Code geel vanwege hitte, sneeuw of onweer: is dat niet wat overdreven?
22 februari 2024 · 12:00| Leestijd: 4 min
Update: 13 augustus 2024 · 11:51
In dit artikel aan het woord
"Code geel stelt niet zoveel voor, het is niet meer dan de huis, tuin en keukenwaarschuwing."
"De mensheid bestaat 200.000 jaar en we hebben het goed overleefd zonder die codes."
In het kort
Je kent ze vast wel: weerwaarschuwingen die je om de oren vliegen. Code rood vanwege gladheid of oranje omdat het zo mistig is. Ook vanwege extreme hitte wordt door het KNMI regelmatig code geel afgegeven. Allemaal goedbedoeld, maar is dat kleurenpalet nou echt nodig?
Wat denk jij?
Neem jij weerwaarschuwingen serieus?
Aantal reacties: 0
KNMI waarschuwt ons met kleuren
Zoals je waarschijnlijk wel weet, gebruikt het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) verschillende kleuren om aan te geven hoe gevaarlijk het weer is. Ze kunnen waarschuwingen geven voor bijvoorbeeld regen, wind en onweer - of, zoals vandaag, voor extreme temperaturen. In het zuiden van het land wordt verwacht dat de thermostaat 35 graden Celsius zal aantikken.
Wat betekenen de kleurcodes?
- Code groen: geen bijzonderheden.
- Code geel: wees alert, er is mogelijk kans op gevaarlijk weer.
- Code oranje: wees voorbereid, er is grote kans op gevaarlijk of extreem weer.
- Code rood: onderneem actie, extreem weer heeft een grote impact op de samenleving.
Het KNMI volgt internationale regels voor deze kleurcodes. In de rest van Europa kun je deze codes dus ook tegenkomen.
Het KNMI heeft als overheidsinstelling de taak om waarschuwingen voor het weer uit te geven. Dat is goed voor de veiligheid... Maar goed, ieder jaar geven ze zo'n 150 tot 200 keer een weerwaarschuwing. Dat betekent dat er in sommige periodes op meer dan de helft van de dagen gewaarschuwd wordt vanwege het weer. Is het KNMI niet een beetje aan het overdrijven? Of vatten wij Nederlanders die waarschuwingen gewoonweg wat te zwaar op?
Hoe komen de waarschuwingen van het KNMI tot stand? Artikel gaat verder onder de video.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenGelden de kleurcodes van het KNMI voor heel Nederland?
Nee, niet altijd.
Het KNMI deelt weerwaarschuwingen uit per provincie en voor specifieke gebieden zoals het IJsselmeergebied en de Waddeneilanden. Vaak zijn gevaarlijke weersomstandigheden namelijk lokaal, zoals zware regenval, onweersbuien of gladheid.
Wanneer hadden we code rood in Nederland?
Code geel komt het vaakst voor, zo'n 150 tot 200 keer per jaar. Daarnaast is er acht tot tien keer per jaar code oranje en hebben we gemiddeld maar één keer per jaar te maken met code rood. In de laatste vijf jaar gaf het KNMI zes keer code rood af:
Al die codes, zijn ze nou echt nodig?
Weerman en meteoroloog Marco Verhoef zegt in Dit is de Dag (EO) dat het systeem met de kleurcodes er is gekomen omdat daar vanuit de samenleving vraag naar was. Daar kan je het KNMI dus niet de 'schuld' van geven, zegt hij.
Volgens Verhoef zijn er in de maatschappij gewoon te veel mensen die niet meer zelf willen of kunnen beslissen wat ze moeten doen bij extreme weersomstandigheden. Wel vindt hij het een idee om code geel geen 'waarschuwing' meer te noemen.
"Code geel is niet meer dan gewoon de huis, tuin en keukenwaarschuwing. Die stelt relatief niet zo veel voor. Maar het gaat erom hoe zo'n waarschuwing verspreid wordt. Dan zie ik op de website van een regionale omroep staan dat er een weeralarm voor code geel is afgekondigd. Dat klopt niet, code geel is geen weeralarm. Ik heb hier bij de NOS wel eens gezegd dat er niet voor elke code geel een artikel op de website hoeft te komen. Alarm staat alleen voor code rood, de zwaarste trap. En neem van mij aan, bij code rood gebeurt er echt wel wat."
Massapsycholoog Hans van de Sande vindt alle weerwaarschuwingen maar overdreven. Hij zegt dat door dit soort systemen de noodzaak om na te denken over je eigen leven wordt overgenomen. Volgens Van de Sande kunnen mensen op allerlei terreinen zelf geen beslissingen meer nemen: niet alleen als het gaat om het inschatten van het weer, maar ook in bijvoorbeeld de gezondheidszorg en het onderwijs.
"Er is een aantal mensen dat heeft gezegd: wij gaan de beslissingen nemen en als iemand zich daar niet aan houdt, dan is het zijn eigen schuld. Ze stellen zich op als een soort manager. Maar de maatschappij is geen organisatie die gemanaged moet worden. Het is een samenleving waarbij de mensen voor elkaar moeten zorgen. De mensheid bestaat 200.000 jaar en we hebben het goed overleefd zonder enige invloed van codes. Zeker als je het alarmcode noemt dan is het zeer nodeloos indrukwekkend."
Luister onze podcast
Meer weten? In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Jan-Willem Wesselink uitgebreid in gesprek met weerman Marco Verhoef en massapsycholoog Hans van de Sande. Luister het gesprek terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen- Kan je nog buiten werken bij een gevoelstemperatuur van -15 graden?
Kan je nog buiten werken bij een gevoelstemperatuur van -15 graden?
Praat mee
Ben jij wel eens totaal verrast door plotseling extreem weer?
