Stel, de oorlog breekt uit. Ben jij dan bereid te vechten voor Nederland?

Dit is de situatie

Wat als er oorlog uitbreekt in Nederland?

Een paar dagen per jaar - bijvoorbeeld op Koningsdag - lijkt het alsof we ons meer Nederlander voelen dan andere dagen. Vlaggetjes op de wangen, oranje hoedje op, meezingen met André Hazes... Maar hoe diep gaat die liefde voor ons land nou echt? 

Nou, als we de cijfers bekijken, niet bijster diep. Uit een nieuwe peiling van EO in samenwerking met Motivaction blijkt dat, als er ooit oorlog uitbreekt:

• 16% van de Nederlanders zou vechten voor Nederland
• 68% niet zou vechten
• 16% niet weet of ze zouden vechten

Het lijkt erop dat dat niet ligt aan de tijdgeest, maar aan onze cultuur. In 2014 werd onderzocht hoe bereidwillig mensen uit 60 verschillende landen waren om voor hun vaderland in een oorlog te vechten. Nederland stond bijna onderaan. Alleen Japan scoorde lager.

Natuurlijk is het een angstaanjagend idee om mee te vechten in een oorlog - zeker voor een volkje dat 's avonds het liefst op de bank wegkruipt met een nieuwe aflevering van B&B Vol Liefde, een roze koek en een warme kop thee. Maar zouden wij ons comfort écht verkiezen boven onze vrijheid, als het erop aankomt? Halen wij onze schouders op als Nederland bezet wordt? 

Dit is de discussie

Zijn Nederlanders verwend of pacifistisch?

Die uitkomsten van het onderzoek zijn voor historicus Wim Berkelaar niet verrassend. Volgens hem zijn wij niet bereid te vechten omdat wij in Nederland maar twee grote oorlogen hebben meegemaakt: de Tachtigjarige Oorlog en de Tweede Wereldoorlog. In Dit is de Kwestie (EO) vertelt hij:

"Van de Tachtigjarige oorlog hebben we geen herinneringen, van de Tweede Wereldoorlog wel wat... Maar daar houdt het op. Er is in het Europa van nu ook nog kans op oorlog, en ik heb het idee dat Nederlanders dat niet voelen of zien.

0

0

0

0

0

0

Volgens theoloog Thomas Quartier zijn wij Nederlanders juist goed bezig. Hij kwam jaren geleden naar Nederland omdat het volgens hem een open en liberaal land is waar pacifisme, de overtuiging dat geweld een ongeschikt middel is om problemen op te lossen, overheerst. Hij ziet het hele concept van 'vechten voor het vaderland' dan ook niet zitten:

"Natuurlijk moet je reageren als je land wordt aangevallen, maar wat is de juiste aanpak? Is tegengeweld een legitieme reactie? Ik denk dat dat principieel niet goed is."

6

2

0

0

2

1

"Ik vraag me af of geweld en tegengeweld iets oplost. Of je daar daadwerkelijk iemand mee helpt."

8

0

0

0

2

0

Mart de Kruif, ex-commandant Landstrijdkrachten, denkt dat Nederland wél bereid is om te vechten - we weten het alleen zelf nog niet. Angst en vreze doen de oude lopen:

''Ik denk dat als die vernislaag van welvaart en vrijheid verdwijnt, Nederlanders heel andere dingen gaan doen dan je verwacht. Dat ze zeggen: Dát laat ik niet gebeuren.''

6

0

0

0

0

0

Dit is hun verhaal

Militair leert basisschoolkinderen over oorlog

Onze opa's en oma's kunnen zich misschien nog herinneren hoe het is om in oorlog te leven. Maar onze kinderen? Die hebben vaak geen idee. 

Totdat veteraan Pascal Bobbe langskomt in de klas. Hij is als militair uitgezonden naar Kosovo en Afghanistan, en nu wil hij namens het Veteraneninstituut met jongeren delen wat het betekent om te vechten voor vrijheid: "We gaan met de klas op uitzending naar een oorlogssituatie'', vertelt hij. ''In die oorlogssituatie krijgen de leerlingen een aantal dilemma's voorgeschoteld, en dan moeten zij beslissen en dus keuzes maken in die oorlogssituatie." 

Pascal vraagt de kinderen ook waarom wij Nederlanders het niet zien zitten om te vechten. De leerlingen reageren: "Aan de ene kant is wel wel logisch denk ik, want je vindt je eigen leven toch wel belangrijk. Ik snap wel dat veel mensen niet zouden willen meevechten, zelf zou ik het ook niet doen. Aan de andere kant denk ik wel dat het belangrijk is om elkaar te helpen".

Een ander kind stelt: "Ik denk dat het voor mensen moeilijk is om te bedenken hoe het zou zijn om nu een wapen op te pakken en om voor je land te moeten vechten als de dreiging er nog niet is. Ik vind dat zelf ook lastig in te schatten. Ik zou niet weten of ik nu mentaal capabel ben oma een wapen op te pakken en mensen neer te schieten.''

Kijk het hele fragment van veteraan Pascal uit Dit is de Kwestie (EO): 

Het grootste offer: je kind verliezen door oorlog

In 2007 werd de grootste nachtmerrie van Wil en Marianne werkelijkheid: zij verloren hun zoon Tom, die vocht voor het Nederlandse leger. Hij overleed tijdens een aanslag in Afghanistan. Wil vertelt: "Het peloton van Tom deed heel veel voetpatrouilles. Zo ook op de dag van de aanslag, toen waren ze ook te voet onderweg. Met een aantal mensen zijn ze naar het marktplein gegaan en op dat moment blaast iemand zich uit het niets op met een bomgordel."

Toch betreuren zij niet dat Tom meevocht in het leger. "Het was goed, Tom was waar hij wilde zijn en wat hij wilde doen. Hij was er alleen op de verkeerde plaats en op het verkeerde moment", stelt Marianne. Vechten in Afghanistan was Toms missie, dat is waar hij jarenlang opleiding voor heeft gehad en voor had geoefend. 

Wil en Marianne denken dan ook dat het werk van hun zoon zeker wel zinvol is geweest: "Je gaat daar niet naartoe om te sterven. Je gaat daarheen om iets te betekenen."

Kijk het hele fragment van Wil en Marianne uit Dit is de Kwestie (EO):