Bouwen in de polder
Hugo de Jonge wil flink gaan bouwen buiten de Randstad: helpt dit jou aan een woning?
23 oktober 2023 · 13:00
Update: 31 oktober 2023 · 08:54
In gesprek met
Zef Hemel
Planoloog
"De problemen met de woningmarkt zitten vooral in de Randstad. Wat de minister nu doet is verkiezingsretoriek. Hij moet allerlei beloftes doen aan de regio's."
Floris Alkemade
Architect
"Heel veel mensen hebben op dit moment een verlangen om juist in die rustige gebieden te wonen als daar de juiste type woningen worden aangeboden."
Taco van Hoek
Directeur Economisch Instituut voor de Bouw
"Je kan 100.000 woningen in Emmen bouwen, maar daarmee los je de woningnood in de Randstad niet op."
Joyce Walstra
Voorzitter MKB Noord
"Wij hebben in het Noorden meer woningen nodig, omdat onze arbeidsmarkt mensen nodig heeft."
In het kort
Ben je op zoek naar een woning? Dan weet je vast hoeveel moeite het kost om iets nieuws te vinden. Maar goed nieuws, demissionair minister De Jonge heeft grootse plannen om de woningnood aan te pakken. Het recept: bouwen, bouwen, bouwen. En dan niet alleen in de Randstad, maar juist ook in de provincies. Zijn deze plannen verstandig? En is dit inderdaad de oplossing voor de woningnood?
Wat denk jij?
Waar is het beter wonen?
Dit is de situatie
Bouwen in de provincie
De woningnood is hoog, we komen 400.000 woningen tekort in Nederland. En dat aantal zal komende jaren alleen maar stijgen. De bevolking groeit namelijk sterk in de komende decennia. Hoe we dit tekort gaan oplossen? Demissionair minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft een plan.
Hoe hard gaat de Nederlandse bevolking groeien?
Tot en met 2030 wil minister De Jonge 981.000 nieuwe woningen laten bouwen. Een groot deel van de huizen wordt in en rond Nederlandse steden gebouwd. Denk aan Den Haag, Groningen, Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen.
Tussen 2030 en 2040 moeten er nog is een miljoen woningen bijkomen. Maar in de Randstad en bij de grote steden is niet genoeg ruimte meer voor zoveel huizen, zegt De Jonge. Daarom kijkt de overheid nu ook naar grote bouwlocaties in de provincie. Het gaat onder andere om de volgende regio's: Apeldoorn, Eindhoven, Twente, Zuid-Limburg, Groningen en Assen.
Het is nog niet duidelijk hoeveel woningen er precies in die regio's moeten komen, meldt RTL Nieuws. Maar het is wel duidelijk dat het om grootschalige bouwprojecten gaat. De overheid zoekt naar plekken waar ruimte is voor minstens 3.000 huizen, waar snel kan worden gebouwd.
Dit is de discussie
Moeten we huizen bouwen in de polder?
Flink veel woningen moeten erbij komen tot 2040 en een deel daarvan moet dus in de provincies komen door middel van grootschalige bouwprojecten. Maar hoe logisch is dat? Taco van Hoek, van het Economisch Instituut voor de Bouw, denkt dat bouwen buiten de Randstad weinig nut heeft.
"Je kan 100.000 woningen in Emmen bouwen, maar daarmee los je de woningnood in de Randstad niet op. Mensen wonen vaak waar ze geboren zijn, waar ze gestudeerd hebben, waar ze hun sociale netwerken hebben ontwikkeld. Het is een oude gedachte dat je woningnood op de ene plek ergens anders in het land kan oplossen. De ervaring laat eigenlijk steeds zien dat dat niet zo is."
"De minister zegt: we kunnen niet langer op een kluitje in de Randstad blijven wonen. Maar de werkelijkheid is dat er in de Randstad nog heel veel mogelijk is als we daar een beetje praktisch mee omgaan. En dat kunnen we uitstekend combineren met een mooie kwaliteit van landschap, natuur en recreatie. Daar zouden we eens wat creatiever naar moeten zoeken."
