Geweld tegen vrouwen in relaties groot probleem: 'Vriend sloeg, wurgde en verkrachtte haar'
gisteren · 17:48| Leestijd: 6 min
Update: gisteren · 20:24
In dit artikel aan het woord
"Mijn zoontje keek mij heel verdrietig aan en zei: 'Mama, ik wens dat papa nooit meer naar huis komt.'"
"Op het moment dat ik geweld gebruikte voelde ik gewoon boosheid. De liefde kwam later weer."
"Toen ze ontdekte dat ze zwanger was van mij, gaf dat haar de moed om te vertrekken."
"Ik denk dat het door mijn opvoeding komt. Ik werd thuis dagelijks in elkaar geslagen."
"Mijn dochter heeft tot het laatst toe gedacht dat het goed zou komen, door al haar inzet en therapie."
In het kort
Veel vrouwen hebben te maken met psychisch of fysiek geweld van hun partner. En in sommige gevallen leidt dit geweld uiteindelijk zelfs tot moord. In Dit is de Kwestie (EO) zoekt presentator Joram Kaat antwoord op zijn vragen. Waarom blijven veel vrouwen toch bij hun gewelddadige partner? En hoe kun je van iemand houden en die persoon tegelijkertijd mishandelen?
Samenvatting van DIT artikel
Uit Europees onderzoek blijkt dat 1 op de 5 Nederlandse vrouwen fysiek of seksueel huiselijk geweld ervaart, en 1 op de 3 psychisch geweld. Femicide, waarbij een vrouw door een (ex-)partner wordt vermoord, komt vaak voort uit huiselijk geweld en treft alle lagen van de samenleving.
Joram Kaat vertelt dat zijn moeder mishandeld werd door zijn vader. Zwangerschap gaf haar de moed om te vertrekken. Froukje Huisman bleef 23 jaar bij haar gewelddadige man, hoopte op verandering, maar vluchtte uiteindelijk. Clarinda, mishandeld door haar ex, bleef omwille van haar kind en betaalde met haar leven toen ze de relatie beëindigde. Dader René Haring verklaart zijn geweld uit boosheid en controlebehoefte. Sander en Dave, ook daders, verwijzen naar opbouwende spanningen en eigen trauma’s.
Wat denk jij?
Ken jij een slachtoffer van partnergeweld?
Aantal reacties: 0
Veel vrouwen lijden onder partnergeweld
Een relatie draait om liefde, toch? Hoewel dit het startpunt is van veel relaties, kan het helaas ook flink misgaan tussen partners. Uit Europees onderzoek blijkt dat in de afgelopen jaren 1 op de 5 Nederlandse vrouwen te maken kreeg met fysiek of seksueel huiselijk geweld. Een andere uitkomst van het onderzoek: 1 op de 3 vrouwen ervoer psychisch geweld door een (ex-)partner.
Wat is partnergeweld?
Partnergeweld is iedere vorm van geweld tussen partners of ex-partners. Ook het dreigen met geweld is partnergeweld. Hierbij gaat het om alle vormen van geweld: fysiek, emotioneel, seksueel, financieel of online. Ook stalking valt onder geweld.
Dat geweld tegen vrouwen alleen voorkomt in bepaalde culturen of lagen van de samenleving is een misvatting, zegt het Fonds Slachtofferhulp. "Het komt in alle landen, culturen en lagen van de samenleving voor."
Femicide
Nog een opvallend cijfer: als een vrouw wordt vermoord is in 60% van de gevallen de moordenaar een (ex-)partner. Het vermoorden van een vrouw omdat ze vrouw is, noemen we femicide. En in veel gevallen van femicide is de dader de vriend of man van het slachtoffer en ging er een geschiedenis van huiselijk geweld aan vooraf.
Dit zijn de alleen de cijfers, maar er zijn genoeg verhalen die deze statistieken onderbouwen. Hier volgt een kleine opsomming van nieuwsberichten in 2024. Een 33-jarige vrouw wordt in februari in Delft doodgestoken door haar ex. In september wordt in Rijswijk een 38-jarige vrouw doodgeschoten door haar 57-jarige buurman. De burgemeester van Rijswijk zegt hierover: "Opnieuw lijkt er femicide te hebben plaatsgevonden." In december veroordeelt de rechtbank Limburg een 45-jarige man tot 14 jaar cel voor het doden van zijn vrouw. Ook de aanslag in december op de bruidswinkel in Den Haag waarbij meerdere doden vielen, lijkt een geval van femicide. Een van de verdachten is de ex-partner van de eigenaresse van de zaak.
