Moeten Nederlanders 'sneu­vel­be­reid', of 'ge­vechts­be­reid' zijn als er oorlog uitbreekt?

Staatssecretaris Tuinman: 'Laten we voortaan gevechtsbereid zeggen'

Ben jij bereid om voor Nederland te vechten als er oorlog uitbreekt, met het risico dat je tijdens het vechten sneuvelt?

Presentator Tijs van den Brink stelde die vraag recent aan een groep Dienjaar-militairen in zijn talkshow Dit is Tijs (EO). Een van de jonge rekruten gaf resoluut antwoord: "Ja". De andere militairen stemden, al knikkend, met hun collega in. Van den Brink reageerde positief: "Klinkt goed, toch?"

Staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie was ook aanwezig in de studio. Hij wil de krijgsmacht de komende jaren flink uitbouwen, maar benadrukte dat hij juist wil voorkomen dat militairen sneuvelen: "Uiteindelijk sterft iedereen, natuurlijk, maar liever nu nog niet."

In de daaropvolgende week ontstaat er op social media een felle discussie rondom de term 'sneuvelbereidheid'. Tijs van den Brink schrijft in zijn wekelijkse column: "Dagenlang werd ik geconfronteerd met verschrikkelijke foto’s van verminkte lijken. Veel boze landgenoten verweten me onderdeel te zijn van een oorlogspropagandamachine – ik zou de geesten rijp maken voor het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne, bijvoorbeeld."

Staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie plaatst naar aanleiding van de kritiek een statement op X (zie volledige tekst hieronder): "Sneuvelbereidheid doet wat mij betreft geen recht aan de kern van wat militair zijn écht inhoudt. Ja, je kunt sneuvelen als militair, maar dat is natuurlijk nooit het doel. Het draait om moed, discipline en het vermogen om onder extreme druk de juiste beslissingen te nemen."

Hij stelt daarom dat we voortaan beter kunnen spreken van "gevechtsbereidheid". Hij schrijft: "Dat doet recht aan wat onze mannen en vrouwen in uniform dagelijks laten zien. Niet de bereidheid om te sneuvelen, maar hun vastberadenheid om onder alle omstandigheden hun taak te volbrengen verdient de nadruk."

Let op: tekst gaat verder onder de foto.

De nadruk moet volgens Tuinman dus niet liggen op het sneuvelen, maar op andere essentiële kwaliteiten van een militair. Is het goed dat de staatssecretaris deze nieuwe term voorstelt?

Sneuvelbereidheid of gevechtsbereidheid?

In Dit is de Dag (EO) vertelt oud-commando Ray Klaassens waarom hij het met Tuinman eens is. De focus moet niet liggen op sneuvelen bij Defensie:

Ray KlaassensOud-commando

"Gevechtsbereidheid is honderd procent een betere term. Het gaat er voor mij niet om of iemand bereid is om te sneuvelen. Je moet er bewust van zijn dat je, in een voorkomend geval, zou kúnnen sneuvelen. Het is dus een heel terechte discussie om daar ook over te spreken met elkaar, dat je weet waar je instapt. (...) Maar ik vind dat we oorzaak en gevolg niet door elkaar moeten halen."

0

0

0

"Ik denk zelfs dat als een aspirant-militair tijdens de psychologische keuring zou aangeven dat sneuvelen een drijfveer is, dat ze het hoogste offer willen brengen en zich daarom in een gevecht willen storten bij Defensie, ze worden afgewezen. Dat zou namelijk een hele gekke drijfveer zijn: je komt daar om een missie uit te voeren, niet om te sneuvelen."

0

0

0

Harry van Bommel, voormalig SP-Kamerlid en woordvoerder Buitenlandse Zaken, is het daar niet mee eens. Hij legt uit:

Harry van BommelVoormalig SP-Kamerlid

"Er is wel degelijk een groot verschil tussen deze twee termen. In essentie wordt de term 'sneuvelbereidheid' al gebruikt: beroepsmilitairen spreken nu ook al uit dat ze in het uiterste geval bereid zijn 'het hoogste offer te brengen'. Ik vind niet dat we de risico's met zachtere termen zoals gevechtsbereidheid moeten gaan verbloemen."

0

0

0

"Die Dienjaar-militairen hadden bij Dit is Tijs ook iets te zeggen over hun sneuvelbereidheid; zij zijn dus ook met die gedachten bezig. Dat lijkt me ook logisch als je een dergelijk beroep kiest, een eerste stap zet richting een baan bij de krijgsmacht. We moeten er niet omheen draaien."

0

0

0

Column Tijs van den Brink: sneuvelbereidheid?

Presentator Tijs van den Brink heeft in een column gereageerd op de commotie rondom zijn uitspraken in Dit is Tijs (EO): "Sneuvelbereid zijn is iets heel groots, waar ik te gemakzuchtig over sprak." Lees de volledige column via de link hieronder.

• Column Tijs van den Brink: Sneuvelbereidheid?

  Column Tijs van den Brink: Sneuvelbereidheid?

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met oud-commando Ray Klaassens en oud-Kamerlid Harry van Bommel. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Kijk Dit is Tijs terug

In Dit is Tijs (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie en meerdere jongeren die bezig zijn met een dienjaar bij Defensie. Bekijk de volledige uitzending hieronder. 

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

• Hoe kan je je mentaal voorbereiden op oorlog? 'Zoek elkaar op'

  Hoe kan je je mentaal voorbereiden op oorlog? 'Zoek elkaar op'

• Zoon van NSB'er geeft tips als je het verleden van je familie wil uitzoeken in het oorlogsarchief

  Zoon van NSB'er geeft tips als je het verleden van je familie wil uitzoeken in het oorlogsarchief

• Moeten we echt contant geld in huis halen voor noodsituaties? 'We bevinden ons in een grijze zone tussen oorlog en vrede'

  Moeten we echt contant geld in huis halen voor noodsituaties? 'We bevinden ons in een grijze zone tussen oorlog en vrede'