Week van de Lentekriebels: ophef om niks of terechte kritiek?

Dit is de situatie

Week van de Lentekriebels van start

De lente hangt in de lucht, in de ochtend hoor je de merels weer fluiten en je ziet de eerste bloesem aan de bomen. Niet gek dus dat maandag de Week van de Lentekriebels start. In deze projectweek gaan kinderen op de basisschool en in het speciaal onderwijs in gesprek over seks en relaties.

De Week van de Lentekriebels is een samenwerking van regionale GGD’s en Stichting Rutgers, het expertisecentrum seksualiteit. Met het lesmateriaal dat ze aanbieden, willen ze basisschoolkinderen helpen om een goede start te maken in hun relationele en seksuele ontwikkeling. Scholen mogen zelf kiezen of ze meedoen aan de Week van de Lentekriebels, hoe ze de week invullen en voor welk lespakket ze kiezen. Naast Rutgers heb je ook nog het lespakket Veiligwijs van de stichting Zorg voor Seksualiteit en de methode Wonderlijk Gemaakt van Driestar Educatief.

Dit jaar staat de week in het teken van online weerbaarheid. In de onderbouw leren de kinderen hoe ze veilig gebruik kunnen maken van sociale media en internet. In de bovenbouwgroepen leren de kinderen hoe ze kunnen voorkomen dat ze onbedoeld naaktbeelden te zien krijgen.

Kritiek op Lentekriebels

Het lespakket Kriebels in je buik van Rutgers maakte vorig jaar veel los op sociale media. Raisa Blommestijn, toen nog presentator bij Ongehoord Nieuws, had het over een ‘gifitige ideologie’. Thierry Baudet van Forum voor Democratie stelde vragen in de Tweede Kamer. En ook ouders lieten van zich horen. Veel onrust kwam door misinformatie. Op sociale media werden namelijk voorbeelden gedeeld die helemaal niet uit het lespakket kwamen. De emoties liepen zo hoog op, dat medewerkers van Rutgers zelfs werden bedreigd.

Los van de misinformatie zijn sommige ouders alsnog niet te spreken over de seksuele voorlichting op de school van hun kinderen. Zo vindt een aantal ouders de lessen te expliciet of wordt gesteld dat seksuele opvoeding een taak van de ouders is en niet van de school.

Dit is de discussie

Is de kritiek terecht?

De Week van de Lentekriebels kan na alle onrust van afgelopen jaar dus nog steeds op kritiek rekenen. Zo staat niet iedereen achter de vorm van de lesmethode. Waar bestaat de methode van Rutgers precies uit? En is de kritiek op deze lessen terecht?

Volgens Arjet Borger, directeur van Zorg voor Seksualiteit, is de methode van Rutgers wel erg expliciet en heeft een grote groep in Nederland behoefte aan een andere methode. Zelf ontwikkelde ze de methode 'Veiligwijs', een alternatieve vorm die uitgaat van vier kernwaardes: zorg, liefde, respect en veiligheid.

"Aan brede relationele en seksuele vorming kun je verschillende invullingen geven. Hoe expliciet ben je met bepaalde dingen? Wat vertel je wel of niet? Seksualiteit is een persoonlijk onderwerp en klassen zijn heel divers. Door onze waardegerichte benadering kunnen we zo’n gevoelig onderwerp toch goed bespreken. (..) Zelfs voor rekenen zijn verschillende methodes, dan is het voor seksualiteit helemaal goed als er verschillende methodieken zijn."

8

1

3

1

8

1

Peter Leusink is seksuoloog en juicht de methode van Rutgers juist toe. Dat er bij deze methode geen waarden aan ten grondslag liggen, is niet waar, zegt hij.  

"Ook bij Rutgers is er nadruk op het relationele aspect. Het woord ‘seksuele voorlichting’ hebben we allang verlaten. Vooral in de lagere groepen ligt de nadruk op ‘mein’ en ‘dein’: dat je respect hebt voor elkaar. Wat is vriendschap? Wat is verliefdheid? Dat is de basis waarop je voortbouwt in de hogere klassen, waarbinnen je op een veilige manier seks kunt hebben met iemand anders. Eerst veiligheid, dan plezier."