Dit is het gesprekWaarom blijf je bij je gewelddadige partner?
Geweld tegen vrouwen in relaties komt dus vaak voor in Nederland. Daar weet presentator Joram Kaat alles van. Zijn moeder werd mishandeld door zijn vader. Hij was niet zelf het slachtoffer van het geweld, want voor zijn geboorte besloot zijn moeder dat het genoeg was geweest:
"Toen ze ontdekte dat ze zwanger was van mij, gaf dat haar de moed om te vertrekken. Mijn broer en zus waren al onderdeel van de ellende. Maar ze dacht: voor dit kind wil ik het anders, ik moet bij hem weg."
Zijn moeder heeft pas kort geleden verteld wat zij heeft meegemaakt. En dat viel op geen enkele manier mee, zegt Kaat.
"Ze werd geslagen en mocht geen contact meer hebben met familie en vrienden, ze was helemaal op zichzelf. Mijn moeder heeft geprobeerd een einde aan haar leven te maken. Ze zag gewoon geen uitweg. Dat is natuurlijk compleet gestoord."
Iets wat Kaat nooit heeft begrepen is waarom zijn moeder bij zijn vader bleef, terwijl zij door hem mishandeld werd. Iemand die hem daar meer over kan vertellen is ervaringsdeskundige Froukje Huisman. Ze was 23 jaar getrouwd met een gewelddadige man. En ze bleef zelfs toen hij in de gevangenis vastzat voor het huiselijk geweld. Waarom?
"Er kwamen vanuit detentie brieven, tekeningen en smeekbedes, honderden excuses en beloftes van verbetering. Ik was daar heel gevoelig voor op dat moment. Je hoopt toch dat het beter wordt, dat hij weer verandert in het ideaalbeeld waarmee je het huwelijk gestart bent."
Na het uitzitten van zijn straf, kwam haar man terug naar huis. En het geweld begon opnieuw, steeds vaker en heftiger. Huismans zoontje gaf haar de moed om te vluchten.
"Ik vroeg mijn zoontje wat hij voor kerst zou willen hebben. Ik dacht: hij vraagt vast een step of een game. Hij keek mij heel verdrietig aan en hij zei: 'Mama, ik wens dat papa nooit meer naar huis komt.' Dat kwam zo bij mij binnen en dat raakte me echt in mijn moederhart. Ik zei tegen hem: 'Jongen, ik zorg dat jij hieruit komt, ik haal je hieruit.'"
De dochter van Lia en Hans van den Bersselaar, Clarinda, werd voor hun huis doodgestoken door haar ex. Hun kleindochter stond erbij. Lia hoorde het gegil en rende naar buiten, gevolgd door Hans. Praten met Clarinda was toen niet meer mogelijk, ze was al bewusteloos.
In het begin van de relatie van Clarinda hadden Hans en Lia, geen idee van het geweld. Dat veranderde na de geboorte van hun kleindochter. Lia ging bij haar op bezoek en zag dat ze heel erg mager was geworden, ze wilde weten wat er aan de hand was.
"Ze zei: 'Ik moet hier weg, ik moet hier weg.' Toen liet ze haar blauwe benen zien en vertelde ze wat hij allemaal gedaan had: hij had haar geslagen, gewurgd en verkracht. Het was begonnen met niet mogen reizen, geen lipstick mogen dragen en geen vriendinnen meer mogen zien. En ook tijdens de zwangerschap was ze gevlucht, maar daar wisten wij allemaal niks van."
Ook Clarinda besloot ondanks het geweld toch lang bij de vader van haar kind te blijven. Waarom bleef ze?
"Ze heeft tot het laatst toe gedacht dat het goed zou komen, door al haar inzet en therapie. Ze wilde bij hem blijven voor haar kind en nergens anders voor. Ze vond het belangrijk dat zij een vader had."
Toen Clarinda eindelijk de kracht had gevonden om een punt te zetten achter haar relatie en de jarenlange terreur achter zich liet, betaalde ze daarvoor met haar leven. De moordenaar van Clarinda kreeg veertien jaar cel en tbs.
