Trump is uiteindelijk een zegen voor Europa, zegt hoogleraar Rob de Wijk

Trump is de versneller van een ontwikkeling die al lang aan de gang is, zegt De Wijk in Dit is de Dag (EO). Hij is hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden: "We zien dat Amerika al langere tijd naar China kijkt en niet naar Europa. Trump heeft ons met de neus op de feiten gedrukt."

Het is belangrijk dat Europa militair en economisch zelfstandig wordt: "Er is geen ontkomen meer aan en daar moeten we consequenties uit trekken”, legt de Wijk uit. Hij presenteerde vorige week zijn nieuwe boek Amerika en wij. “Het feit dat Trump zo wispelturig is, dwingt ons echt tot een hele andere koers. Je hebt geen keus, je moet wel. En we moeten er even aan wennen dat we geen keus hebben."

Waarom is dat een boodschap om blij van te worden? “Het is noodzakelijk dat Europa op eigen benen leert staan”, zegt De Wijk. "We zijn te veel afhankelijk van Amerika geweest en gemakzuchtig geworden. We worden bedreigd in Europa. Dat betekent dat we automatisch meer moeten doen aan onze eigen defensie en economie."

Sterker uit de strijd

Europa kan volgens de hoogleraar sterker uit de strijd komen en een leidende rol in de wereld spelen. Onze superkracht ten opzichte van grote machtsblokken als Amerika, Rusland of China? Onze instituties, zegt De Wijk: "Onze instituties in Europa zijn behoorlijk goed ontwikkeld. Het is ontzettend belangrijk dat deze sterk blijven."

Zo had China al lang nummer één van de wereld moeten zijn, zegt hij. "Ze zijn leidend op technologiegebied, maar de instanties deugen niet. Het is een dictator die bepaalt en dat heeft gevolgen voor de welvaart. We zien het nu ook in Amerika gebeuren: de boel wordt intern gesloopt. Dat heeft grote consequenties voor de positie van Amerika."

Rob de Wijk

Hoogleraar internationale betrekkingen

De grootste bedreiging is helemaal niet Amerika, Rusland of China. Dat zijn wijzelf."

Ook ideologisch staan Trump - en zijn vicepresident Mike Pence nog meer - steeds verder af van Europa. Een nieuwe president maakt dat niet zomaar even goed: "De schade is gigantisch. Er kan best weer een aardige president in de toekomst komen waar je hopelijk goed mee kan samenwerken. Maar de schade is zo groot, dat er in Europa een proces in gang is gezet om de eigen broek op te houden. Want we hebben nu gezien wat er kan gebeuren."

Onze grootste vijand? Wijzelf

Hij denkt dat Europa in 1,5 tot 3 jaar tijd de afhankelijkheid van de Amerikanen kan afbouwen. Amerika die een stapje terug doet in de NAVO, eigen wapenontwikkeling, nucleaire bescherming door de Britten en Fransen: het kan allemaal, zegt De Wijk. Maar daarvoor is het wel belangrijk dat regeringen Europa goed gezind zijn.

Dus is het buitengewoon belangrijk welke boodschap Europese kiezers laten horen in het stemhokje: "Anders stort de boel in. De grootste bedreiging is helemaal niet Amerika, Rusland of China. Dat zijn wijzelf."

Hij roept politici op om hier het duidelijke, eerlijke verhaal over vertellen, zegt hij: "Iedereen begint zich te realiseren dat het serieus is. Maak kiezers duidelijk wat de consequenties zijn van hun stem. We moeten daar echt een debat over hebben. De geopolitiek is zo belangrijk, dat we nu echt eens orde op zaken moeten stellen."

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Eind aan oorlog tussen Oekraïne en Rusland? 'Trump wil Nobelprijs voor vrede'

  Eind aan oorlog tussen Oekraïne en Rusland? 'Trump wil Nobelprijs voor vrede'

• Is Poetin nog te stoppen? 'Amerika heeft de sleutel in handen'

  Is Poetin nog te stoppen? 'Amerika heeft de sleutel in handen'

• Europa onder druk: terugslaan op Trumps importheffingen of niet? 'Die taal begrijpt Trump in ieder geval'

  Europa onder druk: terugslaan op Trumps importheffingen of niet? 'Die taal begrijpt Trump in ieder geval'