5

6

0

4

2

2

Het probleem met de lesmethode van Rutgers is dat het te veel de ‘standaard’ is geworden, vindt Borger. Terwijl het wel een specifieke aanpak is:

"Er wordt nu gedaan alsof er een soort standaard is en de rest niet. We vinden het belangrijk dat er openheid is over het feit dat Rutgers een specifieke werkwijze is. Zo kun je ook de onrust in de samenleving begrijpen. Het gesprek over inhoud wordt nu vaak niet aangegaan, vanuit de gedachte dat Rutgers hét kenniscentrum is."

1

0

1

0

2

1

Is de lesmethode van Rutgers te progressief?

Volgens Borger is er in Nederland veel behoefte aan een methode die minder expliciet is.

"Er is een grote middengroep in Nederland die gewoon behoefte heeft aan een veilig gesprek over seksualiteit. De ene keer doe je dat thuis, de andere keer doe je dat in de klas. Bij de methode van Rutgers zijn er voorbeelden te noemen die ik wel erg uit een progressief-liberale hoek vind komen."

7

0

0

0

3

3

Dat Rutgers te progressief zou zijn, daar is seksuoloog Leusink het niet mee eens.

"Ik denk dat Rutgers in het lesprogramma informatie biedt die elke jongere zou moeten weten. Het gaat over allerlei aspecten: je lichaam, verliefdheid, ontdek je plekje. Als je wat ouder bent, gaat het over masturbatie en leren jonge meiden bijvoorbeeld dat ze een clitoris hebben. Dat wordt open benoemd. En het gaat erover dat sommige kinderen twee papa’s of twee mama’s hebben."

6

1

0

0

6

1

Kinderen hebben later profijt van deze vorm van voorlichting, zegt hij.

"Kinderen die zelfvertrouwen hebben gekregen en in goede, positieve zin zijn geschoold over seksualiteit, hebben later minder kans op ongewenste zwangerschappen of seksueel overdraagbare aandoeningen."

4

0

0

0

0

1

Maar juist die vorm, vindt Borger niet passend voor kinderen in de basisschoolleeftijd.

"Hoe licht je kinderen voor? Organiseer je een anticonceptievoorstelling in groep 7 of ga je met ze in gesprek over hoe ze herkennen dat ze zelf weten dat ze veilig zijn bij de ander, of ze seksueel verder willen. En licht je ze voor over anticonceptie, in plaats van een voorstelling. Het zit hem in de nuance en de hoeveelheid aandacht die je ergens op legt.'

4

0

0

0

4

0

Roep om meer subsidie

Op dit moment is het voor scholen het meest makkelijk om de lesmethode van Rutgers aan te schaffen, omdat deze is gesubsidieerd door de overheid. Het is dus moeilijker om voor alternatieve lesmethodes over seksualiteit te kiezen. Borger ziet graag dat daar verandering in komt.

"De minister zegt dat de overheid zich niet met de inhoud van het lesmateriaal bemoeit en ruimte heeft voor verschillende visies. Maar Rutgers is het enige kenniscentrum in Nederland dat hier geld voor krijgt, dus het is een ontzettend ongelijk veld. De lesmethode van Rutgers is 100 euro, die van ons kost 4000 euro omdat wij het zelf moeten betalen. Geef ons ook subsidie, zodat scholen net zo makkelijk voor onze methode kunnen kiezen."

12

0

0

0

1

0

Ondanks het verschil van mening over de inhoud van de methode-Rutgers, vindt ook Leusink dat er meer ruimte moet komen voor andere lesmethodes over seksualiteit.

"Vanuit mijn onafhankelijk positie als seksuoloog vind ik dat er differentiatie moet zijn in lespakketten. De overheid moet goede lesprogramma’s faciliteren. Door de goedkeuring van het RIVM valt Veiligwijs daar ook onder, dus deze mag wat mij betreft ook financiële ruimte krijgen van de overheid."

8

1

0

0

1

0

Meer horen?

Luister naar Dit is de Dag

Benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister de uitzending hier terug:

Meer lezen?

Dit schreven we eerder

Bekijken

Geen pil of spiraal: jonge vrouwen kiezen vaker natuurlijke anticonceptie