Als het aan planoloog Zef Hemel ligt moet de overheid niet zo veel woningen bijbouwen in gebieden met bevolkingskrimp. De Randstad moet prioriteit krijgen.
"De problemen met de woningmarkt, die zitten vooral in de Randstad. Daar zijn hele urgente problemen waar deze minister echt heel hard aan zou moeten trekken. Excuseer me, maar wat er in Noord-Nederland aan de hand is, dat is vanuit Randstadperspectief een luxeprobleem. We hebben in het verleden hele grote projecten gedaan bij de grote steden om de grote problemen van de Randstad op te lossen."
"Wat de minister nu doet, ik begrijp het wel, is verkiezingsretoriek. Hij moet allerlei beloftes doen aan de regio's. Ik kijk er vanuit zakelijk planologisch perspectief naar en ik denk ook echt lange termijn. Dit is... Nou een eendagsvlieg zou ik niet zeggen. Maar dit is niet mijn vakgebied, zo moeten we ruimtelijke ordening in dit land niet bedrijven."
Wat architect Floris Alkemade betreft is het juist heel logisch dat de overheid buiten de Randstad kijkt. Hij noemt de Randstad een achterhaald begrip, omdat andere delen van het land zich ook heel sterk economisch ontwikkelen en ook op het gebied van brede welvaart goed scoren. Het gaat dan onder andere over: gezondheid, onderwijs, sociale cohesie en veiligheid.
"Je ziet eigenlijk dat die brede welvaart juist in de periferie van het land heel goed scoort. Je hebt daar een aantal kwaliteiten die je juist in de Randstad niet hebt. We hebben het idee dat de regio, de krimpgebieden, gebieden zijn met een zeker failliet. Maar dat is absoluut niet waar. Het zijn gebieden met hele andere kwaliteiten. Ik denk dat op dit moment heel veel mensen een verlangen hebben om juist in die rustige gebieden te wonen als daar de juiste type woningen worden aangeboden."
Alkemade is niet helemaal tegen het bouwen in de Randstad, maar wijst wel op een probleem waar de minister weinig rekening mee lijkt te houden: het klimaat.
"Als ik kijk naar de klimaatvoorspellingen van de KNMI, de mogelijke zeespiegelstijging waar we rekening mee moeten houden. De deltacommissaris waarschuwt nu al dat van die miljoen woningen die nu op de rol staan, dat 820.000 daarvan in gebieden staan die eigenlijk heel kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Probeer dan in ieder geval extra voorwaarden te scheppen, dat je in de Randstad verplaatsbare woningen maakt."
Als voorzitter van MKB Noord is ook Joyce Walstra best enthousiast over de plannen van Hugo de Jonge. De arbeidsmarkt in het noorden heeft mensen nodig en voor die extra mensen van buiten de regio zijn ook extra woningen nodig. Ze vindt dat het Noorden als regio ook wel wat serieuzer genomen moet worden.
"Ik vind wel dat we hier ook vanuit een kansenperspectief naar mogen kijken, want alleen maar zeggen: dit is een probleem van de Randstad en de regio wordt als overloop gebruikt, zou impliceren dat de regio het niet waard is om neer te zetten als mooi gebied, om te wonen en te werken en te recreëren. Dat is wel zo, het Noorden is mooi om te wonen, te werken."
Wat denk jij?
Wat zijn andere oplossingen voor de woningnood?
Benieuwd naar meer over dit onderwerp? Luister naar het gesprek in Geld of je Leven (EO) tussen Floris Alkemade, architect en oud-Rijksbouwmeester en directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw Taco van Hoek:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenEn Dit is de Dag (EO), waarin Joyce Walstra, voorzitter MKB Noord en planoloog Zef Hemel met elkaar in discussie gaan:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenIn het televisieprogramma Op1 (EO/WNL) vertelt demissionair minister Hugo de Jonge over zijn bouwplannen, kijk het hier of op NPO Start!