Waarom mishandel je de persoon van wie je houdt?
Hoe kan je van iemand houden en die persoon tegelijkertijd mishandelen? Dat is een andere vraag waar Kaat antwoord op wil krijgen. René Haring was in meerdere relaties gewelddadig en probeert te omschrijven wat er in zijn hoofd gebeurde.
"Als ik ruzie had met mijn partner, dan moest zij luisteren. Punt. En als ze dat niet snel genoeg deed, dan was het inderdaad eventjes aanpakken. Eén arm, twee armen, even door elkaar schudden, desnoods bij haar kaken pakken. En dan zei ik: kijk mij aan, nu luisteren. En dat gebeurde door de jaren heen steeds vaker en uiteindelijk dagelijks. Op het moment zelf voelde ik gewoon boosheid. De liefde kwam later weer. Als je weer excuses aanbiedt en met van alles en nog wat thuiskomt om het goed te maken."
Haring heeft een praatgroep opgericht voor mannen die net als hij hun partners hebben mishandeld. Ze ontmoeten elkaar in een buurthuis in Den Haag. Ze hebben jaren therapie gehad om er vrij over te durven spreken en hun schaamte aan de kant te schuiven. Een van de bezoekers is Sander, hij vertelt hoe hij bij de groep is gekomen.
"Ik had mijn ex bont en blauw geslagen. Ik ben toen opgepakt, kreeg een huis- en contactverbod. Vanaf die tijd ben ik aan mezelf gaan werken en stappen gaan ondernemen. Daarna zijn we nog anderhalf tot twee jaar bij elkaar geweest. Achteraf gezien was dat niet de beste keuze."
Hij had zijn ex nooit iets mogen aandoen, zegt Sander. Hij vertelt hoe hij toch op dat punt terechtkwam.
"Ik heb veel van haar moeten slikken, ze heeft bij mij ook dingen gedaan die niet door de beugel kunnen. Dat zorgde voor een bepaalde opbouw. Bij ging dat van schreeuwen, naar duwen, naar trekken en uiteindelijk naar fysiek geweld."
Dave, een andere deelnemer van de praatgroep, vertelt waar het geweld tegen zijn partner bij hem vandaan kwam.
"Ik denk dat het door mijn opvoeding komt. Ik werd thuis dagelijks in elkaar geslagen. Dus ik kwam nooit in een veilig huis. Dat is zo gegaan vanaf dat ik kind was tot mijn achttiende."
Als Kaat de vraag stelt of ze aan het begin van een nieuwe relatie hun partners vertellen over hun gewelddadige verleden en daarbij de woorden 'kijk uit' gebruikt, reageert Haring gepikeerd.
"Dat vind ik een verkeerde vraag. Ik ben nog steeds van mening dat alle opvoedingen die we gehad hebben in deel verantwoordelijk zijn voor hoe we uiteindelijk geworden zijn. Je mag ook een eerlijke tweede kans krijgen. En die hoor ik bij jou dus niet in je vraag."
Daar is Sylvester, een andere bezoeker, het mee eens.
"Als je stigma's wilt doorbreken, dan gooi je met deze opmerking het taboe er weer op. Wij willen het juist onder de aandacht brengen dat je erover kunt spreken. Het is helemaal niet: kijk uit. We zijn niet alleen maar dat delict, hè?"
Heb je vermoedens van huiselijk geweld of zelf hulp nodig? Bel gratis met Veilig Thuis (0800 2000) of neem contact op met de opvang in jouw regio. Bel bij nood altijd 112.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Kijk Dit is de Kwestie
In Dit is de Kwestie (EO) gaat Joram Kaat verder over dit onderwerp in gesprek met verschillende gasten. Je ziet Dit is de Kwestie (EO) op 21 januari om 21.00 uur op NPO 2 en hier op NPO Start.
Dit maakten we ook- Kan een gezinsadvocaat vechtscheidingen voorkomen? 'Gelijk krijgen speelt geen rol'
Kan een gezinsadvocaat vechtscheidingen voorkomen? 'Gelijk krijgen speelt geen rol'
- Emma werd mishandeld door haar twee zoons: 'Je bent walgelijk en niks waard'
Emma werd mishandeld door haar twee zoons: 'Je bent walgelijk en niks waard'
