Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Vrouw burger vleesvervanger rechtszaak.
© ANP

Pluim­feest­bur­ger, kipstuckjes, roockworst: hoe deze namen jou verleiden om een vlees­ver­van­ger te kopen

10 oktober 2024 · 13:00| Leestijd: 4 min

Update: 10 oktober 2024 · 15:40

In het kort

Geen plofkipburger, maar een bofkipburger. Goed gevonden toch? Niet iedereen is enthousiast over zo'n naam voor vegetarische vleesvervangers. Want: is het niet verwarrend voor consumenten? En welke tactiek zit hierachter?

Wat denk jij?

Eet jij vleesvervangers?

Het is logisch dat producenten van vleesvervangers vleesnamen gebruiken, zegt gedragswetenschapper Reint Jan Renes in Geld of je Leven (EO). Dat blijkt volgens hem uit studies: "Zodra een product een diergerelateerde naam heeft, dan hebben we daar direct associaties bij: dat het sappig of lekker is en dat we weten hoe we het moeten klaarmaken." Als de producten geen vleesnamen meer mogen hebben, dan wordt het een onbekend product: "Consumenten vinden het dan veel lastiger wat ze ermee moeten."

Producenten van vleesvervangers vinden het dus heel belangrijk dat ze 'vleesachtige' namen kunnen gebruiken. Alleen niet iedereen is fan van die namen, de Franse regering verbood het zelfs in 2021. Maar de Europese rechter heeft net geoordeeld dat het verbod niet juridisch houdbaar is. Producenten mogen hun vleesvervangers dus vleesnamen blijven geven.

Waar ging de rechtszaak precies om?

De Franse regering mag vleesnamen voor plantaardige voedingsmiddelen niet verbieden, dat oordeelt het Europees Hof van Justitie. De uitspraak geldt voor alle EU-landen. Termen die aan dierlijke producten worden gekoppeld mogen dus gebruikt worden voor voedingsmiddelen die zijn gemaakt van plantaardige eiwitten. Een verbod mag alleen als in een wet de specifieke wettelijke naam voor vleesproducten is vastgesteld. De zaak wordt nu teruggestuurd naar de Franse Raad van State om te worden meegenomen in de definitieve beslissing. 

Waarom oordeelt Europa over Franse zaak?
De Franse regering voerde in 2021 een decreet in dat 'vleesachtige' benamingen voor plantaardige voedingsmiddelen die in Frankrijk werden gemaakt verbood. De Europese Vegetarische Unie (EVU) spande samen met andere partijen een rechtszaak aan bij de Franse Raad van State. Die verwees delen van de rechtszaak door naar de Europese rechter.

Een andere belangrijke reden voor producenten van vleesvervangers om vast te houden aan de vleesnamen is "natuurlijk de prijs", aldus hoogleraar marketing Peeter Verlegh. "Als jij je gerookte bietjes een 'bietsteak' noemt, dan kun je daar vijf euro voor vragen. Terwijl als je verderop bij het schap met de rode bietjes kijkt, dan liggen ze daar voor veertig cent." Volgens Verlegh kan je dus met een bietsteak veel meer geld verdienen dan met een rode biet. "Ook de vleesvervangerindustrie is een industrie die geld wil verdienen."

Peeter Verlegh
Peeter Verlegh Hoogleraar marketing

"Hoe meer bietstukken er gegeten worden, hoe minder biefstukken."

Feest voor de koeien

De uitspraak van de Europese rechter is niet alleen goed voor de producenten, maar ook voor de koeien, zegt Verlegh. "Hoe meer bietstukken er gegeten worden, hoe minder biefstukken. En hoe minder biefstukken, hoe meer koeien."

Renes voegt daaraan toe dat het ook voor de klimaatdoelen goed nieuws is. "De vleesindustrie kijkt er natuurlijk anders naar, maar het is eigenlijk voor iedereen een feestdag." We halen de klimaatdoelen "bij lange na niet", door de overconsumptie van vlees, zegt Renes. We moeten een shift maken naar meer plantaardig eten en daarom is deze uitspraak "goed voor de samenleving in zijn geheel".

Verwarde consumenten

Op de vleesnamen voor vleesvervangers is ook kritiek. Het zou onder andere verwarrend zijn voor consumenten. Daar is Renes het niet mee eens: "We moeten niet doen alsof je spontaan iets koopt wat geen vlees is. Uit onderzoek blijkt dat twee derde van de consumenten perfect doorheeft dat het plantaardig is. Die verwarring speelt helemaal niet bij consumenten."

Luister Geld of je Leven terug als podcast

In Geld of je Leven (EO) gaat Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met gedragswetenschapper Reint Jan Renes en hoogleraar marketing Peeter Verlegh. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen