Statiegeld wordt mogelijk verhoogd naar 1 euro: is dat een goed plan?
20 december 2024 · 13:48| Leestijd:4 min
Update: 20 december 2024 · 17:00
In dit artikel aan het woord
"Je krijgt er meer problemen van, zoals opengebroken vuilnisbakken. En de boodschappen worden duurder."
"Elke procent extra inzameling bespaart miljoenen flesjes en blikjes die niet in de natuur terechtkomen. Dat is het waard."
In het kort
We raken er maar niet over uitgepraat: statiegeld. Op steeds meer plekken verschijnen inzamelpunten en sommige prullenbakken hebben aan de zijkant zelfs een speciaal rekje waar je je blikje in kunt dumpen. Maar hoeveel statiegeld zorgt er nou echt voor dat we onze flessen massaal gaan inleveren?
Samenvatting van DIT artikel
In Nederland wordt nog niet genoeg statiegeld teruggebracht. Slechts 78% van de flesjes en blikjes wordt ingeleverd, terwijl het doel 90% is. Maarten van Heuven wil dat het statiegeld omhoog gaat, zoals in Noorwegen, waar dat goed werkte. Hij stelt ook voor om mensen meer geld terug te geven dan ze betalen. Hester Klein-Lankhorst van Verpact denkt dat dit niet nodig is. Zij vindt dat er meer inleverpunten moeten komen en roept bedrijven op om hierbij te helpen. Beide partijen willen hetzelfde doel bereiken: meer recycling en minder afval in de natuur.
Wat denk jij?
Hoeveel statiegeld zou jij maximaal willen betalen voor je flesje of blikje?
Er wordt te weinig ingeleverd
Het is al bijna twee jaar geleden dat statiegeld op kleine flesjes en blikjes werd ingevoerd, om zwerfafval te verminderen en recycling te bevorderen. Plastic flesjes en blikjes waren verantwoordelijk voor een groot deel van het afval dat in de natuur terechtkwam.
Bij de invoering werd meteen een doel gesteld: negentig procent daarvan moest weer worden ingeleverd om te worden gerecycled. Maar nog steeds blijft het percentage ingeleverde statiegeldproducten hangen op 78 procent.
Op welke producten zit statiegeld?
De Nederlandse overheid heeft in een wet bepaald op welke producten verplicht statiegeld zit. In die wet wordt gezegd dat het verplicht is voor 'water en frisdrank in kunststofflessen en metalen drankverpakkingen (blikjes, red.) van drie liter of minder'. Maar dat zijn niet de enige producten. Ook op veel glazen flessen zit statiegeld, bijvoorbeeld op bierflesjes. Als daar statiegeld op zit, dan staat altijd op de verpakking dat dat zo is en ook hoeveel statiegeld er dan op zit.
Meer statiegeld of meer inzamelpunten?
Hoe krijgen we het percentage flessen en blikjes dat wordt ingeleverd omhoog? Maarten van Heuven is expert als het gaat om circulaire economie. Hij is een uitgesproken voorstander van hogere statiegeldbedragen. Onder andere in Noorwegen was dat volgens hem een groot succes. Daar vertelt hij over in Dit is de Dag (EO):
Maarten van Heuven
Expert circulaire economie"Daar hebben ze het tarief in 2017 verdubbeld. Het statiegeld ging toen omgerekend naar 20 cent en de inzameling steeg van 87% naar 93%. En elke procent extra inzameling bespaart miljoenen flesjes en blikjes die niet in de natuur terechtkomen. Dat is het waard."
Om consumenten nog meer te stimuleren om hun flessen en blikjes in te leveren, stelt hij voor om ze meer terug te geven dan ze betalen.
"Betaal vijftien cent voor een flesje en krijg twintig cent terug. Dat is een beloning die direct gedrag stimuleert. Er is inmiddels meer dan 374 miljoen euro aan niet-geclaimd statiegeld. Waarom zetten we dat daar niet voor in?"
Wat gebeurt er met niet-ingeleverd statiegeld?
Als je een flesje of blikje niet inlevert, blijft het statiegeld bij de fabrikant of verkoper. Dit geld wordt gebruikt om de kosten van het statiegeldsysteem te dekken, zoals het inzamelen, schoonmaken en recyclen van verpakkingen. Sommige bedrijven gebruiken dit geld ook om milieuprojecten te ondersteunen of om nieuwe recyclingmethoden te ontwikkelen.
Maar het probleem ligt ergens anders, zo vindt Hester Klein Lankhorst. Zij is directeur van Verpact, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor het statiegeld. Zij wijst vooral naar het aantal inleverpunten.
Hester Klein Lankhorst
Directeur van Verpact"We hebben vorig jaar al duizend nieuwe automaten geplaatst, maar dat is niet genoeg. We roepen bedrijven op om mee te werken, want de machines zijn duur en logistiek complex."
Bovendien denkt ze niet dat een verhoging van het statiegeld het gewenste effect zal hebben.
"In Duitsland en Scandinavië halen ze het ook met 15 of 25 cent. Waarom zouden wij dan naar één euro moeten? (...) Je krijgt er meer problemen van, zoals opengebroken vuilnisbakken. En het maakt de boodschappen duurder. Dat willen we niet."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met Hester Klein Lankhorst, directeur van Verpact en Maarten van Heuven, expert circulaire economie. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Steeds minder flesjes en blikjes op straat na invoering statiegeld
Steeds minder flesjes en blikjes op straat na invoering statiegeld
- Statiegeld op alles met een dop of deksel: goed plan?
Statiegeld op alles met een dop of deksel: goed plan?
- 87 miljoen euro aan statiegeld blijft liggen, wat gebeurt er met dat geld?
87 miljoen euro aan statiegeld blijft liggen, wat gebeurt er met dat geld?
