Trump vs. Harris: gaat geslacht de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen bepalen?
5 november 2024 · 16:45| Leestijd: 6 min
Update: gisteren · 14:47
In dit artikel aan het woord
"De verwachting is dat meer vrouwen door het abortusrecht gemotiveerd zijn om te gaan stemmen. Al is het maar een procentpunt meer, dan is dat al een gigantisch verschil."
"Er is een hele grote groep jonge mannen die het machogedrag van Trump waardeert, maar die normaal gesproken niet gaat stemmen en dat nu misschien wel doet."
In het kort
Vrouwen neigen naar Kamala Harris, mannen naar Donald Trump. Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen kan geslacht dit keer een grotere invloed hebben op het stemgedrag dan bijvoorbeeld afkomst of opleidingsniveau. De opkomst onder mannen en vrouwen kan mogelijk bepalend zijn voor de verkiezingsuitslag. Gaat Trumps conservatieve aanpak hem extra stemmen opleveren, of wint Harris door haar verdediging van vrouwenrechten?
Samenvatting van DIT artikel
In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen wordt verwacht dat geslacht een grotere rol speelt dan afkomst of opleidingsniveau, vooral bij jongeren. Veel vrouwen neigen naar Kamala Harris, terwijl veel jonge mannen, die normaal niet stemmen, mogelijk voor Donald Trump kiezen.
Geslachtsgerelateerde onderwerpen zoals abortus zijn dit jaar belangrijk, vooral nu het federale abortusrecht is afgeschaft. De uitkomst van de verkiezingen kan afhangen van hoeveel mannen en vrouwen komen opdagen. Terwijl vrouwenrechten een belangrijke drijfveer zijn voor vrouwelijke kiezers, waarderen veel Republikeinse mannen Trump’s traditionele gezinswaarden.
Wat denk jij?
Wie gaat de Amerikaanse verkiezingen winnen?
Aantal reacties: 0
Vrouwen voor Harris, mannen voor Trump
Vandaag (5 november) is het zover: het is de laatste dag dat Amerikanen hun nieuwe president kunnen kiezen, Trump of Harris. Voorheen bepaalden vooral opleiding en etniciteit het stemgedrag van Amerikanen: zwarte en hoogopgeleide kiezers kozen vaak voor de Democraten, witte laagopgeleide Amerikanen gingen voor de Republikeinen.
Maar dat zou dit keer anders kunnen zijn: de Amerikaanse presidentsverkiezingen worden ook al de gender election genoemd. Het is overigens al jaren zo dat er bij verkiezingen überhaupt meer gestemd wordt door vrouwen. Vooral in de voorfase, dus voor de verkiezingsdag. Dat wordt tegen het einde toe wel een beetje gelijkgetrokken, maar het verschil met mannen blijft altijd wel zo'n 5 tot 6 procent. De vraag is dus of dat procentenaantal dit keer hoger is.
Uit een recent onderzoek van The New York Times blijkt bijvoorbeeld ook dat jonge vrouwen in de swingstates steeds liberaler zijn geworden.
Wat is een swing state?
Een swing state is een Amerikaanse staat waar de verkiezingsuitslag niet vooraf duidelijk is omdat de meerderheid van de inwoners soms op de Democratische partij stemmen en andere keren op de Republikeinse partij. In deze staten hebben beide partijen dus een kans om te winnen. Tijdens de verkiezingen krijgen swing states extra veel aandacht van kandidaten, omdat hun stem doorslaggevend kan zijn voor wie uiteindelijk de verkiezing wint. Bekende swing states zijn bijvoorbeeld Florida en Pennsylvania.
Van de vrouwen tussen de 18 en 29 jaar steunt driekwart Kamala Harris, tegen 40% van de mannen in deze leeftijdsgroep. Maar van de jonge mannen zegt de meerderheid juist (53%) dat zij stemmen op Donald Trump.
Is er al iets bekend over de uitslag?
In Amerika mogen inwoners op meerdere dagen stemmen. Daarom hebben nu in totaal al zo'n 80 miljoen kiezers hun stem uitgebracht. Dat is meer dan de helft van het totale aantal kiezers in 2020. Het kan nog wel even duren voordat we de uitslag krijgen, omdat er door veel mensen verwacht wordt dat het net als de vorige verkiezingen een nek-aan-nekrace zal worden. Woensdagochtend 6 november om 07.00 uur Nederlandse tijd sluiten de laatste stembureaus in de VS. Als de uitslag heel dichtbij elkaar ligt in sommige staten, kan het dat ze daar gaan hertellen. Ook kan het telproces lang, soms wel dagen, duren doordat er veel stemmen vervroegd zijn uitgebracht en die pas morgen worden geteld als de stembureaus dicht zijn. Vier jaar geleden werd Joe Biden bijvoorbeeld pas vier dagen na de verkiezingsdag uitgeroepen tot winnaar.
