SGP wil draagmoederschap verbieden: 'Reduceert vrouwen tot een productiemiddel'

3 april 2024 · 20:13| Leestijd: 4 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:50

Geschreven doorBabette Englebert

In dit artikel aan het woord

Bert-Jan RuissenEuroparlementariër namens de SGP

"We moeten ons beseffen dat het in sommige situaties gewoon niet verantwoord of mogelijk is om aan kinderen te denken."

Jo-An van der TolFamilierechtadvocaat

"Onderzoeken laten zien dat het eigenlijk heel erg goed met deze draagmoeders en kinderen gaat."

In het kort

De SGP tekent deze week een verklaring tegen draagmoederschap om 'op te komen voor de belangen van moeders en kinderen'. Hebben ze een punt?

Wat denk jij?

Wat vind jij: moet draagmoederschap verboden worden?

Ja, dat lijkt mij beter

Nee, ik heb niks tegen draagmoeders

Nee, maar ik vind wel dat er strenge regels moeten zijn

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

SGP tekent internationale verklaring tegen draagmoeders

De SGP maakt een vuist tegen draagmoederschap. Aankomende vrijdag zullen SGP-parlementariërs Bert-Jan Ruissen en Diederik van Dijk naar Rome gaan om de zogenaamde 'Casablanca-verklaring' te ondertekenen. Deze verklaring, die inmiddels door partijen uit 75 landen is ondertekend, is een wereldwijde oproep om draagmoederschap af te schaffen en te verbieden.

Wat is draagmoederschap?

Een draagmoeder is een vrouw die zwanger is voor een ander: zij draagt een baby in haar baarmoeder voor ouders die dat zelf niet kunnen. Na de geboorte geeft de draagmoeder de baby terug aan de (biologische) ouders.

Draagmoederschap is in Nederland legaal, maar het is verboden om er geld mee te verdienen. Je mag ook geen reclame maken voor draagmoederschap.

De politieke partij vindt dat draagmoederschap vrouwonvriendelijk is. "Je reduceert vrouwen tot een productiemiddel, een baarmoeder", stelt Van Dijk. "Na negen maanden wordt de moeder meteen losgerukt van het kindje. Dat is slecht voor de vrouwen en slecht voor de baby’s die zo in het leven worden gezet.”

Waarom komt de SGP juist nu met dit initiatief?

Volgens SGP'er Diederik van Dijk neemt de SGP dit initiatief omdat er te weinig over draagmoederschap in Nederland wordt gepraat. Het maatschappelijk debat is volgens de politicus op dit moment 'opvallend stil' vanwege ’angst voor de felle lobby uit onder meer de lhbti-hoek’.

Voor de SGP is dit desondanks een opvallende stap. Oud-partijleider Kees van der Staaij kreeg in 2019 nog veel kritiek omdat hij de Nashville-verklaring ondertekende, waarin homoseksuelen en transgenders werden afgewezen. Er werden zelfs meerdere aangiftes tegen Van der Staaij gedaan. Het OM ging toen niet over tot vervolging.

Heeft de SGP gelijk, moeten we draagmoederschap verbieden? Of heeft het ook juist voordelen?

Dit is de discussie

'Je moet het kind centraal stellen'

Europarlementariër Bert-Jan Ruissen is één van de SGP-politici die vrijdag naar Rome gaat. In Dit is de Dag (EO) deelt Ruissen vertelt dat er er een levendige, wereldwijde handel is in 'baby's op bestelling'. Dat is ethisch onverantwoord naar kinderen én vrouwen:

Bert-Jan Ruissen

"Je gaat bij draagmoederschap in onze beleving echt een ethische grens over. Een kind heeft het recht heeft om op te groeien bij de eigen ouders. Die opvatting staat ook vermeld in het Verdrag voor de Rechten van het Kind van de VN."

"Je ziet dat er sprake is van een enorme uitbuiting van kwetsbare vrouwen. Die vrouwen kiezen daar meestal niet zelf voor, vaak zitten ze in een kwetsbare financiële positie. Tuurlijk, die draagmoeders gaan akkoord met een contract, maar dan neemt niet weg dat er vaak sprake is van uitbuiting én dat je een ethische grens overschrijdt."

Familierechtadvocaat Jo-An van der Tol is het daar niet helemaal mee eens. Zij biedt regelmatig juridische begeleiding bij draagmoederschappen.

Jo-An van der TolFamilierechtadvocaat

"Dit vind ik een heel beperkte opvatting. Als ik kijk naar mijn eigen praktijk - ik begeleid Nederlandse draagmoeders - zie ik dat draagmoeders een heel weloverwogen keuze maken. Zij bieden dat aan voor bijvoorbeeld een zus, een broer, een goede vriendin. Het zijn niet zomaar mensen die elkaar eventjes via internet hebben leren kennen, en ze doen het ook niet voor het geld."

Bovendien zijn we in Nederland doorgaans voorzichtig met het benaderen van draagmoeders uit 'risicolanden'.

Jo-An van der Tol

"Er zijn natuurlijk wel landen waarvan wij advocaten liever niet willen dat mensen ernaartoe gaan. Denk aan Cyprus, Oekraïne en Griekenland. Maar ik moet daarbij gelijk opmerken dat maar heel weinig Nederlanders daar uit zichzelf naartoe wíllen gaan. En er zijn ook heel veel landen waar het juist heel goed geregeld is, zoals in Canada en de Verenigde Staten."

Waarom kun je bepaalde landen beter vermijden als je een draagmoeder zoekt?

Jo-An van der Tol licht in Dit is de Dag (EO) toe wat er in landen zoals Cyprus, Oekraïne en Griekenland misgaat. "Het gebeurt bijvoorbeeld dat je niet in direct in contact kan komen met de draagmoeder, dus dat je de vrouw die jouw kind draagt helemaal niet spreekt. Dat is wel een hele vreemde manier van met elkaar omgaan."

Het komt in het buitenland ook voor dat vrouwen onder dwang draagmoeder worden, bijvoorbeeld omdat bemiddelaars of echtgenoten dat willen. Dat valt onder mensenhandel en dat is dus strafbaar.

De overheid monitort zulke vormen van uitbuiting, mede om te voorkomen dat Nederlandse wensouders bij zulke illegale praktijken betrokken raken.

Of Nederland nu betrokken is bij die uitbuiting of niet, het blijft volgens Ruissen een lastige kwestie. Zelfs áls er een hechte band is tussen de draagmoeder en de biologische ouders en er is geen sprake van uitbuiting, is er volgens de politicus namelijk nog altijd een risico dat het kind onder de situatie komt te lijden.

Bert-Jan RuissenEuroparlementariër namens de SGP

"Het grote probleem is dat de kinderwens voortdurend centraal wordt gesteld, terwijl wij vinden dat je het kind centraal moet stellen. Zelfs als je draagmoeder wordt voor je broer of zus, kan dat voor het kind problematische situaties veroorzaken."

Van der Tol ziet dat anders. Zij wijst op onderzoeken naar draagmoeders en kinderen.

"Er is internationaal onderzoek gedaan naar de gesteldheid van draagmoeders en kinderen. Die onderzoeken laten zien dat het eigenlijk heel erg goed met deze draagmoeders en kinderen gaat. En over dat Verdrag van de rechten van het Kind: in artikel 7 staat inderdaad dat een kind het recht heeft om zijn ouders te kennen, maar in Nederland zien wij zowel genetische- áls donorouders als ouders."

Ruissen geeft toe dat er vast ook gelukkige gezinnen zijn wiens kind is grootgebracht door een draagmoeder. Dat neemt echter niet weg dat draagmoederschap verkeerd is.

Bert-Jan RuissenEuroparlementariër namens de SGP

"Er zullen ongetwijfeld situaties zijn waar mensen wél gelukkig zijn, maar dit is een principiële discussie. Met draagmoederschap kunnen bijvoorbeeld ook alleenstaande mannen of vrouwen een kind krijgen. Dan denk ik: willen we nou echt dat álles maakbaar is? Vroeger was het zo dat je als alleenstaande man geen kind kreeg, helder. Dat was gewoon de realiteit. We moeten ons beseffen dat het in sommige situaties gewoon niet verantwoord of mogelijk is om aan kinderen te denken."

Een luisteraar vraagt Ruissen of de SGP dit initiatief ook neemt tegen homoseksuele stellen die kinderen krijgen middels een draagmoeder. Dat is zeker ook een belangrijke factor, vertelt Ruissen:

"Homoseksualiteit speelt ook mee. Ik geloof dat het in het belang is van een kind om op te groeien bij een vader en moeder. Dat is bij homostellen niet het geval."