Ont­snap­pin­gen, gijzelingen & steek­par­tij­en: hoe lossen we de problemen in jeugd­ge­van­ge­nis­sen op?

Steekpartij in Breda

Een rapport over de jeugdgevangenis Den Hey-Acker in Breda deed deze week stof opwaaien. Een steekpartij die een dode tot gevolg had kwam onder andere door te weinig personeel en personeel met weinig ervaring, schrijven vier inspecties. Voormalig jeugdgevangenis medewerker Aziz Akhath is niet is totaal niet verbaasd over zo’n incident: "Het is heel erg om te zeggen, maar het was echt wachten dat het een keer ging gebeuren", zegt hij in Dit is de Dag (EO).

In de vier jeugdgevangenissen in Nederland zijn vaak incidenten, vooral in Breda ging het vorig jaar erg mis. Een ontsnapping, een gijzeling, een steekpartij en twee doden - en dat is zeker niet de eerste keer dat zulke incidenten plaatsvinden. Medewerkers van jeugdgevangenissen voelen zich hierdoor erg onveilig en vinden dat er structurele verandering moet komen.

'Er moét verandering komen in jeugdgevangenissen'

Wat moet er gebeuren om dit soort incidenten te verminderen en hoe zorg je voor meer veiligheid in jeugdgevangenissen?

Misdaadverslaggever Mick van Wely herkent de problemen in de jeugdgevangenissen. Hij houdt zich als journalist al een tijdje bezig met de jeugddetentie. Hij zegt dat je niet in alle jongeren evenveel moet investeren. Sommige jongeren gaan moeilijk weer terugkeren in de maatschappij.

Mick van WelyMisdaadverslaggever

“Er is een deel van de jongeren waar investeren niet meer loont. Besteed je tijd en aandacht aan jongeren waar je nog wel wat kan veranderen. Je moet ze niet allemaal dezelfde benadering geven. Die zware groep moet je strakker houden. Loop minder risico’s door ze met verlof laten gaan. Ga je met verlof de fout in? Dan is het two strikes, you’re out.”

0

0

0

PvdA-Kamerlid Söngul Mutluer vindt dat er juist ook moet worden ingezet op preventie.

Söngul MutluerPvdA-Kamerlid

“Jongeren die hun eerste delict plegen, moeten goed gestraft worden en begeleid worden, anders is het niet gek dat ze later een zwaarder delict plegen en in de gevangenis komen. En dat is een beetje een universiteit voor crimineel gedrag. In bijvoorbeeld Noorwegen hebben ze een heel concreet herstelplan. Als je naar de cijfers daar kijkt, dan valt 20 procent van de jongeren terug in criminaliteit, in Nederland is het ongeveer 60 procent, dat liegt er niet om.”

0

0

0

'Ik maakte levensgevaarlijke situaties mee'

Aziz Akharh werkte tien jaar in een jeugdgevangenis in Lelystad (dit is dus niet degene waar het dodelijke steekincident zich voordeed) en moet helaas concluderen dat hij niet verbaasd is. ‘Het is heel erg om te zeggen, maar het was echt wachten dat het een keer ging gebeuren’ zegt hij.

Akhath maakte levensgevaarlijke situaties mee. “Op mijn groep deed een jongen een poging om in te steken op een collega. Die collega maakte een opmerking en die jongen waardeerde die niet. We koken met messen en die jongen probeerde het mes af te pakken om op de collega in te steken”, vertelt hij. “Dit was op een opvanggroep, dus in de eerste weken van zijn verblijf, dus toen ging het al mis…” En het zal wel vaker gebeuren, denkt Akhath: “Het lijkt standaard…”

'Hoe vaker je vlucht, hoe beter'

Als medewerker moest Akhath ook met jongens mee op verlof. “Ze moesten weer wennen aan de wijk, maar de wijk is juist gevaarlijk… Zoveel jongens zijn gevlucht. Het was eigenlijk een soort competitie: hoe vaker je vlucht, hoe beter.” Dit betekende niet dat verlofrechten werden ingetrokken: “Je krijgt met je puppyogen binnen no time weer mogelijkheid. Die jongens waren zo tactisch… En ze leren van elkaar, jongens die net binnen komen leren van de jongens die er al langer zitten.”

Personeel voelt zich erg onveilig, vertelt Akhath: “Tijdens een incident wist een jongen precies waar een collega woonde, waar zijn dochter op school zat en wat voor auto hij reed. Dan wordt het wel gevaarlijk. Door social media weten ze heel snel waar je woont, dus je wordt chantabel.”

Luister hier naar het gesprek in Dit is de Dag (EO) op NPO Radio 1