Oorlogsarchief (waarschijnlijk) in mei digitaal in te zien bij Nationaal Archief
7 maart 2025 · 11:35| Leestijd:3 min
Update: 10 maart 2025 · 09:46
In het kort
Mensen die een belang hebben bij het doen van onderzoek, kunnen waarschijnlijk vanaf mei de gescande dossiers van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) digitaal bekijken. Dat kan in de studiezaal van het Nationaal Archief (NA), zegt een woordvoerder van minister Eppo Bruins (Onderwijs, Wetenschap en Cultuur). Het oorlogsarchief zou in eerste instantie begin dit jaar volledig openbaar en deels digitaal doorzoekbaar worden voor, maar dat ging niet door. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) was bang dat dit problemen met privacy kon opleveren.
Wat denk jij?
Stelling: 'Het is goed dat het oorlogsarchief openbaar wordt'
Aantal reacties: 0
Binnen een paar weken zal een deel van het oorlogsarchief digitaal te bekijken zijn in de studiezaal van het NA. Daarna wordt gewerkt aan een uitbreiding, zodat de documenten ook in studiezalen van regionale archieven beschikbaar komen. Het CABR bevat dossiers van ongeveer 425.000 mensen die na de Tweede Wereldoorlog werden onderzocht op samenwerking met de bezetter.
Dit is een tijdelijke oplossing. Uiteindelijk wil minister Bruins de wet aanpassen, zodat iedereen – en dus niet alleen mensen met een onderzoeksbelang – vanuit huis het oorlogsarchief volledig online kan inzien. Die wetswijziging wordt eind maart ter consultatie aangeboden. Dat betekent dat mensen hun mening kunnen geven over het voorstel.
Wanneer heb je een onderzoeksbelang?
Een onderzoeksbelang heb je als je de documenten nodig hebt voor historisch, juridisch of wetenschappelijk onderzoek. Dit kan bijvoorbeeld gelden voor:
- Historici en onderzoekers die zich bezighouden met de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse rechtspleging.
- Journalisten die achtergrondonderzoek doen naar collaboratie en bestraffing.
- Familieleden van personen in de dossiers, bijvoorbeeld voor genealogisch onderzoek.
- Juristen en advocaten die werken aan zaken waarbij informatie uit het archief relevant kan zijn.
Vaak moet je kunnen aantonen waarom je toegang nodig hebt, bijvoorbeeld door een onderzoeksvraag of projectomschrijving te geven.
Wat denk jij?
Ga jij zoeken in het oorlogsarchief?
Aantal reacties: 0
Nederlanders vinden het een goede zaak dat oorlogsarchief opengaat
DIT deed in 2024 een onderzoek, samen met DataIM, over de vraag hoe Nederlanders denken over het openbaar maken van de oorlogsarchieven. Daaruit bleek dat 65% het een goede zaak vindt dat het oorlogsarchief opengaat. 19% van de ondervraagden vindt dat de tijd nu nog niet rijp is, maar in de toekomst wel. De overige 16% vindt dat de inhoud van deze archieven voor het brede publiek voor altijd geheim moet blijven.
Meer over dit onderzoek lees je hier ⬇️
Eén op drie Nederlanders wil niet stemmen op politicus met foute familie in de oorlog
Meer over dit onderzoek lees je hier ⬇️
Papieren dossiers op aanvraag
Op dit moment kunnen de papieren dossiers uit het oorlogsarchief nog steeds op aanvraag en onder voorwaarden worden bekeken in de studiezaal van het NA. Er mogen bijvoorbeeld geen foto's worden gemaakt. Een plek reserveren kan 45 dagen van tevoren, maar alle plekken zitten steeds vol.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Kijk naar Dit is de Kwestie
In Dit is de Kwestie (EO) ging Margje Fikse eerder in een tweeluik over dit onderwerp in gesprek. Bekijk de eerste uitzending hieronder.
Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start. De tweede aflevering stream je hier.
