Studenten zijn opgelucht: de langstudeerboete wordt afgeschaft
4 december 2024 · 16:31| Leestijd: 5 min
Update: 5 december 2024 · 09:33
In het kort
Studenten kunnen opgelucht ademhalen: het lijkt erop dat de langstudeerboete van € 3000 afgeschaft wordt. Dat voorstel heeft de coalitie vandaag gedaan. Maar waarom wordt hij eigenlijk weer ingetrokken?
Wat denk jij?
Is het goed dat de langstudeerboete wordt geschrapt?
Aantal reacties: 0
Wat is de langstudeerboete?
In het regeerakkoord kondigde het kabinet eerder dit jaar aan dat studenten 3000 euro per jaar extra zouden moeten betalen als ze meer dan een jaar langer over hun studie deden dan de bedoeling was. Studenten en onderwijsinstellingen hebben daar meerdere keren tegen gedemonstreerd.
Ingewijden bevestigen dat de coalitiepartijen PVV, VVD, BBB en NSC nu hebben voorgesteld om de zogenoemde langstudeerboete te schrappen. Dat hebben ze voorgelegd aan de oppositiepartijen waarmee ze onderhandelen over de onderwijsbegroting: D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21.
De coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben aan de oppositie voorgesteld om de langstudeerboete voor studenten te schrappen. Deze maatregel moeten ervoor zorgen dat de onderwijsbegroting door de Eerste Kamer komt. Het plan werd woensdag besproken met oppositiepartijen D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21.
Waarom wordt de langstudeerboete geschrapt?
Het kabinet wilde eigenlijk 2 miljard euro bezuinigen op onderwijs, maar de oppositie was het daar totaal niet mee eens. Anderhalve week geleden vroeg de oppositie om 1,3 miljard euro van de 2 miljard euro aan bezuinigingen op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap terug te draaien. Ze dreigden tegen de onderwijsbegroting te stemmen als dat niet zou gebeuren.
De coalitie bood had daarvoor al aangeboden om 363 miljoen euro van de bezuinigingen terug te draaien, maar dat vonden de oppositiepartijen te weinig. Het nieuwe voorstel verhoogt dit bedrag naar 650 miljoen euro.
De langstudeerboete, een regeling die studenten financieel bestraft als ze langer over hun studie doen, wordt met dit voorstel geschrapt. Dit kost 282 miljoen euro en betekent een grote opluchting voor veel studenten.
Welke bezuinigingen worden nog meer aangepast?
De overheid gaat de bezuinigingen in het onderwijs op nog meer vlakken terugschroeven.
De bezuinigingen op wetenschappelijk onderzoek worden bijvoorbeeld beperkt met 100 miljoen euro, en startende wetenschappers krijgen 50 miljoen euro extra aan beurzen. Daarnaast wordt geïnvesteerd in het verbeteren van praktijkleren (12 miljoen euro) en de aansluiting tussen mbo en hbo (25 miljoen euro). Verder blijft het potje om leraren in de Randstad meer te betalen grotendeels overeind, met een kleinere bezuiniging van 23 miljoen euro in plaats van de eerder geplande 70 miljoen.
Vrijwilligerswerk en religieus onderwijs
De maatschappelijke diensttijd, waarmee jongeren worden aangemoedigd om vrijwilligerswerk te doen, blijft deels behouden. Van de eerder geplande bezuiniging van 200 miljoen euro wordt 110 miljoen euro teruggedraaid. Voor religieus onderwijs wordt 19 miljoen euro vrijgemaakt en voor religieus cultureel erfgoed 5 miljoen euro.
Hoe wordt dit gefinancierd?
Er zijn echter ook nog vragen over hoe de overheid 650 miljoen euro van de bezuinigingen gaat aftrekken. JA21-leider Joost Eerdmans benadrukte na afloop van het overleg dat de oppositie nog niet weet hoe de coalitie de extra uitgaven wil financieren. Het schrappen van de langstudeerboete is namelijk lang niet genoeg.
De coalitie heeft tot nu toe gesuggereerd dat een deel van het geld vrijkomt door het (grotendeels) beëindigen van andere overheidsprogramma’s, zoals de maatschappelijke diensttijd. De christelijke partijen hechten veel waarde aan dit overheidsprogramma, dat bedoeld is om jongeren vrijwilligerswerk te laten doen. In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken om de maatschappelijke diensttijd af te schaffen en daarmee 200 miljoen euro bezuinigen, maar de coalitie stelt nu voor om een budget van 110 miljoen euro hiervoor over te houden.
Studenten reageren op afschaffen langstudeerboete
Veel studenten zijn opgelucht dat het kabinet de langstudeerboete inderdaad lijkt in te trekken. "Het hangt kwetsbare studenten als een molensteen om de nek. Maar het echte gevecht is nog niet gewonnen", vindt voorzitter Abdelkader Karbache van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) zegt dat het als een overwinning voelt, "studenten kunnen nu weer gaan studeren zonder angst voor een boete."
Karbache noemt het bericht "bitterzoet" en wijst erop "dat taalopleidingen verdwijnen, dat de basisbeurs omlaag is gegaan en dat niet alle studenten van de pechgeneratie een tegemoetkoming hebben gekregen voor het leenstelsel. We staan nog altijd met 3-0 achter". Hij wil onder meer dat de basisbeurs omhoog gaat en dat alle hbo'ers recht krijgen op een stagevergoeding.
'Buitenproportionele financiële straf'
ISO-voorzitter Mylou Miché zegt dat het intrekken van de langstudeerboete voorkomt dat studenten "buitenproportioneel financieel worden gestraft" en dat ze nu ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. "Deze boete zou de kansengelijkheid en de financiële positie van studenten juist verder onder druk hebben gezet. We zijn opgelucht dat de boete van tafel is geveegd, want studeren moet gaan over leren en ontwikkelen, niet over angst hebben vanwege het zo snel mogelijk moeten voltooien van een studie."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Inloggen bij eo
Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.
Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.
Hulp nodig?
Check de veelgestelde vragen.
Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast
In het radioprogramma Dit is de Dag (EO) gaan Mona Keijzer en Sophie Hermans, die namens BBB en de VVD aan de onderhandelingstafel zaten, met Tijs van den Brink in gesprek over het regeerakkoord. Ga naar jouw favoriete podcast-app of luister het gesprek hier terug:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.