Wie is de dupe van de wooncrisis? 'Huiseigenaren profiteren van de hypotheekrenteaftrek'
gisteren · 19:01| Leestijd:3 min
Update: vandaag · 10:14
In dit artikel aan het woord
"De huren hebben jarenlang niet opgewogen tegen de bouwkosten, dus daar valt een enorm gat."
"Solidariteit moeten we niet alleen van huurders vragen, maar ook van huiseigenaren."
In het kort
Politici roepen al jaren “bouwen, bouwen, bouwen”, maar de praktijk blijft achter. Terwijl woningzoekenden geen plek kunnen vinden, worstelen huurders met torenhoge woonlasten. In het Radio 1-programma Dit is de Dag onderzoekt presentator Margje Fikse samen met journalist Jesse Frederik en Marcel Trip van de Woonbond wie nu eigenlijk de hoogste prijs betaalt voor de vastgelopen woningmarkt.
Wat denk jij?
Wat moet er volgens jou gebeuren om de wooncrisis écht aan te pakken?
Wie trekt aan het kortste eind?
De woningmarkt staat onder druk: het tekort is opgelopen tot zo’n 400.000 woningen. Vooral kleine, betaalbare woningen voor eenpersoonshuishoudens zijn nauwelijks beschikbaar, terwijl juist die groep sterk groeit. Door hoge huizenprijzen en strenge hypotheekregels kunnen veel starters niet kopen. In de sociale huursector zijn de wachttijden in sommige gemeenten wel 10 jaar. Wat gaat er mis en wat moet er gebeuren op de woningmarkt? Dit is de Dag duikt deze week in het woondossier, op zoek naar oplossingen.
Dit is de discussie'Wel bouwen, maar niet daar'
Journalist Jesse Frederik verdiept zich al jaren in de woningmarkt en schrijft daar regelmatig over voor De Correspondent. De uitspraak “bouwen, bouwen, bouwen” is inmiddels een bekende politieke slogan geworden in Nederland, maar waarom lukt het steeds niet?
Jesse Frederik
Onderzoeksjournalist"Als je alle politieke partijen hoort zeggen: we moeten 100.000 woningen bouwen. Dan zou je denken dat het ook lukt. (...) Den Haag kan wel 'ja' zeggen, maar dan zijn er op lokaal niveau allemaal mensen die er ook iets van vinden en die zeggen: Wel bouwen, maar niet daar. Zo komt er nauwelijks iets van de grond."
Volgens Frederik is het bouwen van woningen op veel plekken rendabel, maar wordt het tegengehouden door lokale bezwaren en complexe regelgeving.
"Heel veel overheden willen gewoon niet dat er gebouwd wordt en verbinden allerlei voorwaarden aan een project waardoor het niet meer rendabel is om te gaan bouwen. Amsterdam wil bijvoorbeeld dat 80% van de nieuwbouw sociale- of middenhuur is, maar dat is op het moment niet winstgevend. Daarom valt de bouw nu stil. Daar gaat iets helemaal mis."
Daarnaast is de bouw van sociale huurwoningen volgens Frederik niet winstgevend en daar kan hogere huren iets aan veranderen.
"De huren hebben jarenlang niet opgewogen tegen de bouwkosten dus daar valt een enorm gat. Nieuwbouwwoningen, die duur zijn om te bouwen, worden nu ook voor relatief weinig geld verhuurd. Als je die voor iets meer zou verhuren zou het al schelen."
"De vraag is ook: moeten we het geld niet herverdelen via de inkomens? Dus lagere huren in plaats van meer huurtoeslag. Als je arme mensen meer inkomen wil geven kan dat ook door toeslag geven in plaats van lagere huren. (...) Als de huur naar beneden gaat hoeft overheid minder uit te geven aan huurtoeslag. Daarom zie je in de politiek de hele tijd moeizame begrotingsonderhandelingen. Er is altijd weer iemand die zegt: we gaan sociale huren omlaag doen, huurder blij, woonbond blij. Maar de woningzoekende heeft een probleem."
Marcel Trip van de Woonbond herkent de problemen maar al te goed.
Marcel Trip
Woonbond"We horen al verkiezingen op rij dat eigenlijk iedereen zegt: die wooncrisis moet opgelost worden. (...) Het is lastig uit te leggen aan huurders en woningzoekenden. Want inderdaad: bouwen, bouwen, bouwen roepen is heel mooi. Maar daarmee krijg je die woningen niet voor elkaar. Dat heeft een langetermijnoplossing nodig."
Trip ziet dat de druk op huurders groot is.
"De 1,4 miljoen huishoudens die huurtoeslag krijgen zijn 40% van hun inkomen kwijt aan wonen. (...) We willen er best over nadenken om meer huur te vragen bij de de zuinigste energielabels, maar het is niet zo dat we heel vele meer huur kunnen vragen zonder dat dat een probleem is voor de huurders."
Ook vraag hij zich af: moeten we dit probleem alleen bij huurders neer moeten leggen?
"Solidariteit moeten we niet alleen van huurders vragen, maar ook van huiseigenaren. Als we kijken naar de woningmarkt in het geheel dan krijgen woningeigenaren jaarlijks voor miljarden euro's aan fiscaal voordeel door de hypotheekrenteaftrek. Daar moet echt wat aan gebeuren."
"En voor de overheid: kijk op de korte termijn wat je kan doen met bijvoorbeeld het splitsen van woningen en leegstand aanpakken om te zorgen dat je zoveel mogelijk mensen wel snel aan een woning helpt. En investeer voor de lange termijn weer in volkshuisvesting zodat zoveel mogelijk mensen wel weer op een betaalbare, fijne manier kunnen wonen."
Praat mee
Hoe voel je je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister naar Dit is de Dag
In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fiske verder over dit onderwerp in gesprek met onderzoeksjournalist Jesse Frederik en Marcel Trip van de Woonbond. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- 'Verhuren moet weer lonen': volgens deze hoogleraar zou dat ons woonprobleem oplossen
'Verhuren moet weer lonen': volgens deze hoogleraar zou dat ons woonprobleem oplossen
