Week van de waarheid
Krijgen we nu eindelijk een nieuw kabinet? En wie wordt de nieuwe minister-president?
14 mei 2024 · 17:20
Update: 15 mei 2024 · 15:27
In gesprek met
"Ik denk dat de kans dat het lukt 80% is."
"Je kan je eigenlijk niet voorstellen dat het hier nog op misgaat."
"De formerende partijen moeten zich schamen dat ze na zo lang praten er nog niet uit zijn."
"Plasterk zou een goede premier zijn. Hij heeft gezag, visie, en de eigenschappen van een leider."
"Marco Pastors is de beste premierskandidaat: een echte bruggenbouwer."
"Kim Putters is iemand met gezag, maar niet iemand van de Haagse politieke elite."
In het kort
Het is Deadline Day voor de politici die proberen tot een nieuw kabinet te komen. Gaat het de PVV, VVD, NSC en BBB lukken om het eens te worden? En wie volgt Mark Rutte op als minister-president van Nederland?
Wat denk jij?
Een kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB?
Dit is de situatie
Een nieuw kabinet: partijen voorzichtig optimistisch over de formatie
Al maandenlang zijn de politieke partijen met elkaar aan het praten, maar nog altijd hebben we in Nederland geen nieuw kabinet. Toch lijkt het nu langzaam maar zeker de goede kant op te gaan. Dat mag ook wel, want het is bijna woensdag 15 mei: de dag van de deadline voor de informateurs. Dan moeten zij hun eindverslag aan de Tweede Kamer overhandigen.
De informateurs, Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf, zeggen dat de onderhandelingen tussen de PVV, VVD, NSC en BBB nog steeds kunnen mislukken. De partijen zijn het nog niet eens over de financiën, die puzzel moet nog een keer goed worden besproken.
Nieuwe minister-president
Ook zijn de partijen het nog niet eens over wie de nieuwe minister-president wordt. Informeel wordt natuurlijk over de toekomstige premier gesproken, zei Van Zwol, maar hij wilde daar verder niets over zeggen. PVV-leider Geert Wilders maakte vorige week bekend dat hij een minister-president op het oog heeft en ook al heeft benaderd.
Wie maakt de grootste kans om minister-president te worden?
Wie de nieuwe premier wordt is pas officieel als alle vier de partijen hebben ingestemd. Dat is nog niet gebeurd.
Wat denk jij?
Test je kennis: De premier doet zijn werk vanuit het Torentje. Welk gebouw staat daarnaast?
Het antwoord op de quizvraag vind je onderaan dit artikel.
Dit is het debat
Komt er eindelijk een nieuw kabinet?
Zien we deze week witte rook in Den Haag? Of worden Geert Wilders, Dilan Yeşilgöz, Pieter Omtzigt en Caroline van der Plas het toch niet met elkaar eens? Het zijn spannende dagen in de kabinetsformatie.
Politiek verslaggever Frits Wester zegt in Dit is Nederland (EO) dat hij wel begrijpt dat veel mensen de formatie lang vinden duren. Hij zegt dat er eerst heel lang gesproken is over de vorm van het kabinet. Toen de partijen het daarover eens waren - ze willen een extraparlementair kabinet - moest de inhoud nog besproken worden.
"Wat mij verbaasde is dat de informateurs zeiden dat op 6 mei de onderhandelingen pas echt begonnen zijn. Dan denk ik: 'Ja hallo, wat heb je dan gedaan de afgelopen tijd?' Het ongeduld van Nederland snap ik wel. Tegelijkertijd hebben wij met z'n allen zo gestemd. Of de formatie gaat lukken? Ik denk dat die kans 80% is. Het zou me tegenvallen als ze er niet uit zouden komen."
Ook politiek verslaggever Rik Rutten van NRC verwacht dat het wel goedkomt met de formatie. In Geld of je Leven (EO) spreekt hij de verwachting uit dat de partijen het over de financiën ook wel eens worden.
"Als je al zoveel met elkaar hebt doorstaan en meegemaakt... Als je al zoveel moeilijke beslissingen aan je eigen fractie hebt moeten verkopen, dan kan je je eigenlijk niet meer voorstellen dat het hier nog op misgaat."
Wie krijgt het Torentje?
Nu alles erop wijst dat het wel goed komt met de formatie, is het de vraag wie de nieuwe minister-president van Nederland wordt. Want na bijna veertien jaar krijgt Mark Rutte dan echt een opvolger. Wie mag het Torentje gaan inrichten als nieuwe werkplek?
