen. En jammergenoeg verlaagt de regering ook de verhoogde b.t.w. op groente en fruit nog steeds niet. Een gezond lunchtrommeltje vullen is al een hele klus... dus ja inderdaad een goed idee. Schaf het maar af als de eisen zo hoog worden dat er stress over ontstaat ;-("
"Nee. Je mag m.i. best even stilstaan als een klasgenootje jarig is. De één geeft een dropje, de ander geeft een appel...."
"Nee niet stoppen. Zoeken naar methoden waar iedereen iets bijdraagt naar draagkracht en laat de school inkoopjes doen bij een verjaardag dan kun je gelijkheid brengen."
"Trakteren hoort erbij, niet mee stoppen. Wel stoppen met het uitdelen van uitnodigingen voor een feestje op het schoolplein en in de klas, om uitsluitingen te voorkomen."
"Nee, laat de ouders die het financieel goed hebben een spaarpot met elkaar maken voor de ouders die het minder hebben."
Wil jij een bijdrage leveren aan nieuwe artikelen op DIT?
Sluit je aan bij onze dynamische redactie via ons WhatsApp-panel! De redactie stuurt je dan regelmatig boeiende vragen over actuele kwesties. Je kunt, als je wilt, jouw mening of verhaal over dat onderwerp delen. Wil je dat liever anoniem doen? Dat is geen enkel probleem. Jouw bijdragen delen wij op DIT!
Klik hier om je aan te melden. Je telefoon opent dan WhatsApp en schrijft 'DIT AAN' in jouw tekstvak. Klik op versturen en klaar is Kees!
Dit is de discussie
Luister naar Dit is de Dag (EO)
Benieuwd naar het hele gesprek met Tilly de Jong (GLOS Educatief) en opvoedkundige Marina van der Wal? Luister hier naar Dit is de Dag (EO) waarin presentator Joram Kaat met ze in gesprek gaat.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen