Gaan Ozempic en Wegovy af­slank­di­ë­ten vervangen?

Medicijnen zoals Ozempic en Wegovy, gebaseerd op het werkzame hormoon GLP-1, helpen gebruikers om sneller gewicht te verliezen door de eetlust te verminderen. In Nederland is de populariteit van Ozempic de afgelopen jaren explosief gestegen. Het aantal gebruikers is gegroeid van 12.000 in 2019 naar 71.000 in 2023, volgens cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.

Bedrijven in de dieetindustrie, zoals Herbalife en Weight Watchers, voelen de impact van deze trend. Weight Watchers sloot in Nederland al haar fysieke dieetclubs en biedt nu alleen nog een app aan. Het moederbedrijf, WW International, zag zijn beurswaarde in één jaar met 90% dalen. Ondertussen hebben Novo Nordisk en Eli Lilly, producenten van Ozempic en Wegovy, samen een alsmaar groeiende beurswaarde van meer dan 1000 miljard dollar.

De gevolgen reiken verder dan alleen de dieetindustrie. Supermarkten zien een daling in uitgaven van gemiddeld 11% bij Ozempic-gebruikers, die minder trek hebben in vettig en zoet eten. Ook de fastfoodsector wordt geraakt: Zakenbank Barclays waarschuwt beleggers voor mogelijke financiële tegenvallers bij bedrijven zoals PepsiCo en McDonald’s.

Is de dieetindustrie over een paar jaar weggevaagd?

Hoogleraar Strategie en Innovatie Henk Volberda ziet de afslankindustrie voorlopig niet verdwijnen. "De totale dieet- en afslankindustrie is zo’n 200 miljard euro waard, dus dat is niet in één keer weg, maar spelers in de markt zullen het zeker moeilijker krijgen," vertelt hij in Geld of je Leven (EO). Hoewel de markt voor obesitasmedicijnen groeit, blijft deze voorlopig kleiner: analisten schatten de waarde ervan in 2030 op zo’n 139 miljard euro.

De dieetindustrie kan mogelijk echter opnieuw terrein winnen door strategieën aan te passen. Simon Nienhuijs, chirurg bij het Obesitas Centrum van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, vertelt: "Het medicijn op zichzelf geen wonderpil. Wij zien in onze praktijk dat het medicijn alleen werkt in combinatie met een programma zoals de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI)."

Volberda voegt daaraan toe dat het middel niet bij iedereen een (blijvend) effect heeft. "Herman den Blijker en Gert Verhulst zagen bijvoorbeeld fantastische resultaten, maar bij Frans Timmermans werkte het niet. Je ziet bovendien dat mensen bij wie het wél werkt snel weer aankomen als ze met het medicijn stoppen." Die tekortkomingen van obesitasmedicijnen bieden mogelijkheden voor spelers in de dieetindustrie, stelt Volberda. "Zij kunnen zeggen: 'Afslankmedicijnen werken zeker, maar je moet het wel in combinatie doen met beweging en voeding.' Dan kunnen ze weer van toegevoegde waarde zijn."

Ozempic als afslankmiddel: is dat überhaupt wel een goede ontwikkeling?

Is het een goede ontwikkeling dat steeds meer Nederlanders hun Sonja Bakker-boeken en maaltijdvervangers inruilen voor afslankmedicatie? Of moeten we ons zorgen maken?

Nienhuijs is positief over het middel. "Het is belangrijk om te erkennen hoe groot de impact van obesitas is. Meer dan de helft van de Nederlanders heeft overgewicht, en 2,5 miljoen Nederlanders lijden aan obesitas. Deze ziekte kost de samenleving jaarlijks 11.000 euro per patiënt en heeft een grote impact op de kwaliteit van leven." Daarom is het volgens hem goed dat er meer middelen beschikbaar komen om obesitas te bestrijden. Daarnaast merkt hij op dat obesitasmedicatie mogelijk invloed kan hebben op het gedrag van patiënten: "We zien vaak dat mensen na flink gewichtsverlies meer interesse krijgen in bewegen en sporten."

Volberda is het met Nienhuijs eens: Ozempic kán van toegevoegde waarde zijn in de strijd tegen obesitas. Het is volgens Volberda alleen de vraag of Ozempic de samenleving ook écht zorgkosten zal besparen, zoals Nienhuijs suggereert: "We moeten de kosten van Ozempic ook niet onderschatten. Ozempic-gebruik kost per patiënt zo’n 1000 euro per maand, en mensen die het van de huisarts krijgen hoeven dat zelf niet te betalen. Voor ons zorgstelsel zijn dat wel hoge kosten."

Luister Geld of je Leven terug als podcast

In Geld of je Leven (EO) gaat Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met Simon Nienhuijs, chirurg bij het Obesitas Centrum van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, en Henk Volberda, hoogleraar Strategie en Innovatie aan de UvA. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.