Hoe een fietslampje voor Paul Schenderling staat voor alles wat er misgaat in onze economie

Toen Schenderling de verpakking van de derde fietslamp open maakte, schrok hij zich wild. "De geur die uit het doosje kwam was zo chemisch, dat ik dacht: als PFAS een geur heeft, is dit het. Ik dacht al: hier klopt iets niet. Toen ging ik op het doosje kijken en toen had het geen CE-keurmerk. Dat staat op alle producten die in Europa verkocht worden, dat is verplicht, dus hiermee wordt eigenlijk Europese wetgeving omzeild", vertelt hij.

De lamp zei voor Schenderling heel veel over wat er misgaat in de economie, vertelt hij in de podcast. De lamp is waarschijnlijk op onveilige manier geproduceerd in China en de stoffen die gebruikt zijn, zijn waarschijnlijk ook nog eens slecht voor het milieu. En hij was goedkoop, omdat de werknemers die eraan werkten ernstig worden uitgebuit. Europese makers van fietslampjes kunnen hier niet aan tippen, waardoor zij worden weggeconcurreerd.

Overigens kocht de econoom het product niet via een Chinese webshop, maar gewoon via een bekende, Nederlandse webshop.

Paul Schenderling

Econoom

"De geur die uit het doosje kwam was zo chemisch, dat ik dacht: als PFAS een geur heeft, is dit het. Ik dacht al: hier klopt iets niet."

Zijn oplossing: een zogenoemde 'grensheffing'. "Je gaat per product precies uitrekenen welke sociale kosten er vermeden zijn, en welke ecologische kosten; oftewel: de kosten die nodig zijn om goed voor je medewerkers te zorgen en de kosten om goed voor aarde te zorgen. Die kosten brengen we aan de grens alsnog in rekening, zodat Europese bedrijven die zich wel aan de regels houden, kunnen concurreren met bedrijven die hun productie naar andere landen verplaatsten.

De heffing zou wat hem betreft niet alleen voor China gelden, maar voor alle landen buiten Europa waar minder strenge sociale wetten en milieuregels zijn.

Maar wordt dan niet alles duurder? Dat lijkt maar zo, zegt Schenderling. Veel goedkope producten uit lagelonenlanden zijn goedkoop omdat de kwaliteit zo slecht is, waardoor het snel kapot gaat en vervangen moet worden. "We worden echt een rad voor ogen gedraaid. Als je een product heel vaak moet vervangen, ben je niet goedkoper uit", vindt hij.

Veel mensen zullen bij de grensheffing denken aan Donald Trump, die onlangs importheffingen instelde tegen een groot aantal landen. Dat is echter wel wat anders, vindt Schenderling. Dat gaat namelijk over landen en dit over producten. Een deel van het doel is wel hetzelfde: je eigen industrie beschermen.

Schenderling heeft echter nog wel meer doelen: hij vindt zelfs dat onze democratie wordt ondergraven. "De wetgeving die we democratisch hebben aangenomen over onze arbeidsstandaarden, milieustandaarden en veiligheidsstandaarden blijken eigenlijk een wassen neus. Met één druk op de knop kun je een zee aan producten bestellen die niet aan deze wetgeving voldoen." Die wetten worden nauwelijks gehandhaafd: "Pakketjes onder de 150 euro die bij een buitenlandse webshop zijn gekocht, worden niet eens gecontroleerd! Daar gaat echt wat mis…"

Paul Schenderling

Econoom

"We worden echt een rad voor ogen gedraaid. Als je een product heel vaak moet vervangen, ben je niet goedkoper uit"

Luister naar De Ongelooflijke Podcast en Geld of je Leven

In De Ongeloofelijke (EO) gaat David Boogerd verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. Ook in Geld of je Leven (EO) was Paul Schenderling te gast.

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Europa onder druk: terugslaan op Trumps importheffingen of niet? 'Die taal begrijpt Trump in ieder geval'

  Europa onder druk: terugslaan op Trumps importheffingen of niet? 'Die taal begrijpt Trump in ieder geval'

• Hoe hebzuchtig ben jij?

  Hoe hebzuchtig ben jij?