Heeft Jesse Klaver met 'pa­ling­po­pu­lis­me' Mona Keijzer groter gemaakt dan ze was?

Dit is de situatie

Zo ontstond het woord 'palingpopulisme'

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober, zijn politici volop te gast in talkshows. Zo ook bij Pauw & De Wit (BNNVARA). Tijdens een felle discussie over de woningnood gebruikte Jesse Klaver daar het woord palingpopulisme om Mona Keijzer van BBB te typeren. Een duidelijke sneer en bovendien een woordspeling met een dubbele lading: Keijzer komt namelijk uit vissersdorp Volendam. Bekijk het fragment in onderstaande video vanaf minuut 17.25.

Klaver probeerde dus het verwijt te maken dat BBB inspeelt op onderbuikgevoelens, maar weinig oog heeft voor feiten en nuance. Alleen het effect was precies het omgekeerde. Al snel ging de term viraal. Op sociale media werd er lacherig over gedaan, maar ook geïrriteerd gereageerd. En de BBB? Die greep zijn kans.

Binnen een dag verschenen er posters met trotse teksten als 'Ben jij ook een palingpopulist?'. Wat bedoeld was als een aanval van Klaver, werd een cadeau voor de tegenpartij. Op haar sociale media reageerde Keijzer: "Het verdrietige van dit hele gebeuren is dat Jesse Klaver hier vooral laat zien hoe hij en de zijnen denken over mensen die niet hoogopgeleid, links en progressief zijn."

Dit is de discussie

Slimme aanval of strategische misser?

De opmerking van Klaver zorgde voor een stroom aan reacties. Niet alleen van BBB, maar ook van andere politici en campagnestrategen. Want was het slim om Mona Keijzer zo weg te zetten? Of heeft GroenLinks-PvdA zichzelf juist in de voet geschoten door haar en haar partij zoveel aandacht te geven?

In De Spindoctors (EO) bespreken Raymond Mens en Julia Wouters hoe één woord kan uitgroeien tot een complete campagne. Voormalig VVD-campagnestrateeg Raymond Mens ziet het vooral als een strategische misser van Jesse Klaver:

000

scherm sluiten

000

Raymond Mens

Voormalig VVD-campagnestrateeg

"Je kunt hem bedenken, dat kunnen wij ook met z’n tweeën in een kamertje. Maar dan kun je er ook voor kiezen om hem níet te brengen. Klaver wilde Keijzer als populist wegzetten, maar het ging vervolgens helemaal niet meer over de inhoud. De BBB-campagne is nu de palingpopulisten-campagne geworden, ze hebben er zelfs posters van. Dan denk ik: wat zijn ze bij GroenLinks-PvdA aan het doen?"

000

Mens wijst erop dat GroenLinks-PvdA op deze manier juist een tegenstander versterkt.

000

scherm sluiten

000

"Frans Timmermans profileert zich als de kalme, verstandige man. Klaver is de ‘attack dog’. Maar dan moet je het wel goed doen. Als je dat verkeerd timet, geef je de ander alle aandacht. BBB staat op drie zetels en krijgt ineens een hele campagneboost."

000

Oud-PvdA-adviseur Julia Wouters neemt het voor Klaver op door te zeggen dat het in talkshows heel lastig is om een aanval goed te timen.

000

scherm sluiten

000

Julia Wouters

Oud-PvdA-adviseur

"In talkshows is het tempo hoog, mensen praten door elkaar. Dan is het moeilijk om een aanval goed te doseren. BBB heeft dit heel slim gespeeld, die zijn er feest mee gaan vieren. De strategie van GroenLinks-PvdA is helder: Timmermans blijft rustig en heeft mensen om hem heen die de aanval doen, zoals Klaver. Die is jeugdig, dus die kan wel af en toe een beetje overshooten."

000

Frans Timmermans, leider van GroenLinks-PvdA, reageerde later in het DIDD Verkiezingscafé:

000

scherm sluiten

000

Frans Timmermans

Leider GroenLinks-PvdA

"We hebben allemaal onze eigen manier van dingen uitdrukken. Jesse is altijd heel helder in wat hij vindt, dat waardeer ik enorm in hem. Ik had waarschijnlijk wel iets anders verzonnen, maar dat is heel persoonlijk. We zijn ook van een andere generatie, misschien dat dat een rol speelt. En we hebben een andere achtergrond. Ik vind dat het mooie van GroenLinks-PvdA: hele verschillende mensen, die allemaal dezelfde idealen koesteren."

000

Meer weten?

Luister onze podcast

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister hier naar De Spindoctors (EO) waarin presentator Guido van Dijk in gesprek gaat met Raymond Mens (voormalig VVD-campagnestrateeg) en Julia Wouters (oud-PvdA-adviseur). Tussen minuut 7.16 en minuut 13.44 gaat het gesprek over palingpopulisme. Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Of bekijk de aflevering op YouTube:

En wil je de hele reactie van Frans Timmermans horen? Luister dan naar DIDD Verkiezingscafé (EO), waarin presentator Margje Fikse de term palingpopulisme met hem bespreekt. Tussen minuut 2.17 en minuut 3.17 hebben ze het erover. Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Politie corrigeert Geert Wilders na verhaal over mishandeling: 'Het waren niet twintig Marokkanen'

  Politie corrigeert Geert Wilders na verhaal over mishandeling: 'Het waren niet twintig Marokkanen'

• Timmermans wil eigen risico halveren: 'Arme mensen gaan te laat naar de dokter'

  Timmermans wil eigen risico halveren: 'Arme mensen gaan te laat naar de dokter'