Oud-PVV-Kamerlid Hero Brinkman houdt in Dit is de Dag (EO) een warm pleidooi voor Ronald Plasterk. Volgens Brinkman zou dat logisch zijn, omdat Plasterk eerder al door Wilders werd aangedragen als informateur. Een moeilijke job, die Plasterk toch goed volbracht heeft, vindt Brinkman.
"Plasterk zou een goede premier zijn. Hij heeft gezag, visie, en de eigenschappen van een leider. Zo klein als hij is, zo groot is hij in zijn daden. Plasterk is een zeer gerespecteerd wetenschapper. Het is niet iemand die van jongs af aan in de politieke meute is meegegaan."
Ronald Sørensen (oud-senator voor de PVV en oud-fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam) is enthousiast over Marco Pastors als nieuwe premier.
"Marco Pastors is een betere optie. Eindelijk een keer een lokale politicus, dat vind ik erg belangrijk: lokale partijen krijgen 30% van de stemmen. Hij is nu directeur van het Nationaal programma Rotterdam-Zuid, wat hij voortreffelijk doet. Pastors is een echte bruggenbouwer, hij heeft daar alle neuzen in dezelfde richting gekregen."
Henk Bleker (voormalig CDA-staatssecretaris) vindt de namen van Plasterk en Pastors interessant, maar hij zou het liefst zien dat Kim Putters de nieuwe premier wordt. Bleker vindt dat Putters het als informateur goed deed, maar dat hij ook voorafgaand aan de verkiezingen al goed werk leverde.
"Kim Putters had al ver voordat de verkiezingsuitslag bekend was de maatschappelijke onvrede van heel veel mensen beschreven en in kaart gebracht. De kunst is om de komende jaren iemand met dat analytisch vermogen op de stoel te zetten om dat beleidsmatig en bestuurskundig te vertalen. Putters is iemand met gezag, maar niet iemand van de Haagse politieke elite. Ik heb wel een hoge pet op van die meneer."
Wat denk jij?
Wie van deze vier zou jij het liefst zien als nieuwe premier?
Dit is de community
Dit zegt ons WhatsApp-panel
We vroegen het DIT-WhatsApp-panel naar hun mening over de kabinetsformatie. Wil jij ook meepraten over dit soort onderwerpen en je mening laten horen? Meld je dan aan voor het DIT-WhatsApp-panel door op het blokje hieronder te klikken en 'DIT AAN' te sturen.
"Op alle fronten is te zien dat we al langere tijd geen optredende overheid hebben. Demonstraties lopen uit de hand. Ik ben geen Wilders-fan maar moet toegeven dat hij al langere tijd gelijk heeft. Hoezeer me dat ook spijt."
"Ik zou willen dat het opschoot. Ze komen er toch niet uit, je kunt er niet meer aan doen. Ze mauwen maar lekker door."
"Ik hoop op een stabiel kabinet met wijze mannen en vrouwen. Dat kabinet zet zich in voor het lands belang. En het Europees belang."
"Er zijn zoveel grote problemen in ons land. De formerende partijen zouden zich moeten schamen dat ze na zo lang praten er nog niet uit zijn. Lukt het wel, dan zal de formatie uit elkaar klappen. Er is te veel verschil van inzichten en te weinig geld voor de vele problemen."
Dit is de uitzending
Geld of je Leven (EO)
Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Geld of je Leven (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met Rik Rutten, politke verslaggever van NRC.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit is de Dag (EO)
De volledige discussie in Dit is de Dag (EO) is natuurlijk ook te beluisteren als podcast. Presentator Joram Kaat leidt het gesprek tussen Hero Brinkman (oud-PVV-Kamerlid), Ronald Sørensen (voormalig PVV-senator en oud-fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam) en Henk Bleker (voormalig CDA-staatssecretaris).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit is Nederland (EO)
Wil je de hele fragment zien in Dit is Nederland (EO)? Bekijk hieronder de uitzending waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met politiek verslaggever Frits Wester (vanaf minuut 1.11).
Op1 (EO)
En kan je er dan nog steeds geen genoeg van krijgen? Dan hebben we ook nog een fragment van Op1 (EO) voor je in petto. Presentatoren Tijs van den Brink en Margje Fikse bespreken het laatste formatienieuws met politiek verslaggever Thomas van Groningen en hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans (vanaf minuut 0.42).
Dit maakten we ook
Wat denk jij?
Wat is voor jou het belangrijkste thema waar het nieuwe kabinet mee aan de slag moet?
Antwoord quizvraag: Het Torentje en het Mauritshuis staan naast elkaar in de Hofvijver in Den Haag.
