Van trouwring tot rekening: waarom vrouwen financieel de klos zijn na een echt­schei­ding

Dat blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Daaruit komt naar voren dat vrouwen gemiddeld ruim 112.000 euro armer worden in het eerste jaar na hun scheiding, vergeleken met vrouwen die getrouwd blijven. Voor mannen is dat verschil zo’n 60.000 euro. Een flinke klap dus.

Volgens Glenda Raap, familierechtadvocaat bij Cleerdin & Hamer en voorzitter van de vereniging van Familierechtadvocaten (vFAS), is dat verschil goed te verklaren.

Traditionele rollenpatroon

"Het traditionele rollenpatroon, dat we toch veelal zien in Nederland tijdens een huwelijk, heeft ook financiële gevolgen na een scheiding", legt ze uit in Geld of je Leven (EO).

In veel gezinnen werken vrouwen parttime, zodat ze meer tijd kunnen besteden aan de zorg voor de kinderen. Dat is vaak een bewuste keuze, maar die keuze werkt ook door in het inkomen en dus in het vermogen.

"Vrouwen hebben gemiddeld een lager inkomen, zetten hun carrière vaker on hold als er kinderen komen, en nemen na de scheiding meestal het grootste deel van de zorg op zich", zegt Raap. "Dat heeft invloed op hun financiële positie. Niet alleen direct, maar ook in de jaren daarna."

'Van geld komt geld'

Een scheiding raakt meer dan alleen het spaargeld. Ook bezittingen, zoals een huis of aandelen, spelen mee.

"Mannen zijn over het algemeen iets meer bezig met beleggen", vertelt Raap. "En de mogelijkheid om een woning te kopen of te behouden na een scheiding is voor vrouwen beperkter, omdat ze vaak minder verdienen. En ja, een woning is één van de belangrijkste vermogensbronnen die je kunt hebben: van geld komt geld."

In gemeenschap van goederen

Veel mensen denken dat trouwen in gemeenschap van goederen betekent dat alles eerlijk verdeeld wordt bij een scheiding. Maar dat is maar een deel van het verhaal. "De buit eerlijk verdelen klinkt mooi", zegt Raap. "Maar dat gaat alleen over het vermogen dat er op dat moment is. Niet over carrièremogelijkheden, pensioenopbouw of de kans om na een scheiding weer een huis te kunnen kopen."

Kun je dan eigenlijk wel scheiden zonder financiële schade? Raap is daar nuchter over: "Niet helemaal. Twee huizen zijn nu eenmaal duurder dan één. Scheiden kost geld." Wat volgens haar zou helpen, is meer betaalbare woningen voor mensen, vaak vrouwen, die na een scheiding met een kleiner inkomen moeten rondkomen.

Er is toch alimentatie?

En dan is er nog de partneralimentatie. Die moet het inkomensverlies na een scheiding compenseren, maar in de praktijk blijkt dat lastig.

"Het uitgangspunt is dat het inkomensverschil wordt gecompenseerd", legt Raap uit. "Maar de ander moet dat wel kunnen betalen. En sinds 2020 is de duur van partneralimentatie flink verkort. De politiek gaat ervan uit dat beide partners economisch zelfstandig zijn. Maar als in de praktijk de verdeling traditioneel blijft, dan blijft dit probleem bestaan."

'Repareer het dak als de zon schijnt'

Raap adviseert stellen eerder met elkaar over geld en zorgverdeling te praten. Dat gesprek hoeft niet zwaar te zijn, maar wél eerlijk. Koppels kunnen dan bespreken hoe ze de zorg voor de kinderen gaan verdelen, wie hoeveel uren gaat werken en wat dat betekent voor hun inkomen en pensioenopbouw.

"Als de zon schijnt, moet je het dak repareren", zegt ze lachend. "Wij adviseren stellen juist om aan het begin, dus voor ze gaan trouwen, hierover met elkaar in gesprek te gaan. Want dan heb je het goed met elkaar voor en je houdt van elkaar. Vanuit die liefde wil je het natuurlijk goed voor elkaar regelen, ook als je uit elkaar zou gaan.

Toch klinkt het misschien niet bepaald als een romantisch gespreksonderwerp, al denkt Raap daar anders over. "Ik vind het eigenlijk best liefdevol en romantisch als je wel ook nadenkt wat er mis kan gaan. Want het is wel de realiteit dat mensen uit elkaar gaan."

Meer weten?

Luister onze podcast

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister hier naar Geld of je leven (EO) waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met Glenda Raap (familierechtadvocaat). Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Hoe een vechtscheiding werd opgelost met Ganzenbord: 'Hij ging door het lint'

  Hoe een vechtscheiding werd opgelost met Ganzenbord: 'Hij ging door het lint'

• Is het verstandig om al vroeg in je relatie een scheidingsplan op te stellen?

  Is het verstandig om al vroeg in je relatie een scheidingsplan op te stellen?