Gaat geslacht de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen bepalen?
Maar gaat geslacht dus écht de overhand krijgen? Amerikadeskundige Raymond Mens zegt er in Dit is de Dag (EO) het volgende over:
"Beiden hebben duidelijk een keuze gemaakt: de campagne van Harris is echt gericht op vrouwen, en die van Trump op (jonge) mannen. Daarom zag je Trump dag in dag uit bij allerlei podcasts zitten, zoals onlangs die van Joe Rogan. Er is een hele grote groep jonge mannen die dat machogedrag van hem waardeert, die ook traditionelere normen en waarden waarderen, maar die normaal gesproken niet gaat stemmen en dat nu misschien wel doet."
"Als ze allebei (vrouwen en mannen, red.) in grotere getale gaan stemmen, dan zijn de peilingen correct en gaan we hele spannende verkiezingen tegemoet. Maar als één van die twee groepen het laat afweten en de ander komt wel, kunnen we eventueel op woensdag spreken van een monsterzege van Harris of Trump, afgaande op de kiesmannen."
Of vrouwen reden hebben om bang te zijn voor nog een presidentstermijn van Trump, hangt ervan af waar je politiek staat, zegt Mens. Daarbij blijven de Verenigde Staten, zoals de naam al zegt, een verzameling van verschillende staten, waardoor sommige wetten per staat verschillen. Het recht op abortus was landelijk geregeld, maar dat is in 2022 afgeschaft toen Roe v. Wade werd teruggedraaid.
Wat is Roe v. Wade?
Roe v. Wade is een belangrijke rechtszaak in de Verenigde Staten. In 1973 besloot het Amerikaanse Hooggerechtshof dat vrouwen het recht hebben om zelf te kiezen voor een abortus. Dit recht werd afgeleid uit het recht op privacy, wat betekent dat de overheid zich hier niet mee mag bemoeien. Door dit besluit werd abortus legaal in alle staten. In 2022 werd Roe v. Wade echter teruggedraaid, waardoor staten zelf weer mogen bepalen of ze abortus toestaan of verbieden.
Daardoor is abortus deze verkiezingen een groot onderwerp geworden.
"Ja, vrouwen hebben reden om bang te zijn, gezien het landelijke recht op abortus dus is afgeschaft. Er zijn ook heel veel tragische verhalen over vrouwen die daardoor in de problemen zijn gekomen. Maar puntje bij paaltje blijf je ook in de VS altijd maar twee presidentskandidaten houden. Er zijn best wat vrouwen die zeggen: ik ben het niet eens met alle woke-ideeën die aan de linkerzijde van de politiek zitten, dus dan stem ik toch maar op Trump. Vaak kies je uit twee kwaden."
Veel mensen stellen dat Amerika eerder nog niet klaar was voor een vrouwelijke president, maar daar gelooft Mens niet in.
"Je kan misschien zeggen dat de kiesmannen een wat conservatieve kandidaat helpen en die zitten dan misschien vrouwen in de weg. Maar de Amerikanen als geheel hebben in 2016 al per meerderheid op een vrouw gestemd, op Hillary Clinton. (...) Uiteindelijk is Trump zo'n controversieel figuur door de dingen die hij gezegd en gedaan heeft, dat Harris deze campagne kan winnen of verliezen. Als zij straks wint, komt dat omdat ze Trump heeft afgeschilderd als een fascist, racist en iemand die in ieder geval nooit meer in het Witte Huis mag komen. Zij zegt dat de Amerikanen dan maar met haar een gok moeten nemen, maar in ieder geval een fatsoenlijke. En als zij verliest is dat omdat ze er waarschijnlijk onvoldoende in geslaagd is Amerikanen te laten zien wat zij dan voor plannen en ideeën heeft."
Wat wordt er precies bedoeld met de kiesmannen?
In de Amerikaanse presidentsverkiezingen speelt het kiesmannensysteem een grote rol. In plaats van dat burgers rechtstreeks op een kandidaat stemmen, stemmen ze in elke staat op een groep "kiesmannen" (Electoral College) die de kandidaat met de meeste stemmen in die staat vertegenwoordigen. Elke staat heeft een aantal kiesmannen, gebaseerd op de bevolking (Californië heeft er bijvoorbeeld 55, Wyoming 3). De kandidaat die in totaal minimaal 270 kiesmannen wint (van de 538), wordt president. Dit systeem zorgt ervoor dat grote, dichtbevolkte staten en swingstates doorslaggevend kunnen zijn.
Amerikadeskundige Kirsten Verdel vermoedt dat geslacht invloed kan hebben op de uitslag, door het grote aantal discussiepunten die specifiek vrouwen aangaan, zoals inderdaad het recht op abortus. Maar Trump wil ook antidiscriminatiewetgeving op de werkvloer terugdraaien, bezuinigen op allerlei sociale programma's die vrouwen weer in een betere positie zouden moeten brengen, en wijst genderinclusief onderwijsbeleid af, zegt Verdel.
"Economie speelt echt een belangrijke rol, dat staat bovenaan bij de Republikeinen en op plek drie bij de Democraten. Immigratie speelt natuurlijk ook een grote rol, vooral voor Republikeinen. Gezondheidszorg staat bij de Democraten hoog op het lijstje en vrouwen onder de dertig hebben abortusrecht op nummer één staan. De verwachting is dat daardoor veel vrouwen extra gemotiveerd zijn om te gaan stemmen. En al is het maar een procentpunt meer, dan is dat al een gigantisch verschil op 160 miljoen mensen. (...) Er zijn ook echt wel mensen die denken: dit is een kans om eindelijk de eerste vrouwelijke president te krijgen. Dat is in 2016 niet gelukt. Met name in de zwarte gemeenschap willen veel mensen op Kamala stemmen omdat ze een zwarte vrouw is. Dat speelt zeker een rol. Maar ja, of die rol groot genoeg is, dat weet je niet."
Veel Republikeinen vinden dat Trump opkomt voor het traditionele gezinsleven en stemmen daarom op de oud-president. Maar het komt regelmatig voor dat hun vrouwen toch echt anders over de toekomst van Amerika nadenken, zegt Verdel.
"Sommige mannen roepen: 'Ik vind dat vrouwen maar 50% stemrecht mogen hebben, want ik ben de kostwinner in huis en zij zorgen alleen maar voor de kinderen.' Of mannen die zeggen dat ze überhaupt geen stemrecht mogen hebben. (...) Er zijn schrijnende verhalen van Democraten die nu van deur tot deur gaan om mensen aan te sporen om te stemmen. Die gebruiken daar allerlei data voor, dus ze weten: hier woont een vrouw die geregistreerd staat als Democraat. Als de man des huizes opendoet vragen ze of ze de vrouw des huizes mogen spreken. Dan is de reactie: 'Hoezo? Er zitten hier alleen maar Republikeinen in dit huis.'"
Veel mannen weten dus niet dat hun vrouw wellicht een andere politieke mening heeft dan zij. Volgens Verdel zijn er tal van voorbeelden waarbij de man ervan uitgaat dat de vrouw hetzelfde stemt, en dat zij wellicht suggereert dat dat zo is, maar in de praktijk is dat dus niet zo.
Wat denk jij?
Zou jij er moeite mee hebben als je partner op een tegenovergestelde partij stemt?
Aantal reacties: 0
Dat Trump zich in zijn campagne vooral richt op jonge mannen, zoals Mens eerder uitlegde, is in theorie een slechte strategie omdat hij dus júíst de vrouwen moet overtuigen, zegt Verdel. Maar ze snapt het wel:
"Ik denk dat Trump misschien eieren voor zijn geld heeft gekozen omdat hij al zo ontzettend veel uitspraken heeft gedaan die denigrerend zijn over vrouwen, dat het gewoon niet meer lukt (om hen te overtuigen, red.). Van 'grab them by the pussy', een beroemde uitspraak, tot 'women, you have to treat them like shit', 'blood coming out of her anywhere', 'you wouldn't have a job if you weren't beautiful', 'bimbo, look at that face': het is een hele waslijst."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Wie kun je als christen beter steunen: Harris of Trump?
Wie kun je als christen beter steunen: Harris of Trump?
De nieuwe president van de Verenigde Staten (VS) wordt komende week gekozen. Wie kunnen christelijke kiezers beter steunen: de Republikeinse kandidaat Donald Trump of de Democratische kandidaat Kamala Harris?
- Taylor Swift steunt Kamala Harris: moeten celebs zich bemoeien met politiek? 'Werkt polariserend'
Taylor Swift steunt Kamala Harris: moeten celebs zich bemoeien met politiek? 'Werkt polariserend'
Taylor Swift heeft gezegd dat zij bij de Amerikaanse verkiezingen op Kamala Harris gaat stemmen. De zangeres heeft met haar ruim 283 miljoen volgers een enorme invloed. Is die ook zo groot als het om politiek gaat? En is het wel verstandig voor een artiest om zich uit te spreken, of zorgt dit juist voor nog meer verdeeldheid?
