Vredesexpert: 'Koop geen product uit illegale Israëlische ne­der­zet­ting'

Er komt binnenkort een importverbod op producten uit illegale Israëlische nederzettingen. Deze stap komt als reactie op een juridische uitspraak van het Internationaal Gerechtshof: de bezetting van Palestijns gebied is illegaal. Maar wat betekent dat concreet voor jou in de supermarkt?

Thomas van Gool

Vredesorganisatie PAX

“Je weet niet of die dadels uit Israël komen of uit een illegale nederzetting.”

Wat ligt er in jouw keukenkastje?

Veel mensen kopen onbewust producten die afkomstig zijn uit bezette gebieden. Denk aan dadels, avocado’s, mango’s en citrusvruchten. Deze producten komen soms uit Israël, maar het is vaak onduidelijk waar precies vandaan. “Je weet niet of die dadels uit Israël komen of uit een illegale nederzetting”, zegt Thomas van Gool van vredesorganisatie PAX.

Waarom komt dit verbod nu?

Van Gool legt uit dat het internationaal recht landen verplicht om nederzettingen niet te erkennen. Een importverbod op producten of diensten helpt daarbij, verwacht hij.

Het is al verplicht om transparant te zijn over waar een product vandaan komt. Maar: "Israël plakt dat label erop", zegt Van Gool. Het verschil tussen Israëlische producten en producten uit nederzettingen is daardoor vaak niet te zien. "Als Israël daar gewoon op zet 'uit Israël', kan een ondernemer niet anders weten." Zo komen producten uit bezette gebieden tóch in onze winkels terecht.

Niet alleen dadels

Wat veel mensen niet weten: het gaat niet alleen om eten. "Waar niet zo snel aan gedacht wordt, zijn diensten zoals busverbindingen", legt Van Gool uit. Zo is het busbedrijf EBS in Nederland actief, maar het moederbedrijf (Egged) regelt vervoer tussen illegale nederzettingen in Israël.

Ook Booking.com biedt via zijn platform al jarenlang hotelkamers aan in de illegale nederzettingen. “Het is een breder systeem van diensten én goederen dat die bezetting in stand houdt”, zegt Van Gool.

Raakt het verbod ook Palestijnen?

Het kabinet werkt nog aan de precieze uitwerking van het importverbod. Of het alleen om producten gaat, of ook om diensten zoals reizen en boekingssites, is nog onduidelijk.

Een veelgestelde vraag is of zo’n importverbod ook Palestijnse boeren of arbeiders zou kunnen schaden. Van Gool is daar duidelijk over: nee. "Het gaat om een boycot van Israëlische nederzettingen. Niet de Palestijnse producten."

Wat merk je in de supermarkt?

Het blijft lastig om in de winkel te zien waar een product écht vandaan komt. Totdat een waterdicht systeem van herkomstlabels wordt ingevoerd, adviseert Van Gool: “Als je niet kunt uitsluiten dat een product uit een illegale nederzetting komt, koop het dan niet. Dat is de veiligste keuze.”

• Hoe moet Israël omgaan met Hamas? 'Alle hoop vervlogen door aanvallen Qatar'

  Hoe moet Israël omgaan met Hamas? 'Alle hoop vervlogen door aanvallen Qatar'

• Bikker (CU) over Israël: 'We hebben heel duidelijk stelling genomen'

  Bikker (CU) over Israël: 'We hebben heel duidelijk stelling genomen'